Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Arapça
Öğrenci: ABDULKADİR DEYRİ
Danışman: Emrullah Tuncel
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Hamd, yerin ve göklerin rabbi olan Allah'a mahsustur. Salat
ve selam yaratılmışların en hayırlısının (s.a.v.) üzerine olsun. Bu araştırma,
İmam Şâtıbî'nin (ö. 590/1194) el-'Akîle metni üzerinden Mushaf imlası ilmine
râm olmak isteyenlerin yolunu aydınlatan bir yol göstericidir. Bu sebeple
okuyucu, Şâtıbî'ye ait manzum bir eser olan el-'Akîletü'l-Etrâbi'l-Kasâid adlı
esere ve bu eserdeki metodun nasıl olduğuna; aynı zamanda bu manzum eser
hakkında şerh ve araştırma yapanların metotlarına ve bu manzumenin, aslı olan
el-Mukni' kitabından üstün ve eksik yönlerine vakıf olacaktır. Yine okuyucu
burada âlimlerin İmam Şâtıbî hakkındaki algılarını, onu eleştirme hususundaki farklı
yaklaşımlarını, şârihlerin metotlarını, bu metotları takdim şekillerini ve bu
şerhlerin kıymetini ve ehemmiyetini öğrenecektir. Bu çalışma bir giriş, üç
bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Girişte, konunun öneminden, bu konunun
seçilme nedeninden, araştırma planı ve metotlarından bahsedilmiştir. Birinci
Bölüm, rasmü'l-mushaf ilmine dair on mukaddime ve bu ilmin kaynakları hakkında
hazırlık mahiyetinde bir bölümdür. İkinci Bölümde, İmam Ebû 'Amr ed-Dânî (ö.
444/1053) ve el-Mukni' (ki bu el- 'Akîle kitabının aslı ve kaynağıdır) adlı
eseri ve bu eserdeki kaynaklar tanıtılmıştır. Yine bu bölümde İmam Şâtıbî ve
el-'Akîle adındaki manzum eseri ve bu eserin önemi zikredilmiş, yazarın bu
eserdeki metodu açıklanarak el-'Akîle ile el-Mukni' adlı eserlerin arasındaki
münasebet zikredilmiştir. Üçüncü Bölüm ise el-Akîle metninin ders olarak
okunması hakkındadır. Bu bağlamda; el-'Akîle metninin güzelliği ve edebiyatı,
el-'Akîle'nin el-Mukni' den üstün yanları, eksikleri, üzerine yazılan şerhler
ve şarihlerin metotlarından bahsedilecektir. Sonuç ise araştırmanın neticesinde
elde edilen sonuçları ve önerileri içermektedir. Anahtar Kelimeler: Akile,
Şatıbi, el-Mukni, Dani, Resmül-Mushaf ilmi