Türk basınında promosyon açmazı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2002

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HAVVA OYA ÖZDEMİR ÇALIŞKAN

Danışman: NESİME MELDA CİNMAN

Özet:

Bu çalışmamda, basında promosyonun ortaya çıkış sebeplerini, gelişimini, yarar ve zararlarını ilgili görüşlerden de faydalanarak anlatmaya çalıştım. Çalışmada gazetelerin varoluş mücadelesinde tirajın önemi vurgulanarak çıkar pastasından yeme kavgasında verilen mücadele de anlatılmıştır. Basında promosyonun gelişim evreleri tarih süzgeci içinde ele alınmış, 1960'dan günümüze değin yaşanan gelişmelere yer verilmiştir. Askeri darbelerle sarsılan, ekonomik krizlerle zorluklar yaşayan basının hedeflediği tiraja ulaşmak için mûbah saydığı promosyona nasıl dört elle sarıldığı anlatılmaya çalışılmıştır. Bu arada, çıkar pastasından yeme yarışında basının içine düştüğü çirkinliklere değinilmiş, promosyonun çılgın seviyelere ulaştığı 1990'lı yıllar 1995'e kadar incelenmiştir. Promosyonun gazetecilik etiği açısından ortaya çıkardığı yanlışlıklara yer verilen çalışmada, hediye kampanyalarının kime yarar, kime zarar getirdiği verilerle açıklanmaya çalışılmıştır. Günümüz toplumunda promosyon kültürüyle "kültürel kirlenme" yaşandığının belirtildiği çalışmada, gerçek okurun yerini hediye alıcılarının aldığına dikkat çekilmiştir. Promosyon kampanyalarıyla şekillendirilen basının saygınlığını da azaldığı belirtilerek, günümüzde tekelleşen medyanın "gazeteci"den çok "satıcı"ya itibar ettiği ifade edilmiştir. Kupon okurlarının promosyon yoluyla daima tüketiciliğe yönlendirildiğine işaret edilen çalışmada, promosyonun, ancak gazete patronlarına ticari yarar sağlayabildiği belirtilmiştir. Çalışmada ayrıca, gazete sahipleri, gazeteciler, akademisyenler ve okurların görüşlerine de yer verilmiştir. Promosyonla ilgili kişilerin çoğunun buna karşı olmalarına rağmen maddi çıkar dolayısıyla uyguladıkları, kendi ifadeleriyle çalışmada anlatılmaktadır. Promosyondan çıkış yolunun ancak bütün medya kuruluşlarının alacakları ciddi ve vazgeçilmez kararlar bağlamında gerçekleşebileceğine dikkat çekilmiştir. SUMMARY I wanted to explain the reasons of promotion appearance in press; its development; advantages and a varages with the help of interested view in this working. The development stages of promotion in press are reecived in the history filter, are placed to the development from 1960 till today. The work of clasp to the promotion of press was explained in order to reach circulation of newspapers through the difficulty of economical crisis. Therefore the arrival promotional 1990 years coming out through the uglier levels of promotion of press are studied till 1995 year. The present campaigns of promotion are presented with its datums of; weather they brought the benefits oc damages. The attention was called to the population that, how real readers were replaced by present customers, ıt was expressed hour media reputated to the salesman instead of reporters, ıt was appeared that the promotion provided the trading, benetits for the newspapers' patrons. There were replaced the ideas of newspaper reporters'; journalists'; academics' and readers. Although the protest of the men interested of promotion; therefore applicated for their benefit. The way out of promotion would be realized of the whole media concerns' desicions were called one's attention.