Lise Öğrencilerinin Bilimsel Epistemolojik İnançlarının Biyoloji Dersine Yönelik Tutumlarına ve Biyoloji Dersi Akademik Başarılarına Etkisinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BAŞAR KIZILOĞLU

Danışman: Özgür Kıvılcan Doğan

Özet:

Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançlarının, onların biyoloji dersine yönelik tutumları ve biyoloji dersi akademik başarıları üzerindeki etkilerini incelemektir. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmada çalışma grubunu İstanbul ili Zeytinburnu ilçesinde öğrenim gören 426 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Lise öğrencilerinin; bilimsel epistemolojik inançlarını belirlemek için, aslını Pomeroy'un (1993) hazırladığı Bıkmaz ve Deryakulu'nun (2003) Türkçeye uyarladığı “Bilimsel Epistemolojik İnançlar Ölçeği”, biyoloji dersine yönelik tutumlarını belirlemek için Atik, Kayabaşı, Yağcı ve Ünlü Erkoç (2015) tarafından geliştirilmiş olan ''Ortaöğretim Öğrencilerinin Biyoloji Bilimine ve Dersine Yönelik Tutum Ölçeği'' ve öğrencilerin akademik başarılarının tespiti için ''Biyoloji Dersi Yılsonu Not Çizelgesi'' kullanılmıştır. Verilerin çözüm ve yorumlanmasında Pearson korelasyon katsayısı, çoklu regresyon analizi, T testi ve One Way Anova, gruplar arasındaki farklılıkları belirlemek için Tukey testi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 20 istatistiksel paket programı kullanılmıştır. Yapılan çözümlemeler ve değerlendirmeler sonucunda elde edilen bulgular incelendiğinde, lise öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançlar yönünden eklektik bir bilim anlayışına sahip olduğu; biyoloji bilimi ve dersine yönelik tutumlarının ise orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Postmodernist bilim anlayışına sahip olan öğrencilerin biyoloji bilimi ve dersine yönelik tutumlarının daha olumsuz olduğu; aynı zamanda akademik başarılarının da daha düşük seviyede olduğu saptanmıştır. Biyoloji dersi akademik başarısı üzerinde önemli bir yordayıcı olarak sadece biyoloji bilimi ve dersine yönelik tutum değişkeninin rol oynadığı, bilimsel epistemolojik inançların ise önemli bir etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir. -------------------- The aim of this study was to examine the effects of the high school students’ scientific epistemological beliefs on their attitudes towards science and biology course, and academic achievement of the students. In this research with relational screening model, the group consists of 426 high school students in Zeytinburnu district of Istanbul. In order to determine the scientific epistemological beliefs of high school students, “Scientific Epistemological Beliefs Survey” which was originally prepared by Pomeroy (1993) and adapted in Turkish by Bikmaz and Deryakulu (2003), and in order to analyze the attitude towards Biology science and course, ‘The Attitude Scale for Secondary School Students' Biology Science and Course’ which was developed by Atik, Kayabasi, Yagci and Unlu Erkoc (2015) were used. Additionally, to determine the academic success of the students, The Year – end Academic Record of Biology Subject was used. Pearson corelation coefficiency, multi-regression analysis, T test, and One Way Anova were used to analyze and interpret the data and tukey test was used in order to identify the differences between the groups. SPSS 20 Statistical package programme was used to analyse the data. Findings showed that high school students had eclectic epistemological beliefs; and their attitudes towards biology and the course were in moderate level. The students who had a post-modernist understanding of science had more negative attitudes towards biology and the course; also, academic achievement was negatively correlated to their epistemic beliefs.