Bilişim teknolojileri alanında eğitim gören öğrencilerin doyum düzeylerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALTAN ÖZTABAN

Danışman: Ahmet Feyzi Satıcı

Özet:

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANINDA EĞİTİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN DOYUM DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Ülkemizde mesleki ve teknik eğitimin öneminin giderek arttığı MEB’in geliştirdiği projelerden ve eğitimle ilgili planlamalarından anlaşılmaktadır. Bu projelerden bazıları “Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Geliştirilmesi Projesi (METEK)”, “Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme Projesi (METGE)” ve “Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi (MEGEP)”dir. Bilişim teknolojileri alanı mesleki ve teknik eğitimin son yıllarında önem kazanmış ve orta öğretim kurumlarında yaygınlaşmıştır. Bilişim teknolojileri alanında verilen eğitimin piyasa ihtiyaçlarını karşılar düzeye getirilmesi için çalışmalar yapılmalı, eğitim kurumu sanayi iş birliği sağlanmalıdır. Bilişim teknolojileri alanında verilen eğitimde varılmak istenen hedefle ilgili olarak planlamalar ve düzenlemeler yapılırken öğrenci görüşlerinin, memnuniyetinin ve doyumlarının araştırılması gerekmektedir. Bu araştırmalar var olan yapının eksik kalan yönleri hakkında bilgi verecektir. Doyumu yüksek olan öğrencilerin derslerinde daha başarılı, projelerde daha istekli oldukları görünmektedir. Bu yüzden öğrenci doyumun arttıracak yönde önlemler alınması verilen eğitiminde başarısını arttıracaktır. Araştırma kapsamında yerli ve yabancı kaynaklar taranarak, bilişim alanındaki öğrenci doyumunun önemi ve öğrenci doyumunu etkileyen faktörler ile ilgili bilgiler tez konusu çerçevesinde ilgili alan yazın bölümünde sunulmuştur. Çalışma 2012-2013 öğretim yılı ikinci yarıyılında, İstanbul Anadolu yakasında bulunan mesleki ve teknik eğitim veren altı farklı orta öğretim kurumunda toplam 385 bilişim teknolojileri alanı öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilen nicel bir çalışmadır ve genel tarama modeline göre yürütülmüştür. Öğrencilerin bilişim teknolojileri alanında verilen eğitimle ilgili doyum düzeylerini belirlemek amacıyla, beşli Likert tipi sorulardan oluşmuş Bilişim Alanında Eğitim Gören Ortaöğretim Öğrencileri Doyum Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin geliştirilme aşamasında güvenilirliği test edilmiş benzer alanda yapılmış ölçekler ve bunların kullanıldığı araştırmalar incelenmiştir. Bu çalışmalardan ve alanda çalışan bilişim öğretmenlerinden yardım alarak anket taslak haline getirilmiş. Hazırlanan taslak üç uzmanın görüşüne sunulmuş, tavsiyelerine yönelik düzenleme ve eklemeler yapılmıştır. Ölçekte anlaşılmayan veya yanlış yazılan soruların olup olmadığını anlamak için hazırlanan ölçek bu çalışma grubu haricindeki 50 kişilik bilişim öğrencileri grubuna uygulanmış gerekli son düzenlemeler uzman görüşlerine tekrar başvurularak yapılmıştır. Toplanan veriler üzerinde yapılan faktör analizi sonucundan Bilişim Alanında Eğitim Gören Ortaöğretim Öğrencileri Doyum Ölçeği maddelerinin beş alt boyutta toplandığı görülmektedir. Bu boyutlar; bölüm ve derslerin işlenişi ile ilgili doyum, rehberlik ve okul yönetimi ile ilgili doyum, modüllerle ilgili doyum, görsel materyallerle ilgili doyum ve laboratuvar alt yapısı ile ilgili doyum olarak belirlenmiştir. Ölçek soruları analiz edildiğinde, Bilişim Alanında Eğitim Gören Ortaöğretim Öğrencileri Doyum Ölçeğinin Cronbach's Alpha değeri (Güvenirlik Katsayısı) 0,89 olarak bulunmuştur. Alt boyutların güvenirliğine bakıldığında, Cronbach's Alpha değeri (Güvenirlik Katsayısı) değerinin 0,69 ile 0,86 arasında olduğu görülmektedir. Bilişim Alanında Eğitim Gören Ortaöğretim Öğrencileri Doyum Ölçeği sonuçlarının istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesiyle öğrencilerin doyum düzeylerinin yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Cinsiyet değişkenine bakıldığında, kız öğrencilerin laboratuvar alt yapısı, okul yönetimi ve rehberlik ile ilgili konularında doyumları anlamlı olarak yüksektir. Sınıf değişkenine bakıldığında, 10. sınıf öğrencilerinin 11. ve 12. sınıf öğrencilerine göre modüllerle ilgili doyumu anlamlı olarak yüksektir. Bölüm seçme nedeni değişkenine göre bölüm seçimini kendi düşünceleri doğrultusunda yapan öğrencilerin doyum düzeylerinin diğer öğrencilerden anlamlı