Genetik algoritma kullanılarak haftalık ders programı zaman çizelgeleme yazılımının geliştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KADİR CAN TAÇ

Danışman: Vedat Topuz

Özet:

GENETİK ALGORİTMA KULLANILARAK HAFTALIK DERS PROGRAMI ZAMAN ÇİZELGELEME YAZILIMININ GELİŞTİRİLMESİ Çizelgeleme, belirli zaman aralıklarının istenen kısıtlar göz önünde bulundurularak uygun bir şekilde atanması işlemidir. Eğitim kurumlarında ders programı hazırlama işlemi çizelgeleme çeşitlerinden biridir. Hedef, belirli kısıtlar kapsamında ilgili dönemde açılan bütün derslerin zaman çizelgelemesine yerleştirilmesidir. Belirtilen kısıtların çok çeşitli olması ve işlenecek verinin büyük boyutlarda olması ders programı hazırlama problemini zor bir hale getirmektedir. Böyle bir problem için klasik yöntemleri kullanarak çözüm bulmak çoğu kez mümkün olmamaktadır. Bu tez çalışmasında böyle bir çizelgeleme problemi ortaya konulmuş ve uygun bir çözüm bulunmaya çalışılmıştır. Uygun çözüme kısa bir zamanda ulaşabilmek için genetik algoritma yöntemi kullanılmıştır. Genetik algoritma, problemin olası çözümlerinin bulunmasının zor ve zahmetli olduğu durumlarda, makul bir zamanda uygun çözümü bulabilmek için geliştirilmiş bir yöntemdir. Genetik algoritmada; seçim, çaprazlama, mutasyon ve düzeltme operatörlerinden yararlanılmıştır. Genetik algoritmanın haftalık ders programı zaman çizelgelemesi problemine uygulanabilmesi için ders, dershane, sınıf ve öğretmen bilgilerinin tanımlandığı bir yazılım geliştirilmiştir. Yazılım, bu bilgileri kullanarak ve tüm kısıtları göz önünde bulundurarak, bir müfredat döneminin haftalık ders programı çizelgelemesini hazırlamaktadır. Temmuz, 2006 Kadir Can TAÇ ABSTRACT DEVELOPING A WEEKLY COURSE PROGRAMME TIMETABLING SOFTWARE BY USING GENETIC ALGORITHM Timetabling is a process of assigning definite intervals according to requested restrictions. The process of preparing course programme for educational associaties is a kind of timetabling. The object is to place all lectures that will be studied in the relevant term considering the definite restrictions. That the restrictions are so several and the data that will be processed is of high dimensions make the problem of preparing the course programme difficult. For such a problem, it is usually not possible to find solution by using classical methods. In this thesis, this kind of problem has been brought up and an ideal solution has been tried to be found. The genetic algorithm method has been used to reach a suitable solution within a short time. Genetic Algorithm is a method that has been developed for finding solution for the situations in which it is difficult and onerous to find a solution within a reasonable time. For ideal solution; selection operators, crossover and mutation operators of genetic algorithm have been utilized. For the genetic algorithm to be applied to a weekly course programme timetabling problem, a sofware in which the information of lecture, teacher, class and classroom defined has been developed. The software performs timetabling the course programme for the relevant education term considering all the restrictions. July, 2006 Kadir Can TAÇ