Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İSMAİL ATMACA
Danışman: Varol Saydam
Özet:
Kültürlerarası etkileşimin bir unsuru olan tercüme eserler, aynı zamanda, bilimin milletler arası aktarımını sağlayan yayınlardır. Konusu ne olursa olsun ülke dışında yapılmış çalışmalar, ülke içinde yapılacak benzer konulu çalışmalara referans olabilmektedir. Belirlenen yıllarda (1953-1974) kütüphanecilik literatüründe yer alan çeviri eserlerin seçim süreçlerini ve Türk kütüphaneciliğine etkilerini tespit etmek çalışmanın en belirgin amacını oluşturmaktadır. Türkiye'de üniversitelerde lisans düzeyinde öğretime başlayan ilk üç "Kütüphanecilik" bölümünün kuruluş tarihleri (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi-1953), (İstanbul Üniversitesi -Edebiyat Fakültesi-1963), (Hacettepe Üniversitesi–Edebiyat Fakültesi-1974) çalışmanın zaman sınırı olarak belirlenmiştir. (Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik bölümünde 1972 yılında lisansüstü program ile kütüphanecilik öğretimine başlanmış 1974 yılında lisans programına geçilmiştir.) 1953-1974 yılları arasında ilk "Kütüphanecilik" bölümünün kurulmasından sonra Türkiye'de kütüphaneleri ve kütüphanecileri yakından ilgilendiren gelişmeler yaşanmıştır. Kronolojik olarak; 1955 yılında Milli Kütüphane Bibliyografya Enstitüsü kuruldu. Türkiye'deki ilk, modern ve en büyük çocuk kütüphanesi 23 Nisan 1955'te Ankara Bahçelievler'de açıldı. 1957 yılında Kütüphaneler Müdürlüğü tasnif ve fişleme kılavuzu yayınladı. 1958 yılında ilk gezici kütüphane (eşekli kütüphane) hizmet vermeye başladı. 1960 yılında Kütüphaneler Müdürlüğü, Genel Müdürlük haline getirildi. 1961 yılında MEB Şurası kapsamında Kütüphaneler Komitesi Raporu hazırlandı. 1962 yılında Dewey Onlu Tasnif Şemasının Türkçe çevirisi yayınlandı. 1963 yılında İstanbul Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü kuruldu. 1964 yılında ilk kütüphane haftası kutlandı. 1965 yılında Kütüphaneler Arası Basma Kitapları Ödünç Verme Yönetmeliği yayınladı. 1966 yılında Türkiye Kütüphaneci, Memur ve Hizmetlileri Sendikası kuruldu. 1967 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Türkiye Bilimsel ve Teknik Dokümantasyon Merkezi (TÜRDOK) kuruldu. 1970 yılında Üniversite Kütüphanecilik Bölümü Mezunları Derneği (KÜTDER) kuruldu. 1971 yılında Kültür Bakanlığı kuruldu. Kütüphaneler Genel Müdürlüğü, Kültür Bakanlığı'na bağlandı. 1972 yılında Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Enstitüsü kuruldu. Kütüphanecilik alanındaki gelişmeler ile aynı tarihler içinde Türkiye'nin siyasi ve iktisadi durumunda yaşanan gelişmeler, dönemlerin şartları göz önünde bulundurularak, 1953-1974 yıllarında kütüphanecilik alanında yayınlanan kitap tercümelerinin tespiti ve bu kitapların Türk kütüphaneciliğine etkileri çalışmanın ana hattını oluşturmaktadır. 1953-1974 yılları arasında ilk "Kütüphanecilik" bölümünün kurulmasından sonra Türkiye'de kütüphaneleri ve kütüphanecileri yakından ilgilendiren gelişmeler yaşanmıştır. Kronolojik olarak; 1955 yılında Milli Kütüphane Bibliyografya Enstitüsü kuruldu. Türkiye'deki ilk, modern ve en büyük çocuk kütüphanesi 23 Nisan 1955'te Ankara Bahçelievler'de açıldı. 1957 yılında Kütüphaneler Müdürlüğü tasnif ve fişleme kılavuzu yayınladı. 1958 yılında ilk gezici kütüphane (eşekli kütüphane) hizmet vermeye başladı. 1960 yılında Kütüphaneler Müdürlüğü, Genel Müdürlük haline getirildi. 1961 yılında MEB Şurası kapsamında Kütüphaneler Komitesi Raporu hazırlandı. 1962 yılında Dewey Onlu Tasnif Şemasının Türkçe çevirisi yayınlandı. 1963 yılında İstanbul Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü kuruldu. 1964 yılında ilk kütüphane haftası kutlandı. 1965 yılında Kütüphaneler Arası Basma Kitapları Ödünç Verme Yönetmeliği yayınladı. 1966 yılında Türkiye Kütüphaneci, Memur ve Hizmetlileri Sendikası kuruldu. 1967 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Türkiye Bilimsel ve Teknik Dokümantasyon Merkezi (TÜRDOK) kuruldu. 1970 yılında Üniversite Kütüphanecilik Bölümü Mezunları Derneği (KÜTDER) kuruldu. 1971 yılında Kültür Bakanlığı kuruldu. Kütüphaneler Genel Müdürlüğü, Kültür Bakanlığı'na bağlandı. 1972 yılında Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Enstitüsü kuruldu. Kütüphanecilik alanındaki gelişmeler ile aynı tarihler içinde Türkiye'nin siyasi ve iktisadi durumunda yaşanan gelişmeler, dönemlerin şartları göz önünde bulundurularak, 1953-1974 yıllarında kütüphanecilik alanında yayınlanan kitap tercümelerinin tespiti ve bu kitapların Türk kütüphaneciliğine etkileri çalışmanın ana hattını oluşturmaktadır.