Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İBRAHİM SELÇUK ARDIÇ
Danışman: HARUN DUMAN
Özet:Mizah, Türk yazınında edebî açıdan çok az incelenmiştir; daha ziyade, basın kapsamında ele alınmıştır. Mizah basını, toplum hayatını tüm yönleriyle ele alır; aynı zamanda toplumun sözcüsü olma rolünü üstlenir. Sosyal ve siyasi mesajlar ancak mizahın keskin oklarıyla hedefine ulaşabilmiştir. Bu tezde, II. Meşrutiyet döneminde, 1908-1911 yılları arasında, çıkan Kalem adlı haftalık mizah dergisi ele alınmıştır. Türk yazı ve politika hayatının tanınmış şahsiyetlerinden Salah Cimcoz tarafından yayınlanan Kalem, dönemin sosyal ve siyasi hayatını, basın dünyasını ve dış siyasetini mizahi bir dille ele alır. Döneminde oldukça yüksek bir tiraja ulaşmıştır. Yazı ve karikatürlerinde Avrupa (özellikle Fransız) mizahından etkilenmiştir. Tezimizde, dergideki yazılar içerik (en çok üzerinde durulan konular) açısından incelenmiştir. Karikatürler türlerine (aile ve kadın, basın, dış politika, seçim, meşrutiyet, Ramazan) göre sınıflandırılmıştır. Ayrıca, dergide kullanılan edebî türler tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Kalem, sayfalarında karikatürlere çok fazla yer veren ilk Türk mizah dergisi olması ve dönemin sosyal ve siyasî hayatını eleştirel ve görsel olarak yansıtması bakımından önemlidir. Anahtar Sözcükler: Kalem dergisi, mizah, basın, II. Meşrutiyet dönemi, Salâh Cimcoz ABSTRACT Very few studies analyzed Turkish humor in literary terms; rather, it was referred in terms of Turkish press. The humor deals with social life in its every aspect; at the same time, it undertakes the role as spokesmen of society. Social and political messages could only be achieved through the sharp arrows of humor. This dissertation examines Turkish weekly humor magazine Kalem, which was published between 1908 and 1911, after the proclamation of Second Turkish Constitution. It was edited by Salah Cimcoz (1877-1947), a well-known figure in Turkish literary and political life. Kalem, in a humorous style, reflects Ottoman social and political life, press and foreign policy. The magazine reached a very high level of circulation comparing with the other magazines in its time. It was very much influenced by European (especially French) humor. The research also analyzes the writings of magazine in contextual terms. The cartoons in the magazine were classified according to themes (family and women, press, foreign policy, the social view of election, the Second Constitution, and the Holy month of Ramadan). Finally, the research determines literary genre used in the magazine. In conclusion, Kalem magazine is important in terms of being the first Turkish humor magazine which assigned a plenty of space in its pages as well as being critical of the social and political life of its time. Key words: Kalem magazine, humor, cartoon, press, the Second Constitutional Period, Salah Cimcoz