Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGE HACIFAZLIOĞLU
Danışman: AYŞEN BAKİOĞLU
Özet:Yükseköğretim kurumları Avrupa Topluluğunun kültür ve değerlerinin gelişmesinde önemli bir yer tutuğundan dolayı, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde, yükseköğretim kurumlarındaki akademik ve eğitimsel standartların Avrupa Birliği üniversitelerinin standartlarıyla uyum içinde olması bu amaca ulaşmayı sağlayıcı etmenlerden biridir. Bu çalışma, teorik anlamda Avrupa Birliği yükseköğretim kurumlarında kalite çalışmalarına genel bir bakış açısı vermekle beraber; ampirik anlamda Türkiye’deki devlet üniversitelerinde bu göstergelere ne oranda ulaşılabildiğini göstermesi açısından yükseköğretim literatürüne katkı sağlaması düşünülmektedir. Bu araştırmanın genel amacı yükseköğretim kurumlarındaki öğretim süreçleri ve öğrenme kaynaklarına ilişkin öğrenci görüşlerinin belirlenmesidir. Bu genel amaç doğrultusunda öğrencilerin fakültelerini tercih etme nedenleri, finansal olarak yararlandıkları kaynaklar gibi demografik bulgular belirlendikten sonra öğrencilerin bütünleşme, öğretim süreçleri, kariyer yönlendirme hizmetleri, kütüphane hizmetleri, öğretim elemanları ve yönetim kadrosuyla iletişim, öğrenci işleri, fizikî öğrenme koşulları, kampus yaşamı, araştırma faaliyetleri, ölçme ve değerlendirme, ders içerikleri hakkında bilgilendirme alt boyutlarına ilişkin görüşleri belirlenmiştir. Araştırmada, öğrencilerin öğretim süreçleri ve öğrenme kaynaklarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacına uygun genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın verileri literatür taraması ve örnekleme giren öğrencilere geliştirilen ölçeğin uygulanması yoluyla elde edilmiştir. Verilerin toplanması için yükseköğretimde kalite kavramsal literatürü taranmış, hazırlanılan “taslak ölçek” ön test- -son test olarak dil geçerliliği yapıldıktan sonra pilot çalışma olarak uygulanmıştır. Pilot çalışma sonucunda ölçeğe son şekli verilerek örneklem grubuna uygulama yoluna gidilmiştir. Araştırmanın çalışma evreni İstanbul ve İzmir illerindeki 1980 yılından sonra kurulmuş olan devlet üniversiteleridir. Bu üniversiteler içerisinden İstanbul ilinden ve İzmir ilinden birer üniversite seçilmiştir. Marmara ve Dokuz Eylül Üniversiteleri’nin eğitim ve işletme fakültelerinde öğrenim görmekte olan 3500 öğrenci, araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılmış olup anlamlı verilerin belirlenmesinde T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi ve İki Yönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi ,01 düzeyinde aranmıştır. Araştırma bulgularına göre öğrencilerin, fakülteleriyle bütünleşme konusunda sıkıntı yaşadıkları görülmektedir. Araştırmada işletme fakültesi öğrencilerinin eğitim fakültesi öğrencilerine göre kendilerini fakültelerine daha fazla ait hissettikleri belirlenmiştir. Bütünleşme en fazla yabancı diller bölümünde öğrenim gören 3. ve 4. sınıf öğrencileriyle, işletme bölümünde öğrenim gören 1. ve 2. sınıf öğrencilerinde görülmektedir. Bütünleşme en az eğitim fakültesinde sözel ve sayısal bölümlerde öğrenim gören 4. sınıf öğrencilerinde yaşanmaktadır. Fakültelerindeki öğretim konusunda, öğrencilerin genel olarak kararsız bir tutum sergiledikleri belirlenmiştir. İşletme fakültesi öğrencileri eğitim fakültesi öğrencilerine göre öğretim süreçlerinden daha olumlu görüş belirtmişlerdir. Öğretim süreçleri alt boyutunda 1. sınıf ve son sınıf öğrencileri arasında birinci sınıf öğrencilerinin lehine bir farklılık belirlenmiştir. Araştırmada, öğrencilerin öğretim ve öğrenme süreçleri alt boyutlarının tümünde fakülte, bölüm, sınıf, cinsiyet ve üye olunan kulüp faaliyetlerine ilişkin farklı görüşler belirttikleri belirlenmiştir. Bulgular Avrupa Birliği ülkeleri üniversite kalite kriterleri konusunda yayınlanmış çalışmalar ile tartışılmış ve bulgular doğrultusunda öneriler üretilmiştir. ABSTRACT As higher education institutions play significant roles in the establishment of cultivating and promoting the European society with its values and culture, in the wake of Turkey’s candidacy to European Union, the compliance of the academic and educational standards of the Turkish higher education institutions with the European university standards is one of the determining factors that would fundamentally smooth and ease the path to Turkey’s goal. This study is thought to contribute to the Higher Education literature, by giving a general picture of the higher education quality studies in European Union as well as reflecting the extent to which these indicators are met by public higher education institutions in Turkey. The purpose of this study is to determine students’ perceptions of teaching resources and learning opportunities provided by higher education institutions. In parallel with this purpose, demographic variables regarding, preference reasons for the faculty, financial aid received were determined. Students’ perceptions were determined regarding the following dimensions: Integration and teaching processes, career guidance services, library facilities and services, communication with the faculty administration and the academics, students registrars office, physical learning conditions, campus life, research activities, assessment and evaluation and course contents. General scanning technique was used in determining the perceptions of students regarding teaching processes and learning opportunities. After devising the scale depending on the related literature, the draft was applied as a pilot study. Language validity was conducted as the pre-test and post-test. Final shape of the scale was given after the pilot study and applied to the sample group. Universities in Istanbul and Izmir, established after 1980, constitute the scope of this research. 3500 students who continue their education at the Faculty of Education and Faculty of Management at Marmara and Dokuz Eylul Universities constitute the sample of the study. Statistical Package for Social Sciences (SPSS) was used in the analysis of the data. T test, One Way Anova Analysis and Two Way Anova Analysis were used to determine the significant findings. ,01 was accepted as the significance level. Results of the study revealed that students experience difficulty in terms of integration with their faculties. Students from the Faculty of Management appeared to be more belonging to the faculty culture when compared with the students from the Faculty of Education. Integration was mostly observed among the junior and senior students of Foreign Languages Department and the freshman and sophomore students of the Management Department. Students from the Faculty of Management presented a more positive attitude in terms of the teaching processes when compared with the students from the Faculty of Education. Freshman students appeared to be more positive regarding the teaching processes. Meaningful differences were observed with regard to all sub dimensions in relation to the faculty, department, class, gender, and club membership variables. Recommendations were developed in relation with the findings.