Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2001
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hamit Genç
Danışman: TİĞİNÇE OKTAR
Özet:Bu çalışma, Türk iktisat tarihinde 1948-1960 yılları arasında tarımsal yapıdaki değişim ve hızla artan traktör sayısı ile tarımdaki makineleşme hareketini inceleme denemesidir. Bu amaca yönelik olarak, birinci bölümde, 1948 yılı öncesi tarımsal yapının anlaşılabilmesi için, Osmanlı İmparatorluğu'ndan devralınan tarıma dayalı iktisadi yapıdaki insan-toprak ilişkileri, Cumhuriyet'in ilk yıllarında uygulanan iktisat politikaları ve 1929 Dünya Ekonomik Buhranı sonrası uygulanan devletçi iktisadi politikalar incelenmiştir. Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte en önemli ekonomik hedeflerden birisi, ekonominin ana unsuru olan tarımda gelişim ve köy kalkınmasını sağlamak oluşu, İzmir İktisat Kongresinde alınan kararlar çerçevesinde açıklanmıştır. 1929 Dünya Ekonomik Buhranı sonrası dış piyasalardaki gelişmeler ve Lozan Antlaşması'da yer alan gümrük tarifelerindeki kısıtlamanın kalkması, ülkede, devletçi politikaların uygulanmasına neden olduğu görülmüştür. İkinci bölümde ise, 1948 yılı öncesi tarımsal yapının oluşumu; nüfus ve istihdam yapısı, toprak ve toprak mülkiyeti, tarımsal üretim ve bölüşüm ilişkileri ile tarım kesimine yönelik destek politikaları incelenmiştir. Bu gelişmeler, tarımsal yapıda köklü değişimlere neden olmamasına rağmen, özellikle mülkiyet ilişkilerinde 1926 yılından itibaren Medeni Kanun ile bireyselliğe geçiş görülmüştür. Üçüncü bölümde ise, 1948 yılına gelindiğinde, ülke içinde yaşanan toplumsal ve ekonomik gelişmeler ve İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'da oluşan kutuplaşma sonucu, ABD önderliğinde kurulan Batı cephesinde yer alınmış ve dünya ekonomisiyle tarımsal ürün üreticisi ülke olarak eklemleşmesi için liberal politikalar izlenmeye başlanmıştır. Bunun bir sonucu olarak, ülkenin mevcut tarımsal yapısındaki değişimin içsel ve dışsal etkileri incelenmiştir. Çalışmamızın dördüncü bölümünde, Osmanlı İmparatorluğu'ndan 1960'lı yıllara kadar geçen sürede , Osmanlı'daki makineleşme çabaları, Cumhuryet'in ilk yıllarındaki makineleşme hareketi, Devletçilik politikalarıyla uygulanan Zirai Kombinalar dönemi ve nihayetinde 1948-1960 yılları arası dış etkenlerle de beslenen hızlı makineleşme dönemi başlıkları altında, Türk tarımındaki makineleşmenin tarihsel gelişimi anlatılmıştır.