Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞİRİN KARAL TEMÜROĞLU
Danışman: Nurşen Mazıcı
Özet:Türkiye'de 1980'lerde başlayan neoliberal süreçte en önemli toplumsal aktörlerden biri olan medya, önemli ölçüde dönüşmüştür. Gazetecilik mesleğinden gelmeyen medya patronlarının artması, holdingleşme, medya sermayesinin yatay, dikey ve çapraz birleşmelerle büyümesi neoliberalizm ekseninde meydana gelmiş, medyanın iktidarla ve diğer sermayelerle olan bağımlılık ilişkisi bu süreçte karmaşıklaşmıştır. 2000’li yıllarda medya sermayesinin yeniden yapılandırılan enerji sektörüne ve hız kazanan özelleştirme ihalelerine ilgisi, medya patronlarının kamu ihalelerine girebilmelerine yönelik yasal kısıtlamanın kaldırılmasıyla daha da artmıştır. POAŞ gibi enerji Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin, elektrik ve doğal gaz dağıtım hizmetlerini yerine getiren kamu şirketlerinin ve yenilenebilir enerji kaynak alanlarının özelleştirme ihaleleri, büyük medya kuruluşlarının ilgi alanına girmiştir. Bu çalışmada medya kuruluşları, medyanın/iletişimin ekonomi politiği yaklaşımından yola çıkılarak ticari ve endüstriyel yapılar olarak ele alınmıştır. Enerji özelleştirmelerine yönelik ihalelerin Türk medyasında nasıl sunulduğunun belirlenmesi ve bu ihalelerde varlık gösteren medya kuruluşlarının sahiplik yapılarının ve siyasal iktidarla ilişkilerinin kendi yayın organlarında yer bulan içerikler üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 2000 ve 2017 yılları arasında gerçekleştirilen POAŞ, BEDAŞ, Gediz EDAŞ, Dicle EDAŞ, Trakya EDAŞ, AYEDAŞ, Akdeniz EDAŞ ve Toroslar EDAŞ ihaleleri, Başkent Doğalgaz Dağıtım ihalesi ve rüzgâr enerjisi Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı ihalesini konu alan yazılar incelenmiştir. İçerik çözümlemesi yönteminin kullanıldığı bu çalışmayla enerji ihalelerine katılmış ve bu sektörde yatırımı olan medya kuruluşlarının içerikleriyle diğer yayın organlarının içerikleri arasında belirgin bir farklılaşma olduğu saptanmış, sahiplik yapısı ve siyasal iktidarla ilişkilerinin medya kuruluşlarının ürettikleri ve dağıttıkları içerikler üzerinde belirleyici olduğu ortaya konulmuştur. -------------------- Media, one of the most important social actors, has transformed significantly with the neoliberal process that began at the 80’s Turkey. The increase in the number of media bosses who do not have the journalistic background, conglomeration, the horizontal, vertical and cross-merging growth of the media capital; all occurred within the axis of neoliberalism causing complicated dependency relationships between the media and capital. In the 2000s, the interest of the media capital on the restructured energy sector and the privatization auctions gained momentum with the abolition of the legal restrictions on media bosses to enter public auctions. Such as POAŞ, the privatization auctions of Public Economic Enterprises and public companies that carry out electricity and natural gas distribution services, as well as renewable energy resources areas, took place at the interest of big media companies. In this study, media organizations are considered as commercial and industrial structures based on the media/communication’s approach of economic policies. It is aimed to determine how the auctions for energy privatization are presented in Turkish media and to reveal the effects of the ownership structures of the media organizations and their relations with the political power on the contents of their publications. In this context, between 2000 and 2017, the articles on the auctions of POAŞ, BEDAŞ, Gediz EDAŞ, Dicle EDAŞ, Trakya EDAŞ, AYEDAŞ, Akdeniz EDAŞ and Toroslar EDAŞ auctions, Ankara Natural Gas Distribution auction and wind energy “Renewable Energy Resource Area” auction were taken under the spotlight. In this study, content analysis method was used and it was found that there was a significant difference between the contents of the media organizations and other media organs which have participated to the auctions or have investments in the sector that the rest of the media. The relationship between the ownership structure and the political power has been shown to be decisive on the content of the media organizations that they produce and distribute. The content that has been produced and distributed is determined by the ownership structure and the media bosses’ relations with the political power.