Kompulsif satın alma üzerinde materyalizm, statü tüketimi, moda yönelimi ve paraya yönelik tutumun etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EBRU BİLGEN

Danışman: Aypar Uslu

Özet:

GENEL BİLGİLER İsim ve Soyadı : Ebru BİLGEN Anabilim Dalı : İşletme Programı : Üretim Yönetimi ve Pazarlama Tez Danışmanı : Prof. Dr. Aypar USLU Tez Türü ve Tarihi : Doktora – Mart 2014 Anahtar Kelimeler :Tüketim Kültürü, Kompulsif Satın Alma, Materyalizm, Statü Tüketimi, Moda Yönelimi, Paraya Yönelik Tutum Günümüzde global tüketim kültürünün yaygınlaşmasının bir sonucu olarak ortaya çıkan kompulsif satın alma gibi rasyonel olmayan tüketim davranışlarının gün geçtikçe daha çok arttığı görülmektedir. Psikolojik, sosyal ve kültürel nedenlere dayalı olarak açıklanabilen kompulsif satın alma davranışı, hem kişinin kendisi hem de etrafındaki diğer insanlar için ciddi problemler yaratabilmektedir. Yapılan çalışmaların artması ile birlikte, bu konunun kompulsif alıcılar başta olmak üzere onların çevreleri ve genel olarak tüm toplumun huzuruna katkı sağlaması beklenmektedir. Tüketici davranışlarındaki araştırmaların çoğunormal davranışlara odaklanmaktadır. Kompulsif satın alma konusuyla ilgili olarakliteratürde yer alan çalışmaların büyük bir kısmıkonuyu psikolojik nedenlere dayalı olarak açıklamaktadır.Ancak kompulsif satın alma davranışını sadece psikolojik nedenlere bağlı olarak açıklamak yeterli olmamaktadır. Tüketici davranışları literatüründeki söz konusu eksikliği giderebilmek amacıyla bu çalışmada kompulsif satın alma davranışı, tüketim kültürünün diğer önemli çıktıları arasında yer alan materyalizm, statü tüketimi, moda yönelimi ve paraya yönelik tutum ile olan ilişkileri açısındanincelenmiştir. Bu bağlamda kompulsif satın alma üzerinde materyalizm, statü tüketimi, moda yönelimi ve paraya yönelik tutumun etkisinin belirlenmesi, araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için bir model önerisi sunulmuş ve yapılan analizler sonucunda da modelin anlamlı ve açıklayıcı olduğu görülmüştür. GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : Ebru BİLGEN Field : Business Administration Programme : Production Management and Marketing Supervisor : Prof. Dr. Aypar USLU Degree Awarded and Date :Ph.D. – March 2014 Keywords : Consumption Culture, Compulsive Buying, Materialism, Status Consumption, Fashion Orientation, Money Attitude ABSTRACT At the present time, it is seen that irrational consumption behaviors, such as compulsive buying which is showing up as a result of the proliferation of global consumption culture, are increasingday by day. Compulsive buying behaviors which can be explained by psychological, social and cultural reasons, might cause serious problems for both the person itself and the other people who are in its environment. It is expected that this topic will contribute firstlyto compulsive buyers, then their acquaintances and generallyto the public peace with the help of increasing number of the studies. Most of the researches in consumer behaviors focus on normal behaviors. It is seen that most of the studiesin the literaturethat arerelated to compulsive buying explain the topic on the basis of psychological reasons. However, it is not sufficient to explain compulsive buying behavior only on the basis of psychological reasons. To be able to fulfill this need in theconsumer behavior literature, compulsive buying behavior is examined in this studywithin the scope of the other outputs of consumption culture; which are materialism, status consumption, fashion tendency and attitude towards money. In this context, ascertaining the effect of materialism, status consumption, fashion tendency and attitude towards moneyon the compulsive buying constitutesthe maingoal of the study. In order toachieve this goal, a modelhas been proposed and after the completion of the analysis, it is seen that the model is meaningful and explanatory.