Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Erdem Bağcı
Danışman: NURİ ALKAN SOYAK
Özet:FİNANSAL KRİZLER KARŞISINDA KOBİ’LERİN DURUMU: TÜRKİYE’DE ŞUBAT 2001’DE YAŞANAN FİNANSAL KRİZE KARŞI KOBİ’LERİN ALDIĞI TEDBİRLER Son yıllarda sık yaşanan finansal krizler doğal olarak ekonomik ve sosyal yaşamı derinden etkilemektedirler. Bu krizler birçok sektörü ve işletmeyi olumsuz etkiledikleri gibi küçük ve orta boy işletmeleri de olumsuz etkilemektedirler. Fakat küçük ve orta boy işletmeler finansal krizler karşısında yapısal özellikleriyle bazı avantaj ve dezavantajlara sahiptirler. KOBİ’lerin sahip olduğu bu avantaj ve dezavantajlar onların finansal kriz yönetimlerini de etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de KOBİ’lerin yaşanan 2001 Şubat finansal krizine karşı durumunu incelemektir. Çalışmada öncelikle literatür lenmiş ve finansal krizler ile KOBİ’ler hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. 2001 Şubatta yaşanan finansal kriz incelenmiştir. Çalışmanın uygulama kısmında Türkiye’de yaşanan 21 Şubat 2001 finansal krizinin KOBİ’ler üzerindeki etkilerini inceleyen sekiz çalışmanın sonuçları kullanılmıştır. Araştırma sonuçları gösteriyor ki, KOBİ’lerin finansal krizlerle karşılaştıklarında, genel olarak üretimlerini kıstıkları, yatırımlarını erteledikleri, kriz yönetim planı ve ekibi oluşturdukları, personel çıkarttıkları, daha likit çalıştıkları ve özkaynak ağırlıklı finansman politikasıyla faaliyette bulundukları için ağır borç yükü altında kalmadıkları görülmüştür. Anahtar Kelimeler : Finansal Krizler, KOBİ’ler, Kriz Yönetimi Keywords : Financial Crises, SME’S,Crise Management ABSTRACT The latest frequently experienced financial crises naturally have effected the economic and social life. These crises have negative effected on the small and middle enterprises (SME’s) as if they have negative affected on many business. However, the SME’s have some advantages and disadvantages against the financial crises by their different structural characteristics. These advantages and disadvantages of SME’s have affected SME’s financial crises management. The purpose of this study is examined the condition of SME’s against experienced 21 February financial crise in Turkey. İn the study, primarily the literature related to the crises is summarized and detailed information is given about the financial crises and the SME’s. Secondly, the experienced 21 February financial crise in Turkey is examined. On the application part of study to use the results of the eight studies about the effects of the experienced 21 February financial crise on SME’s in Turkey. The results of the study indicated that when SME’s face the financial crises, they generally fall their production, delay their investment, prepare a plan for management of crises, lay off, keep the liquidity level high, and increase owners equity. Because of SME’s use more owner’s equity for their investment, Their debts is not more problem for them. IV ABSTRACT V ÖNSÖZ VI İÇİNDEKİLER VII TABLO LİSTESİ IX KISALTMALAR X GİRİŞ 1 1.EKONOMİK KRİZ KAVRAMI VE EKONOMİK KRİZLERE