Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Tarihi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SALİH ŞEN
Danışman: Şerafettin Can Erdem
Özet:Cumhuriyet Tarihi’nin en önemli dönemlerinden biri, yeni kurulan devletin yapısını şekillendiren inkılâpların gerçekleştirildiği “Tek Parti Dönemi”dir. Tek Parti yönetiminin kurulmasında ve inkılâpları gerçekleştirecek ortamın hazırlanmasında Takrir-i Sükûn Kanunu önemli bir yere sahiptir. İstiklâl Gazetesi, Takriri Sükûn dönemine giden üç aylık süreçte yayın yapmış olması bakımından önemlidir. Çünkü 1924 yılının bu son döneminde, mecliste Cumhuriyet Halk Fırkası’na karşı muhalif bir parti (Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası) kurulmuş, gerginleşen siyasî ortamda meclis içinde yaşanan gelişmelerin yanı sıra ülke içinde de hükümete karşı muhalefet yükselmeye başlamıştır. İstanbul Basını ise, yeni oluşan muhalefet partisine destek vermekten de öte, partinin yayın organı gibi davranmıştır. 1925 başlarında doğu vilayetlerinde başlayan Şeyh Said İsyanı dinî ve millî bir karaktere bürünerek kısa sürede genişlemiştir. Hükümet Şeyh Said İsyanı’ndan muhalefet partisini ve muhalif İstanbul Basını’nı da sorumlu tutmuş, Takrir-i Sükûn Kanunu ile her ikisini de bertaraf etmiştir. Basının isyana desteği tam olarak ispatlanamamıştır. Hükümet tarafından, isyana sebebiyet veren ortamın hazırlanmasıyla ve hükümetin etkisinin, itibarının zayıflatılmasıyla suçlanan gazeteciler İstiklâl Mahkemelerinde yargılanmış, gazetecilikten uzaklaştırılmışlardır. İstiklâl Gazetesi, Şeyh Said isyanına destek vermemiş, bilakis isyanın bastırılması gerektiğini savunmuştur. Fakat gazete, isyana destek vermekten değil, isyandan önceki muhalif tutumundan dolayı kapatılmıştır. Bu çalışmamızın amacı, İstiklâl Gazetesi’nin yayınlandığı süre içindeki dönemin önemli olaylarına karşı, gazetenin muhalif yaklaşımını inceleyerek, Takrir-i Sükûn Kanunuyla kapatılışına giden süreci değerlendirmektir. ABSTRACT One of the most important periods in the history of the republic, the newly established government structures that shape the reforms are carried out is a single-party era. The establishment of one-party rule and will carry out reforms in the preparation of the declaration of Takrîri-i Sükûn has an important place of tranquility law. Journal of istiklal, goes to the Takrir-i Sükûn period, which was broadcast on three-month process that is important. Since 1924, this last period, the parliament Cumhuriyet Halk Fırkası against the opposition party (Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası) was founded, tense becomes political environment council in the developments as well as within the country in opposition to rise began. Istanbul press, the newly formed opposition party to support beyond the party's organ was acting like. Starting in early 1925 in the eastern provinces of the Şeyh Said rebellion took on religious and national character has been expanded as soon as possible. Government, opposition parties and dissidents from the Şeyh Said Revolt of the press in Istanbul was held responsible, the declaration of Takrîr-i Sükûn both with the law has eliminated. Support to the rebellion of the press could not be proven exactly. By the government, giving rise to the rebellion and the government to the effect of the preparation of the environment, undermine the reputation of the accused journalists “İstiklâl Mahkemesi” has been tried at journalism have been removed. Journal of İstiklal, does not give support to the Şeyh Said rebellion, but rather that the rebellion should be suppressed. But newspapers, not to support the rebellion, the rebellion before the opposition was closed because of attitude. The purpose of this study, journal of İstiklâl is published within the period of time against the major events, examining the newspaper's approach to opposition, the declaration of Takrîr-i Sükûn goes to the rest of closing the process of evaluating the law.