olarak yüksektir. Evde internet kullanabilme değişkenine göre, evde internet kullanabilen öğrencilerin laboratuvar alt yapısı ile ilgili doyumları daha yüksektir. SBS puanı değişkenine göre doyumda anlamlı bir farklılık oluşmamıştır. Anahtar kelimeler: Bilişim teknolojileri, memnuniyet, doyum, mesleki ve teknik eğitim, ABSTRACT ANALYZING THE SATISFACTION LEVEL OF STUDENTS WHO HAVE EDUCATION ON THE DEPARTMENT OF INFORMATION TECHNOLOGY There is a growing importance of technical and vocational education in Turkey. It can be understood from projects and educational plans developed by the Ministry of Education. Some of these projects are "Improvement Quality of the Vocational and Technical Education (METEK)," "Development of the Vocational and Technical Education (METGE)" and "Strengthening of the Vocational Education and Training System (MEGEP)" The field of information technologies has gained importance in the vocational and technical education in recent years and has become widespread in secondary schools. Since technical schools prepare learners for jobs, the requirements of these jobs should be met in these schools. Of course this requires a need for cooperation among institutions. Research studies may help to improve this cooperation. Knowing where we are standing is the first steps towards reaching the desired goals of vocational education. In order to reach the desired goals in information technology education, students’ opinions and satisfaction should be investigated. The investigations might provide information about missing aspects of current structure. In the second part, I have reviewed the literature on the importance of student satisfaction in school environment, especially for the information technology students. The factors effecting students’ satisfaction are discussed. Satisfied students seem to be more successful in their lessons and more willing in their projects. For these reasons, taking measures to increase student satisfaction might increase the success of vocational education. This is a survey study investigating the school satisfaction of information technology students. The target population for this study is the information technology students studying in vocational schools located Anatolian side of İstanbul. The sample consists of 350 students from six different vocational and technical high schools. To determinate students’ satisfaction levels, “Bilişim Alanında Eğitim Gören Ortaöğretim Öğrencileri Doyum Ölçeği” (Satisfaction Questionnaire for Students Studying in Information Technology in Vocational Schools) is improved and used. The questionnaire consists of 31 questions. The results of the factor analysis on the data collected, it is seen that questionnaire items are diveded into five dimensions. These dimensions are: • Satisfaction related to the handling of the department and courses, • Satisfaction with guidance and school management, • Satisfaction related to instructional modules used in classes, • Satisfaction related to visual instructional materials (for in-class and out-of class use) • Satisfaction related to computer laboratories. In this study, these sub-dimensions of satisfaction of information technology education were also examined. The reliability analysis of questionnaire items was checked through Cronbach's Alpha which was found to be 0.89. When the sub-dimensions’ reliability checked through Cronbach’s Alpha, the results are found between 0,69 and 0,86. Evaluation of the survey results with statistical methods is understood that students have high levels of satisfaction. Referring to gender, female students have significantly high satisfaction about computer laboratories, guidance and school management. In terms of class variability, 10th grade students have higher satisfaction than 11th and 12th grade students about instructional modules used in classes. Referring to reason for selecting field of information technology, students who make their selecting according to their own thoughts have higher satisfaction than others. Referring to the variable to use the internet at home, students who can use the internet at home have high satisfaction about computer laboratories. Referring to SBS score variable, there is not a significant difference in student satisfaction. Keywords: Information Technology (IT), Satisfaction, Technical and Vocational Education