Web tabanlı uyarlamalı zeki öğretim sistemi tasarımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLÇİN ARI

Danışman: BUKET DOĞAN

Özet:

WEB TABANLI UYARLAMALI ZEKİ ÖĞRETİM SİSTEMİ TASARIMI Bilim ve teknoloji alanında günümüzde hızlı bir değişim yaşanmaktadır. Bu değişimle birlikte üretilen bilgi miktarı da her geçen gün artmaktadır. İnsanlar bu bilgilere çeşitli teknolojik cihazlar sayesinde kolaylıkla erişebilmektedir. Doğal bir sonuç olarak teknolojik gelişmeler eğitim alanını da etkilemiş, bilgisayarlar eğitimde kullanılır hale gelmiştir. Eğitim sisteminde karşılaşılan bilginin öğrenciye ulaştırılamaması, kalabalık sınıflardan dolayı öğrenciye yeterli süre ayrılamaması gibi sorunlara karşılık Bilgisayar Destekli Öğretim(BDÖ) sistemleri geliştirilmiştir. Bu sistemler, öğretmene alternatif olma değil sınıf içi eğitime destek olma amacıyla geliştirilmiştir. BDÖ, sayesinde zaman ve mekândan bağımsızlık sağlanarak bilgi, öğrenci için daha kolay ulaşılabilir bir hal almıştır. Web Tabanlı Uyarlamalı Zeki Öğretim Sistemleri(WTUZÖS) de BDÖ sistemleridir. WTUZÖS öğrencinin öğrenme sürecinde bireysel ihtiyaçları ve tercihleri göz önünde bulundurulan sistemlerdir. Bu tez çalışmasında tasarlanan WTUZÖS’ün öğretmenler ve ortaokul düzeyindeki öğrenciler için Bilişim Teknolojileri dersine yardımcı bir öğretim aracı olması hedeflenmiştir. Hazırlanan tez çalışmasında, öğrencinin sistemle etkileşimi yoluyla, öğrenciye dair bilgiler toplanmıştır. Bu bilgiler ışığında katman modeli ve stereotip model kullanılarak öğrenci modeli oluşturulmuş ve öğrencinin seviyesine uygun konu içeriği sunulması amaçlanmıştır. Öğrenciye göre içerik sağlanması için uyarlama tekniklerinden uyarlamalı metin sunumu ve uyarlamalı gezinti desteği kullanılmıştır. İşlenen konuların sıralamasında konuların bir bütünlük içinde olması göz önünde bulundurulmuştur. Uyarlamalı gezinme desteği sağlanarak, öğrenciye rehberlik edilmiştir. Konuların çalışılması sırasında kısıtlama yapılmamıştır. Öğrenci konular arasında rahatlıkla hareket edebilmektedir. Bu uygulamayla öğrencinin öğrenmesini sağlayacak en kısa ve etkili yolu bulması sağlanmaya çalışılmaktadır. Öğrenmeye harcanan zamanın azaltılması amaçlanmıştır. Tasarlanan WTUZÖS’ de ortaokul öğrencilerinde bilgi eksikliği olduğu tespit edilen konulardan bir tanesi olan “iç donanım birimleri” konusu sunulmuştur. Konu içeriği ve sıralamasında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından meslek liselerindeki Bilişim Teknolojileri dersi için hazırlanmış olan “İç Donanım Birimleri” modülünden faydalanılmıştır. Bu modül içerisindeki konular ilköğretim seviyesine uygun hale getirilmiştir. Bu tez çalışması dört bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, tezin oluşturulma amacı açıklanmaktadır. Tez konusuyla ilgili geliştirilmiş olan sistemler literatür araştırması başlığı altında incelenmiştir. İkinci bölümde, tezin uygulama bölümünün oluşturulmasında kullanılan materyaller ve izlenen yöntemler açıklanmıştır. WTUZÖS ’e genel bir bakış açısıyla yaklaşılmıştır. WTUZÖS ’lerin oluşturulmasında kullanılan bileşenler ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Bir WTUZÖS ’ü meydana getiren alan modeli, öğrenci modeli ve uyarlama modeli anlatılmıştır. WTUZÖS ’te sıklıkla kullanılan öğrenci modeli çeşitlerine değinilmiştir. WTUZÖS ’lerin uyarlama modelini oluşturan uyarlama yöntemleri incelenmiştir. Bulgular ve tartışma başlığı altında ele alınan üçüncü bölümde, hazırlanan tez çalışmasının içeriği, işleyişi ve sistemin kullanımı anlatılmıştır. Dördüncü ve son bölümde konuyla ilgili öneriler ve değerlendirme ile elde edilen sonuçlar paylaşılmıştır. ABSTRACT ADAPTIVE AND INTELLIGENT WEB-BASED EDUCATIONAL SYSTEM DESIGN In the field of science and technology, rapid changes are taking place today. These changes as well as the amount of information generated are increasing every day. People can easily have access to this information through various technological devices. As a result of natural, technological developments have influenced the educational field, which is today's most effective technological devices, computers, has become available in education. Computer Assisted Instruction (CAI) systems have been developed as a solution to the problems encountered in the education system such as deficiency of sufficient time for students because of crowded classrooms, students’ problems of accessing the knowledge etc. These systems not an alternative to the teacher have been developed in order to support education in the classroom. Thanks to CAI’s ensuring the independence of space and time, information has become more accessible to students. Adaptive and Intelligent Web-Based Educational Systems (AIWBES) are CAI systems. AIWBES, takes into account the student's individual needs and preferences trough the process of learning. In this study, AIWBES aims to be a helpful teaching tool in Information Technology lessons for teachers and middle-school students. In this thesis, information was collected on students by the student’s interaction through the system. With this information, the student model was created using the layer model and stereotypes. The subject content is aimed to present according to student’s level. To ensure that the content to student according to the level of the student’s information, adaptation techniques, adaptive content presentation and adaptive navigation support is used. Adaptive navigation support is providing guidance to the students. During the study of the subjects, there have not been restrictions. The student is able to move easily among topics. This application tries to provide a quick and effective way to find students own learning. It is aimed to reduce the time spent on learning. In designed AIWBES, the subject "internal hardware units" is presented to the middle school students who were found lack of information about this subject. In subject content and content sorting process, the "Internal Hardware Units" module, which is the content prepared by Ministry of National Education for vocational high schools, is used. And the subjects in this module are optimized for the middle-school students. This thesis consists of four parts. In the first part of the thesis the purpose of the thesis’s creation is described. Systems that have been developed on the subject of this thesis are investigated under the heading of literature survey. In the second part of the thesis the methodology and materials used in the creation part of the application are described. AIWBES to has been approached from the perspective of a general. AIWBES 's, are discussed in detail in the creation of components used. The domain model, the student model and the adaptation model that constituent the AIWBES, are described. The student model is commonly used types in AIWBES are discussed. AIWBES ‘s adaptation techniques that create adaptation model are reviewed. In the third section, under the heading of results and discussion, the content of the thesis, operation and use of the system are described. In the fourth and final section, the results are shared with the relevant recommendations and evaluations.