YÖNELİK YAKLAŞIMLAR 4 1.1 Tarihteki Bazı Ekonomik Krizler 6 1.2 Ekonomik Krizlerin Nedenleri 12 1.3 Ekonomik Kriz Türleri 13 1.3.1 Reel Sektör Krizleri 13 1.3.2 Finansal Krizler 13 1.3.2.1 Finansal Kriz Türleri 16 1.3.2.2 Finansal Krizlerin Nedenleri ve Ortak Özellikleri 20 1.3.2.3 Finansal Krizlere Teorik, Kuramsal ve Ampirik Yaklaşımlar 23 1.4 Ekonomik ve Finansal Krizlere Karşı Alınabilecek Önlemler 28 2. KÜÇÜK VE ORTA BOY İŞLETMELER VE YAPISAL ÖZELLİKLERİ 30 2.1 KOBİ Kavramı ve Tanımları 30 2.1.1 KOBİ Tanımlamasında Nicel ve Nitel Ölçütler 31 2.1.2 KOBİ’ler İle İlgili Çeşitli Kurum - Kuruluşlar ve KOBİ Tanımları 32 2.2 KOBİ’lerin Özellikleri ve Esnek Yapıları 36 2.2.1 KOBİ'lerin yapısına hakim olan esneklik türleri 38 2.3 KOBİ'lerin Avantaj ve Dezavantajları 40 2.4 Geçmişten Günümüze KOBİ’lerin Gelişimi 41 2.4.1 Türkiye’de KOBİ’lerin Önemi ve Ekonomideki Yeri 43 2.4.2 Türkiye’deki KOBİ’ler İle İlgili Bazı İstatistikî Veriler 46 3. 2001 ŞUBAT KRİZİNİN SOSYOEKONOMİK ETKİLERİ VE KRİZ YÖNETİMİ 48 3.1 Türkiye’de Yaşanan Şubat 2001 Krizi: Sebepleri ve İşleyişi 50 3.2 Türkiye’de Yaşanan Şubat 2001 Krizinin KOBİ’ler ve Sosyo-Ekonomik Yapı Üzerindeki Etkileri 55 3.2.1 Krizin Sektörel Büyüme Hızları Üzerindeki Etkileri 55 3.2.2 Krizin Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım Oranları Üzerindeki Etkileri 56 3.2.3 Krizin Yurtiçi Talep Üzerindeki Etkileri 58 3.2.4 Krizin İhracat Üzerindeki Etkileri 59 3.2.5 Krizin İthalat Üzerindeki Etkileri 60 3.2.6 Krizin Sektörel Firma kapanmaları Üzerinde Etkileri 62 3.2.7 Krizin KOBİ Yatırımları Üzerinde Etkileri 63 3.2.8 Krizin İstihdam ve İşgücü Verimliliği üzerindeki etkisi 64 3.2.9 Krizin İşletme Fonksiyonları Üzerindeki Etkileri 64 3.2.9.1 Krizin Yönetim Fonksiyonu Üzerindeki Etkileri 67 3.2.9.2 Krizin Üretim Fonksiyonu Üzerindeki Etkileri 68 3.2.9.3 Krizin Pazarlama Fonksiyonu Üzerindeki Etkileri 69 3.2.9.4 Krizin Finans Fonksiyonu Üzerindeki Etkileri 70 3.2.9.4.1 Krizin Mali Yapı Üzerindeki Etkileri 70 3.2.9.4.2 Krizin Likitide Üzerindeki Etkileri 72 3.2.9.4.3 Krizin Karlılık Üzerindeki Etkileri 73 3.3 Türkiye’de Yaşanan 2001 Şubat Krizi ve Kriz Yönetimi 74 3.3.1 Türkiye’de Yaşanan 2001 Şubat Krizine Karşı Makro Tedbirler 74 3.3.1.1 Hükümetin Krize Tepkisi ve Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı 75 3.3.1.2 2002–2004 Yıllarını Kapsayacak Olan Stand -By Anlaşması 77 3.3.2 Türkiye’de Yaşanan 2001 Şubat Krizine Karşı Mikro Tedbirler: KOBİ’lerin Kriz Yönetimi 81 3.3.2.1 Kriz Yönetimi ve Üretim Yönetim Politikaları 83 3.3.2.2 Kriz Yönetim Ekibi Oluşturma, Eğitim ve Koordinasyon Politikaları 84 3.3.2.3 Kriz Yönetimi ve Finansman Politikaları 89 3.3.2.4 Kriz Yönetimi ve Pazarlama-Satış-Müşteri İlişkileri Politikaları 91 3.3.2.5 Kriz Yönetimi ve İstihdam Politikaları 93 3.3.2.6 Kriz Yönetimi ve Yatırım Politikaları 94 3.3.2.7 Kriz Yönetimi ve Likidite Yönetim Politikaları 95 3.3.2.8 Kriz Yönetimi ve Maliyet Yönetim Politikaları 97 3.3.2.9 Kriz Yönetimi ve İşletme Süreçlerinin Yeniden Düzenlenmesi 98 3.3.2.10 Kriz Yönetimi ve Diğer Tedbirler 100 SONUÇ VE ÖNERİLER 102 KAYNAKÇA 109