Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2001
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TURHAN ŞALVA
Danışman: MELDA KARAVUŞ
Özet:Bu araştırma Temmuz - Ağustos 2000'de İstanbul - Maltepe'de bulunan ve Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin tanımladığı tüm sağlık tesislerinin tıbbi atık sorumlularına anket ve gözlem formu uygulamak suretiyle yapılmıştır. Araştırmanın amacı, sağlık personelinin tıbbi atık uygulamaları ile riskleri hakkındaki bilgi, tutum ve davranış düzeyini belirleyerek farklı cins ve nitelikteki sağlık tesislerinde üretilen tıbbi atıkların oluşturdukları riskleri belirlemektir. Çok yüksek riskli sağlık tesislerinin tıbbi atık sorumlularının tamamına yakını AIDS'i ve hepatiti tıbbi atıklarla bulaşan hastalık olarak tanımlamıştır. Bu oranlar yüksek riskli sağlık tesislerinde sırasıyla % 57,6 ve % 72,7, orta riskli sağlık tesislerinde % 78,0 ve % 80,0, az riskli sağlık tesislerinde ise % 67,2 ve % 70,2 olarak bulunmuştur. Çok yüksek riskli sağlık tesislerinin tıbbi atık sorumluları kırmızı enfekte atık torba içeriğini % 93,3, sarı plastik kova içeriğini ise % 86,7 oranında doğru tanımlamıştır. Bu oranlar sırasıyla yüksek risklilerde % 66,7 ve % 66,7, orta risklilerde % 46,0 ve % 46,0, az risklilerde ise % 44,8 ve % 37,9 olarak bulunmuştur. Gözlem sonuçlarına bakılınca uygulamada orta ve çok yüksek risklilerde % 100,0, yüksek risklilerde % 94,4, az risklilerde % 21,9 oranında kırmızı enfekte atık torbalarının, çok yüksek risklilerde % 100,0, yüksek risklilerde % 52,9, orta risklilerde % 38,2 ve az risklilerde % 27,2 oranında kesici delici atık kaplarının doğru kullanıldığı belirlenmiştir. Tıbbi atık sözleşmesi olma ve tıbbi atık eğitimine katılma durumuna göre kırmızı enfekte atık torbası ve sarı plastik kova içeriklerinin tanımlanması açısından sözleşmesi olanlar ve eğitime katılanlar lehine anlamlı farklılıklar vardır. Tıbbi atık sözleşmesi olma durumuna göre sarı plastik kovanın doğru kullanımı açısından sözleşmesi olanlar lehine, tıbbi atık eğitimine katılma durumuna göre ise kırmızı enfekte atık torbası ve sarı plastik kovanın doğru kullanımı açısından eğitime katılanlar lehine anlamlı farklılıklar vardır. Bu araştırmada, sağlık personelinin çalıştığı sağlık tesisinin risk düzeyi azaldıkça, tıbbi atıkların riskleri hakkındaki yüksek bilgi düzeyine rağmen tıbbi atıkların bertaraf yöntemleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranış düzeyinin azaldığı, tıbbi atık sözleşmesi olan tesislerin ve tıbbi atık eğitimine katılan tıbbi atık sorumlularının ise bilgi, tutum ve davranış düzeyinin yükseldiği tespit edilmiştir. ABSTRACT This field study has been carried out in Istanbul Maltepe district by interviewing with the people who work in health organizations as the responsible for wastes defined in the Medical Wastes Controlling Instructions Manuel via questionnaires and inspection forms. The aim of the study is to determine practices and knowledge, attitudes and behaviours of health personnel about medical wastes and the related risks caused by medical organizations of different types and sizes. Almost all of the health organizations of very high risk defined AIDS and hepatitis as diseases transmitted by medical wastes. The percentages of these two diseases for high risk organizations are 57,6 and 72,7; for intermediate risk organizations 78 and 80; for low risk organizations are 67,2 and 70,2 respectively. The responsible people of the very high risk organizations defined correctly the contents of the red infectious bag with the percentage of 93,3 %, the yellow plastic bucket with 86,7 %. These percentages are 66,7 and 66,7 for high risk organizations, 46 and 46 intermediates and 44,8 and 37,9 for low risk ones. The inspection results showed that the red waste bags are used correctly with the percentage of 100 in very high risk, 94,4 in high risk, 21,9 in low risk organizations. The correctly usage percentage of yellow buckets for very high, high, intermediate and low risk organizations are 100, 52.9, 38.2 and 27.2 respectively. The percentages of the status of correctly defining the contents of the red infectious bags and the yellow plastic buckets are significantly higher in the organizations which have medical waste agreement and / or participated to trainings comparing to ones do not have medical waste agreement and / or did not participate to trainings. The results of the study indicate that although health personnel have a high level of knowledge about the risks of medical wastes, the level of proper behaviours is decreasing when the risk level of the organization lowers, while the level of the knowledge about the treatment of medical wastes comes down. In the same trend, the knowledge, attitude and behaviour level of responsibles of the organizations that have medical waste agreement and / or participated to training programme raise.