Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SABRİ MERT BÜYÜKLÜ
Danışman: Gökçen Alev Çiftçioğlu
Özet:
İşlenen ve depolanan yanıcı ve patlayıcı maddelerin miktarlarının sürekli arttığı günümüzde, alevlenebilir özellikteki kimyasalların işlendiği proseslerde meydana gelen geçmiş patlamalar incelendiğinde, ortaya çıkan maddi ve manevi kayıpların büyüklüğü söz konusu riskin önemini açıkça ortaya koymaktadır. Olası patlama risklerinin önlenmesi için oluşturulacak senaryolar üzerinden yapılacak sonuç modelleme çalışmalarından elde edilecek çıktıların analiz edilmesi ve yorumlanması proses güvenliğinde proaktif yaklaşımın gereğidir. Patlayıcı buhar bulutu (vapour cloud explosion; VCE-UCVCE) üzerinden, aşırı basınç, şok dalgası, etki mesafesi ve bölge sınıflandırması gibi parametrelerin belirlenerek olası bir patlama senaryosunun hasar tahmininin yapılması, bu olası hasar tahminlerinin yönetmelikte belirtildiği şekilde rapor edilerek ilgili kurumlarla paylaşılması, işletmenin kanuni gereklilikleri yerine getirmesi için kantitatif bir yaklaşım benimsemesini zorunlu hale getirmektedir. Bu çalışmada, DNV GL şirketinden BAPKO desteği ile alınan PHAST 8.11 yazılım lisansı ile kantitatif bir sonuç modellemesi gerçekleştirmenin yanında, tehlikeli bölge sınıflandırması konusunda yeni bir yaklaşım metodu geliştirilmiştir. Ayrıca, PHAST 8.11'de en çok kullanılan sonuç modelleme yöntemlerinden biri olan TNT Eşdeğerlik metodu üzerinden yapılan analiz sonrasında, muhtemel aşırı basıncın etki mesafesi, hasar seviyeleri ve riskli bölge konturları gibi parametreler Petersen hasar ölçeğinde tanımlanan aşırı basınç değerlerine göre düzenlenmiştir. Ayrıca; Mexico City'de meydana gelen Pemex LPG terminali kaza araştırma raporlarında yer alan patlama parametreleri farklı bir işletme üzerinden senaryo edilerek, geniş ölçek patlamalar için bir empirik tabanlı bölge sınıflama metodu tavsiye edilmiştir. Söz konusu bu patlama olaylarıyla açığa çıkacak olan karbon emisyonu hesaplanarak, çevresel iklim değişimine olacak etkisi üzerinde durulmuştur. Son olarak da, tanklarda görülebilen yanma ve patlamanın Nitel Hata Ağacı Analiz yöntemiyle risk değerlenmesi yapılarak, genel süreç dahilindeki muhtemel hatalar ortaya konmuştur.