Nedensel İlişki Modeli Temelli Çocukluk Çağı Obezitesini Önleyici Davranışlara Yönelik Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FİLİZ ÜNVER

Danışman: Kamer Gür

Özet:

1.ÖZET Amaç: Çalışmada Nedensel İlişki Modeli Temelli Çocukluk Çağı Obezitesini Önleyici Davranışlara Yönelik Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin Türkçe geçerlik ve güvenirliliğini araştırmak amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Bu metodolojik çalışma Mayıs 2019 tarihinde İstanbul’ da bir ilkokul ve ortaokulda öğrenim gören 9-14 yaş arasındaki 705 çocukta yapıldı. Veriler sosyodemografik anket formu ve ölçeğin Türkçe formu ile toplandı. Ölçeğin Türkçe formu için dil uyarlamasında çeviri-geri çeviri tekniği kullanıldı. Geçerliliği, kapsam ve yapı geçerliliği ile değerlendirildi. Kapsam geçerliliği için on uzmandan görüş alındı ve kapsam geçerlik indeksi bulundu. Yapı geçerliliği için doğrulayıcı faktör analizi kullanıldı. Güvenirliliğinde, iç tutarlılığa bakılarak Kuder-Richardson 20, cronbach alfa ve madde toplam puan korelasyon yöntemleri kullanıldı. Bulgular: Uzman görüşleri sonrası ölçeğin kapsam geçerliliği indeksi %95 olarak bulundu. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda tüm maddelerin t değerleri anlamlı bulundu, uyum indekslerinin ise iyi uyum gösterdiği ve ölçeğin yedi faktörlü yapısını doğruladığı tespit edildi. Ölçeğin madde toplam korelasyonları tüm maddelerde 0,20’ nin üzerinde, cronbach alfa güvenirlik katsayısı ise 0,91 olarak bulundu. Sonuçlar: Ölçeğin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Bu ölçek çocukluk çağı obezitesini önleyici davranışlara yönelik sağlık okuryazarlık düzeyini ölçmek amacı ile güvenle kullanılabilir. -------------------- 2.SUMMARY Objective: The aim was to study the Turkish validity and reliability of health literacy scale for causal relationship model based childhood obesity preventing behaviours. Material and Method: This methodological study was conducted with 705 children aged between 9-14 in a primary and a secondary school in Istanbul in May, 2019. Data was collected with sociodemographic questionnaire form and Turkish form of the scale. Back translation technique was used for Turkish form of the scale. Validity was assessed with content and face validity. Opinions of 10 experts are asked for content validity and content validity index was found out. Confirmatory factor analysis was used for face validity. Kuder-Richardson 20, Cronbach alpha and total item correlation methods are used for reliability with taking internal consistency into consideration. Findings : Content validity index of the scale was found out as %95 after expert opinions. As a result of confirmatory factor analysis, t values of all the items were meaningful, fit indices accorded well and confirmed seven factor structure of the scale. Total item correlation of the scale was above 0,20 for all the items and cronbach alpha reliability coefficient was 0.91. Results: It was determined that Turkish form of the scale was valid and reliable. This scale can be safely used to measure health literacy level for childhood obesity preventing behaviours.