Türk sinemasında LGBT kimliklerin farklı temsilleri (1960-2017)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Duygu Yayla

Danışman: MELİH ÇOBAN

Özet:

Bu araştırma, sinemanın toplumun genel algısını değiştirmesi, yönlendirmesi, yeniden üretmesi ve algı yaratması gibi etkilerinden yola çıkarak, kurgu ve gerçeklik arasındaki ilişkiyi Türkiye sinemasında lezbiyen, gey, biseksüel ve trans kimlikler üzerinden ortaya koymayı amaçlamıştır. LGBT kimliklerin temsillerinin Türkiye’de LGBT hareketi ve politikası doğrultusunda nasıl değişimler gösterdiği araştırmanın temel çıkış noktasıdır. Türkiye’de filmlerde LGBT karakterlerinin ortaya çıkışından itibaren, bu karakterlerin temsillerinin gerçeklik ile ilişkisi araştırma için önemli görülmüştür. Bu doğrultuda sinemada LGBT karakterlerin ve karakterlere bakış açısının LGBT kimlikler arasındaki benzerlik ve farklılıklara odaklanılmış, filmin farklı toplumsal süreçlerde LGBT kimlikleri hangi bakış açısıyla kurguladığına dikkat edilmiştir. Araştırmanın örneklemi, 1960-2017 yılları arasında Türkiye sineması kapsamında çekilen ve doğrudan LGBT karakterlerin olduğu filmlerden seçilmiştir. Karakterin cinsel yöneliminin veya cinsiyet kimliğinin heteronormativitenin dışında kaldığını ima eden filmler, araştırmanın konusuna aykırı olması bakımından örnekleme dahil edilmemiştir. Araştırmanın ilk bölümünde, LGBT hareketi ve LGBT kişilere yönelik toplumsal algılar tarihsel olarak ortaya koyulmuştur. İkinci bölümde, kurgu ve gerçeklik ilişkisi üzerinden sinema, sosyolojik olarak incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise filmlerdeki LGBT karakterler analiz edilmiş ve son bölümde elde edilen bulgular sonucunda oluşan veriler tartışılmıştır. -------------------- This study aims to assert the relation between fact and fiction in the context of cinema’s effects of changing, directing, reproducing and creating the society’s general perception in lesbian, gay, bisexual and trans (?) identities in Turkish cinema. The main starting point of the study is how LGBT identities differ through the LGBT movement and policies in Turkey. The relation with facts of LGBT characters in movies since their emergence in cinema has been wieved as substantial for the study. Similarities and differences between LGBT identities in cinema and how the movies constructed LGBT identities in different social periods with different points of view was focused on. Turkish cinema films directly involving LGBT characters between 1960-2017 have been chosen as the sample of the study. Movies which hint that the character’s sexual orientation and gender identity is out of heteronomativity were not included in the sample because of their contradiction with the subject of study. In the first chapter of the study, social view towards LGBT movement and LGBT individuals has manifested in an historical perspective. In the second chapter, cinema has been sociologically reviewed through the relation between fact and fiction. In the third chapter, LGBT characters have been analysed and in the last chapter, findings regarding the data have been discussed.