İlköğretim sosyal bilgiler dersinde verilen coğrafi bilgilerin yeterliliği ve bunun ortaöğretim coğrafya derslerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Cansu Yeke

Danışman: NURİYE GARİPAĞAOĞLU

Özet:

İLKÖĞRETİM SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE VERİLEN COĞRAFİ BİLGİLERİN YETERLİLİĞİ VE BUNUN ORTAÖĞRETİM COĞRAFYA DERSLERİNE ETKİSİ Bireylerin çevrelerini daha iyi anlayabilmeleri, doğada meydana gelen olayları algılayabilmeleri ve çevrelerinde meydana gelen doğal olaylar arasında bağlantılar kurabilmeleri için iyi bir coğrafya eğitime ihtiyaç vardır. Ülkemizde ilköğretim kurumlarında her ne kadar sosyal bilgiler dersi içerisinde coğrafya ile ilgili konulara yer verilse de bunların bir bütün halinde verilmeyişi, 8. sınıfta coğrafya ile ilgili hiçbir dersin olmayışı, sosyal bilgiler dersinde coğrafya konuları ile bu ders içerisinde yer alan tarih, sosyoloji, antropoloji, vatandaşlık ve insan hakları gibi konuların bir arada tek bir ders altında verilmesi ve her şeyden önemlisi sosyal bilgiler öğretmenlerinin coğrafyayı öğretmede yetersiz kalması gibi nedenlerden dolayı 9. sınıfa geçen öğrencilerde ciddi bir bilgi eksiği ile karşılaşılmaktır. Bu durum hem 9. Sınıfa geçen öğrencilerde öğrenme zorluğu yaratmakta hem de ortaöğretim kurumlarındaki coğrafya öğretmenlerinin ders işlerken zorluk çekmelerine yol açmaktadır. Bu araştırma, ilköğretimden itibaren öğrencilere müfredat dahilinde sosyal bilgiler dersi içerisinde verilmeye çalışılan coğrafya konularının ortaöğretime geçen öğrenciler için yeterli olup olmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla İstanbul ili içerisinde 2 ilköğretim ve 2 ortaöğretim kurumu seçilmiş 120 ilköğretim 120 ortaöğretim öğrencisi olmak üzere toplam 240 anket uygulanmıştır. Anketler ilköğretimde 7. sınıfı bitiren öğrencilere, ortaöğretimde ise 9. sınıfa başlayan öğrencilere uygulanmıştır. Ayrıca aynı kurumlardaki sosyal bilgiler ve coğrafya öğretmenlerinin görüşlerini almak üzere toplam 8 öğretmenle de mülakat yapılmıştır. Çalışma sonucu elde edilen veriler SPSS yardımıyla değerlendirilmiş ve sonuçlar tablolar ve grafikler halinde sunulmuştur. Elde edilen bulgulara bağlı olarak iki çözüm önerisi getirilmiştir. Bunlardan birincisi ilköğretim sosyal bilgiler dersinde coğrafya konularının bir bütün halinde verilmesi, 7. sınıftaki coğrafya konularını azaltmak yerine konular arasındaki dengenin korunmaya çalışılması ve 8. sınıfta da coğrafya konularının verilmesi, sosyal bilgiler öğretmenlerinin coğrafya dersini öğretmede doğru öğretim yöntemlerini kullanma ve coğrafya konularına gereken önemi vermeleri esasına dayanmaktadır. İkincisi ise coğrafya konularının ilköğretimden itibaren sosyal bilgiler dersi adı altında tarih, sosyoloji, vatandaşlık, insan hakları, antropoloji gibi konular ile birlikte verilmesi yerine ayrı bir ders olarak verilmesidir. Anahtar Sözcükler: İlköğretim Sosyal Bilgiler dersi, ortaöğretim coğrafya dersi, öğrenci, öğretmen. ABSTRACT GEOGRAPHIC INFORMATION ADEQUACY OF SOCIAL STUDIES IN THE ELEMENTARY SCHOOL AND THE EFFECT OF GEOGRAPHY LESSONS IN THE SECONDARY SCHOOL Advanced geography education is a necessity for individuals who are able to understand better their environment, perceive events that occur in nature and establish links between natural events that occur around them. Although geography is a part of social studies in elementary school system in our country, the lack of integrity of geography subjects, the lack of any geography related course in the 8th grade, the combination of history, geography, sociology, anthropology, humanities and citizenship under a single course which is called social studies and above all, social studies teachers inadequate geography knowledge cause lack of knowledge in geography for 9th grade students. It also creates learning disability for 9th grade students which decreases learning efficiency in secondary school. Corrospondingly, geography teachers in the secondary school have difficulties to teach the course. This research is aimed to investigate geography information adequacy of social studies curriculum in the elementary school whether there is sufficient information for secondary school students. For this purpose, two primary and two secondary schools in the province of Istanbul were selected including 120 primary and 120 secondary school students who completed the questionnaire. Surveys were taken by students who have completed 7th level in elementary school and students who have started 9th level in secondary school. In addition, the interviews were conducted with eight different social studies and geography teachers to obtain the feedback in the same institutions. The result of the study was evaluated with the help of SPSS and the data of the result was presented in tables and graphs. Depending on the findings of the two solutions is proposed. The first solution is based on balanced geography courses among subjects instead of reducing courses for 7th grade, geography subject integrity under social studies cirriculum in elementary school, 8th grade geography classes and using the correct methods of teaching geography class by social studies teachers emphasizing importance of geography class. Second, geography from the beginning of primary school is instructed as a separate subject rather than one course under social studies including history,sociology, anthropology, humanities and citizenship courses. Key Words: Primary Social Studies course, secondary school geography lesson, student, teacher