Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Yerel Yönetimler Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: S. N. EKİNCİ
Danışman: Aynur Can A.
Özet:OSMANLI ŞEHİRLERİNİN OLUŞUMUNDA VAKFİYELERİN ROLÜ Bu çalışmada, şehir kavramının tarihsel süreci incelenerek, Doğu ve Batı kültürlerindeki şehirlerin karekteristik yapıları hakkındaki genel bir çerçeveden hareketle, Türk-İslam şehirleri ve oluşum süreçleri hakkında bilgiler verilmiştir. Selçuklu’dan Osmanlı Devleti’ne miras kalan sosyal yapının ortaya çıkardığı şehirler, mekansal bir örgütlenme biçimi olan vakıflar ve vakıfların bir arşiv kaynağı hükmünde olan vakfiyeler ve bu tezin temel aldığı dört vakfiye belgesi; Kanuni Vakfiyesi, Şemsi Paşa Vakfiyesi, Turhan Sultan Vakfiyesi ve Emetullah Gülnuş Sultan Vakfiyesi üzerinden değerlendirilmiştir. Osmanlı Devleti bir siyasi güç olarak yer aldığı süre boyunca, kendine has özellikleri olan şehirler kurarak bu şehirleri vakfiye belgeleri ile güvence altına almış ve mekânsal gelişimin sınırlarını belirlemiştir. Vakıfları doğuran amiller ve vakfiyeleri oluşturan şartlar bize Osmanlı düşünce sisteminin kapılarını açmış; şehirleri oluşturan fikrî tasavvurun kaynağı olan İslam anlayışının da hayatın içinde ne kadar ehemmiyetli olduğunu göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Şehir, Osmanlı Şehri, Mekân, İstanbul, Vakıf, Vakfiye ABSTRACT THE ROLE OF THE WAQFIYYAS IN THE FORMATION OF THE OTTOMAN CITY In this thesis, Turk-Islam cities and their process of formation were studied by investigating (i) the historical process of the concept of city, and (ii) the characteristic features of the cities in the eastern and western culture. The Ottoman cities that resulted from a social structure inherited from Seljuks was evaluated in terms of waqfiyya. Ottoman Empire has determined the limits of the spatial development by creating unique cities and protecting them by the waqfiyyas. In this thesis is based on four spesific waqfiyyas which are Kanuni Waqfiyyas, Şemsi Paşa Waqfiyyas, Turhan Sultan Waqfiyyas and Emetullah Gülnuş Sultan Waqfiyyas. The purpose behind establishment of waqfiyyas has opened the door of the Ottoman thought system and showed us the importance of the Islamic understanding, the source of intellectual imagination, in life. Keywords: City, Ottoman City, Place, İstanbul, Waqf, Waqfiyya