Altının Türk ve Dünya ekonomisindeki yeri ve önemi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÜLVİ SARIOĞLU

Danışman: NURDAN ASLAN

Özet:

ALTININ TÜRK VE DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ Altın sahip olduğu fiziksel ve kimyasal özellikleri nedeniyle endüstride ve süs eşyası olarak gündelik hayatta, ödeme ve yatırım aracı olarak dünya finans sisteminde çok önemli bir yere sahiptir. İnsanoğlunun işlediği en önemli maden olma özelliği taşımaktadır. İnsanlık tarihi boyunca altın çok geniş bir coğrafyada bulunup işlenmiştir. Altının değerini koruma yeteneğinden dolayı ticarette bir ödeme aracı olarak kullanılabilmesi mümkündür. Altına dayalı ödeme, iletişim teknolojilerinin henüz ortaya çıkmadığı, dünya ticaretinin bugünkü kadar karmaşık hale gelmediği, para birimlerinin birbirlerine karşı değerlerinin gerçek satın alma gücünü tam olarak yansıtamadığı dönemlerde mantıklı görülebilir. Fakat dünya ticaret ve finansının bugün gelmiş olduğu durum göz önüne alındığında altın ödeme sistemi bazı sorunlara neden olmaktadır. Bu sorunları önleyebilmek için altına dayalı ödemeden vazgeçilmiş ve altının mücevher ve elektronik endüstrilerinde hammadde olarak kullanılmasına devam edilmiştir. Bu çalışmada dünya altın madenciliği ve belli başlı altın üreticileri, ve Türkiye’nin dünya altın sektöründeki yeri işlenecektir. Bu kapsamda Türkiye altın sektörünün özellikleri, tüketim eğilimleri, altın piyasasının gelişimi, Türkiye’nin diğer ülkelerle altın ve ürünleri ticareti irdelenecektir. Dünyada derin maden yataklarında ve akarsu yataklarında olmak üzere iki tür altın üretim yöntemi vardır. Dünya’da belli başlı altın üreticisi ülkeler Güney Afrika Cumhuriyeti, Hindistan, Endonezya, Rusya, ABD, Çin, Avustralya ve Kanada’dır. Başlıca altın talep türleri ise, endüstriyel talep ve spekülatif talep olarak iki grupta incelenebilir. Türkiye’de madenlerden elde edilen altın, talebin çok düşük bir kısmını karşılamaktadır. Üretim eksiği ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Ülkemizde en önemli kullanım alanı kuyumculuk sektörüdür. Türkiye dünyada önemli bir kuyumculuk üreticisi ülke durumundadır. Türkiye’nin mücevher ürünleri ihraç ettiği başlıca ülkeler ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya ve İtalya’dır. Türk altın ihracatı dış ticarette oldukça önemli bir hacme ulaşmıştır. Anahtar Kelimeler: Altın, mücevher, endüstri, madencilik, finans ABSTRACT ROLE AND IMPORTANCE OF GOLD IN WORLD AND TURKISH ECONOMIES Because of its physical and chemical characteristics, gold is very important in industry, in daily life as jewelry, and in financial system as a payment and investment alternative. Gold is the most important mineral processed by humankind. It has been found and processed in a range of geography. It is possible to use gold as a payment option in trade due to its ability to keep its value. Gold-based payment could be admired in eras when information technologies had not occured yet, world trade had not become so much complex, currencies had not able to reflect real purchasing power against other currencies. However, when world trade and financial system has taken into account, gold-based payment system causes some problems. In order to eliminate these problems, gold-based payment has been given up, and gold is continued to be used as a material in jewelry and electronics industries. In this study, it is aimed to examine world gold mining and reputable gold mining countries, the role of Turkey in world gold industry. In this context, the characteristics of Turkish gold industry, consumption tendencies, development of gold markets and gold and related products trade of Turkey with other countries will be analyzed. There are two types of gold mining on earth as deeper ores and water streams. Main gold mining countries are South African Republic, India, Indonesia, Russia, USA, China, Australia and Canada. Main gold demand types can be summarized as industrial demand and speculative demand. Gold mineral acquired from ores within Turkey meets very low proportion of Turkish gold mineral demand. Lack of supply is satisfied by imports. Main gold consumption area in Turkey is jewelry. Turkey is one of reputable jewelry manufacturing countries. Main countries which Turkey exports jewelry are those USA, United Arab Emirates, Russia and Italy. Turkish gold exports have a significant portion in Turkish foreign trade. Key words: Gold, Jewelry, Industry, Mining, Finance