Bölgesel kalkınma aktörleri ve yoksulluğu önleme politikaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NAZIR KAPUSUZ

Danışman: Esra Yüksel Acı

Özet:

Anahtar Kelimeler : Bölgesel Kalkınma Ajansları, Bölgesel Kalkınma, Yeni Bölgeselcilik BÖLGESEL KALKINMA AKTÖRLERİ VE YOKSULLUĞU ÖNLEME POLİTİKALARI Bu çalışmada, bölgesel kalkınma anlayışına uygun olarak Türkiye’de yapılanan kurumların özneleri, talepleri, bu taleplerin yoksulluğu ve eşitsizliği gidermeye ne kadar katkı koyabilecek politikalar olduğu sorgulanmaktadır. Çalışmada aranan yanıt, söz konusu politikaların, bir toplumsal amaç olarak bölgesel eşitsizliği ve bölgenin geliştirilmesini hedefleyip hedeflemediği, hedefleniyorsa da yoksulların bireysel refahlarını arttırmada gerçekten bir araç olup olamayacağıdır. Buna ek olarak bölgesel kalkınma kavramının ve kuramının ortaya çıkışı, gelişimi ve belirginleşen ana paradigmalarının Türkiye’de uygulama alanı da tartışılacaktır. Yeni bölgeselcilik yaklaşımı daha önceki kalkınma anlayışlarını iki temel tez üzerinden eleştirmektedir. Birincisi, ulusal kalkınma anlayışı, kalkınmayı belirli bölgelere yığmış ve aynı ülke içerisinde bölgesel eşitsizlikler oluşmuştur. İkincisi, ulusal kalkınma merkezi bürokrasiyi geliştirmiş ve yerellerin kendi potansiyelini oluşturmalarına ket vurmuştur. Yeni bölgeselcilik yazını temelinde ise iki tez ortaya çıkmaktadır. Birincisi, her yerelin kendisine özgü yaratıcı bir yanı mutlaka vardır ve bu yeni, yaratıcı potansiyel açığa çıkartılmalıdır. İkinci tez ise bu potansiyeli, merkezi hükümet değil yereldeki sivil toplum katılımcıları karar vermeli ve bu konuda inisiyatifi ele almalıdır. Bu çalışma ise yeni bölgeselci yaklaşımların temel tezlerinin kendisine yapılacak eleştirileri saklı tutarak, Türkiye’deki uygulamaları incelemektedir. Türkiye’deki uygulamalarda öncelikle kendisini sivil toplum kuruluşu olarak beyan edenlerin sermaye örgütü olduğu belirgin bir şekilde görünmektedir. Yeni bölgeselcilik yaklaşımı perspektifiyle kurulan Bölgesel kalkınma Ajansları’nda da bu egemenlik net bir şekilde gözükmektedir. Keywords : Regional Development, Regional Development Agency, New Regionalism ABSTRACT ACTORS OF REGIONAL DEVELOPMENT AND POLICIES POVERTY PREVENTION The study is analyzing the institutions and their policies in Turkey concerning the prevention of inequality and poverty based on regional development . In Turkey, “new regionalism” is a getting discussed progressively and it’s used increasingly in the last years. The study is seeking for an answer to whether the policies intend the development and avoiding of inequality of a region as a social aim and if that is the case, are they able to use them as a real instrument to increase the welfare of persons. Furthermore the study is going to discuss the appearance and development of the regional development concept, outstanding paradigms and its application area in Turkey. The “new regionalism” concept is criticizing prior development concepts based on two main arguments. New regionalism is mainly based on two theses. The first one claims, that every regional has a sui generis creative potential and this creative potential has to be revealed. The second one claims that this potential should be decided by the central government but regional nongovernmental organizations by taking the initiatives. This study is analyzing the application of new regional concepts in Turkey by reserving the rights for criticizing the main arguments of the concept. The applications are demonstrating very clearly, that the nongovernmental organizations in Turkey are representatives of capitalist organizations but not nongovernmental organizations. Furthermore regional development agencies founded with a perspective based on the new regionalism concepts are also demonstrating the mentioned dominance indisputably.