İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesindeki A. 6661 numaralı mushafın tezhip özellikleriyle incelenmesi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİLAN ŞEN

Danışman: Gülnur Duran

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

"İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesindeki A. 6661 Numaralı Mushafın Tezhip Özellikleriyle İncelenmesi" başlıklı tez çalışması yedi bölümden meydana gelmektedir. Araştırmanın giriş bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemine ilişkin açıklamalar yapılmıştır. İkinci bölümde mushaf hakkında genel bilgiler verilerek, mushafın tanımı, oluşumu, gelişimi ve mushafların bezenmesinde tezhipli bölümler/sayfalar özellikleriyle anlatılmıştır. Üçüncü bölümde tarih ve imza bulunmayan eserin, bezeme özelliklerinden ait olduğu düşünülen Safevî Döneminin kültür ve sanatı, Osmanlı-Safevî sanat ilişkileri, dönemin tezhip özellikleri ve sanatkârları, konuya ilişkin ve tarihi bulunan aynı üslûpta tezhib edilmiş başka eserlerle karşılaştırılarak, "Safevî Dönemi Kültür ve Sanatı" başlığı altında ele alınmıştır. Dördüncü bölümde, "İÜK. A. 6661 Numaralı Mushafın Bezeme Özelliklerinin İncelenmesi" başlığı altında mushafın tezhipli sayfalarının desen analizleri, çizimler ve fotoğraflarla ayrıntılı biçimde incelenmesi, tezhip özelliklerinin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Beşinci bölümde, "Tipoloji" başlığı altında incelenen eserin tezhip özelliklerinin (sayfa düzenleri, sûrebaşları, motif grupları, arasuları, güller, duraklar, tığlar) sınıflandırılması yapılarak tablolarda gösterilmiştir. Altıncı bölüm "Değerlendirme ve Sonuç" bölümüdür. Safevî döneminin sanat anlayışı ile yapılan analizler, örnek eserlerin karşılaştırmaları doğrultusunda edinilen bilgiler değerlendirilerek sonuca gidilmiştir. Yedinci bölümde ise tez konusuyla ilişkili olarak Safevî devri tezhip özelliklerini yansıtan ve bugünün tezhip anlayışıyla yorumlanan uygulama çalışmaları yer almaktadır.Çalışma, sözlükten oluşan ekler kısmı ve kaynakça ile tamamlanmıştır.