Hegzagonal bor nitrür'ün tablet üretimi için yeni bir lubrikant olarak değerlendirilmesi ve konvansiyonel lubrikantlarla karşılaştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEKİN DOĞA HALAÇOĞLU

Danışman: Timuçin Uğurlu

Özet:

Araştırmanın amacı, farmasötik alanda yeni bir lubrikant adayı olan ‘Hegzagonal bor nitrür (HBN)’ün direkt basımda konvansiyonel lubrikantlarla kıyaslanmasıdır. Flowlac ve Avicel PH 102 (1:1), Starch 1500 ve Avicel PH 102 (1:1) toz karışımları tezde kullanılmıştır. Formülasyon DB-1 ve DB-2 olarak sırasıyla adlandırılmıştır. Test edilen lubrikantlar; magnezyum stearat (MGST), gliseril behanat (COMP), stearik asit (STAC), talk (TALC) ve polietilen glikol (PEG)’dür. Enstrümante edilmiş tablet basım makinesi kullanılarak tabletler üretilmiştir. Görünür yoğunluk, sıkıştırılmış yoğunluk, Hausner oranı ve Carr indeks parametreleri tozlar için elde edilmiştir. Gerilim kuvveti, kohezyon indeks, alt zımba ejeksiyon kuvveti ve lubrikant etkinliği değerleri tabletlerde irdelenmiştir. Tozların basım sırasındaki deformasyon mekanizması hidrolik pres yardımıyla yapılmıştır ve Heckel Eşitliği kullanılarak yorumlanmıştır. Toz testlerinde Carr indeks değerlerine göre MGST ve HBN daha iyi akış özellikleri göstermiştir. Tabletler üretilirken MGST’ın lubrikant olarak kullanıldığı formülasyonlar yüksek lubrikant etkinliği sağlamıştır. HBN ise MGST’a en yakın lubrikant etkinliğine sahiptir. Diğer konvansiyonel lubrikantların etkinliği iki lubrikantın gerisinde kalmıştır. Lubrikant oranındaki artış gerilim kuvveti ve kohezyon indeks değerlerini partikül sarma özelliği nedeniyle düşürmüştür. Formülasyon partiküllerinin lubrikantla kaplanmasına karşın HBN tablet dağılmasını süresini uzatmamıştır. Heckel eşitliğinden elde edilen regresyon doğruları baz alındığında % 0,5, 1, 2, 4 lubrikant oranlarında ve her iki formülasyonda HBN diğer konvansiyonel lubrikantlara göre daha yüksek plastik karakter göstermiştir. Anahtar sözcükler: Direkt basım, hegzagonal bor nitrür, kohezyon indeks, lubrikant, lubrikant etkinliği. SUMMARY Effects Of Hexagonal Boron Nitride As A New Tablet Lubricant And Evaluation Of Compression Parameters With Some Lubricants. The objective of this study was to compare the effects of conventional lubricants including new candidate lubricant ‘Hexagonal boron nitride (HBN)’ on direct compression powders. Flowlac / Avicel PH 102 (1:1) and Starch 1500 / Avicel PH 102 (1:1) were tested Formulations DC-1 and DC-2. Magnesium stearate (MGST), Glyceryl behenate (COMP), Stearic acid (STAC), Talc (TALC), and Polyethylene glycol6000 (PEG) were studied lubricants. Tablets were manufactured on an instrumented tablet press with various lubricant concentrations. Bulk and tapped densities, and Carr’s index parameters were calculated for powders. Tensile Strength, Cohesion Index, Lower punch ejection force and Lubricant effectiveness values were investigated for tablets. The deformation mechanisms of tablets was studied during compression from the Heckel plots with or without lubricants. Powders formulated with MGST and HBN showed better flow properties based on Carr’s index. For tablets MGST was found to be the most effective lubricant based on lubricant effectiveness. HBN was found to be very close to MGST with the same concentrations. Other lubricants showed less effectiveness than that of MGST and HBN. It is observed that an increase in the concentration of HBN, both tensile strength and cohesion index values were decreased because of its surface covering property. Despite covering property, HBN had no significant effect on disintegration time. Based on the Heckel plots at the level of 0,5, 1, 2, 4%, HBN showed the most pronounced plastic character for both direct compression formulations. Keywords : Cohesion index, direct compression, hexagonal boron nitride, lubricants, lubricant effectiveness.