Hümik asitin Vicia faba L. (Bakla) da fide gelişimine ve aliminyum toksisitesine etkisinin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tamer Büyükkeskin

Eş Danışman: ŞENER AKINCI, Şener Akıncı

Özet:

HÜMİK ASİTİN Vicia faba L. (BAKLA) DA FİDE GELİŞİMİNE VE ALÜMİNYUM TOKSİSİTESİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ Hümik asitler, bitki büyüme ve gelişimine olan pozitif etkilerinin yanında alüminyum toksisitesine toleranslı birçok bitki türünün köklerinden salgılanan organik asitler gibi Al+3 iyonlarıyla kuvvetli bağlar oluşturarak asidik topraklarda görülen alüminyum toksisitesinin olumsuz etkilerini yok edebilirler. Bu çalışmada, hümik asidin bakla bitkisinde fide gelişimine ve Al toksisitesine olan etkisi değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın ilk bölümünde Hoagland çözeltisine eklenen hümik asit, toprakta yetiştirilen baklanın özellikle kök gelişimini arttırarak bitki büyüme ve gelişimini olumlu olarak desteklemiştir. Hümik asit köklerde Na, K ve Ca; toprak üstü organlarda ise Na, K; Fe ve Mn içeriklerinin artışına sebep olmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde ise pH’ sı 4,5 olan toprakta 50 ve 100 µM Al toksisitesi altında yetiştirilen baklanın hem köklerindeki hem de toprak üstü organlarındaki Al miktarı hümik aside bağlı olarak düşmüştür. Hümik asit 50 µM Al varlığında köklerin Na, K, Cu, Mn ve Zn içeriklerinde; toprak üstü organların ise K, Ca, Fe ve Mn konsantrasyonlarında artışlar sağlamıştır. 100 µM Al varlığında hümik asit köklerin Na, K, Ca, Mn ve Zn içeriklerini; toprak üstü organların ise Na, K, Ca, Mn ve Fe miktarlarını yükseltmiştir. Hümik asidin ortama eklenmesiyle, Al toksisitesinin semptomlarının oluşması önlenirken, bitki gelişimi üzerine olumlu etkileri gözlemlenmiştir. Al varlığında ve yokluğunda hümik asit uygulaması yaprakların klorofil ve protein miktarını arttırmaktadır. Bu çalışma, hümik asidin bitki büyüme ve gelişimine etkisinin yanında alüminyum toksisitesinin azaltılmasına olan katkısını ortaya koymuştur. ABSTRACT THE DETERMINATION OF THE EFFECT OF HUMIC ACID ON THE DEVELOPMENT OF Vicia faba L. (BROAD BEAN) SEEDLING AND ALUMINUM TOXICITY Humic acids are able to influence on the plant growth and development in a positive manner and ameliorate the negative effects of Al toxicity observed in acidic soils by forming strong bindings with Al+3 ions seen in organic acids released by Al-tolerant plant species’ roots. What has been evaluated in this study is the effects of humic acids on the plant development and also the influences of those on Al toxicity in Vicia faba L. (broad bean). In the first part of this study, the Hoagland solution, containing humic acid has enhanced the plant growth and development in a positive way of broad bean, grown in soil particularly by increasing the root development. Humic acid has caused an increase in the contents of Na, K and Ca in roots as well as Na, K, Fe and Mn in the above ground parts of the organs. In the second part of the study, the content of Al both in roots and above ground parts of the organs has decreased in relation to humic acid in broad bean, grown in the soil, with a pH of 4,5 under 50 and 100 µM Al stress. Humic acid has caused an increase in the concentrations of Na, K, Cu, Mn and Zn in roots and K, Ca, Fe and Mn in above ground parts of the organs in the presence of 50 µM Al. Humic acid has increased the contents of Na, K, Ca, Mn and Zn in roots and K, Ca, Fe and Mn in the above ground parts of the organs in the presence of 100 µM Al in the growth conditions. Positive effects have been observed in plant development while Al toxicity symptoms have been prevented by the addition of humic acid in the growth conditions. Application of humic acid in the presence or absence of Al has increased the contents of protein and chlorophyll in leaves of broad been. This study has underlined the effect of humic acid, on the plant growth and development and its contribution to the decrease of Al toxicity.