ABD'nin Afganistan'a müdahalesinde insancıl hukuk ihlalleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYBANIZ SHAHMAROVA

Danışman: Alaeddin Yalçınkaya

Özet:

Tarih boyu yaşanan silahlı çatışmalarda sivillere yönelik çeşitli hak ihlalleri gerçekleştirilmiştir. Asırlardır silahlı çatışmaların sebep olduğu sivil kayıplar ve sivillerin ödediği maddi, manevi, sosyolojik ve psikolojik, bedeller karşısı alınması gereken ciddi bir meseleye dönüşmüştür. Silahlı çatışmalardan kaynaklanan hak ihlalleri, örf ve adet hukuku niteliği taşıyan insancıl hukuk tarafından engellenmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda çalışmamızda insancıl hukuk temel hatları ile ele alınmıştır. İnsancıl hukukun ne olduğu, nasıl ortaya çıktığı hakkında bilgi veren çalışmamız, insancıl hukukun tarihsel gelişimini Cenevre Sözleşmeleri, Lahey Sözleşmeleri ve Birleşmiş Milletler öncülüğünde oluşturulmuş diğer sözleşmeler bazında incelemiştir. Nitekim çalışmamızda silahlı çatışmaların siviller üzerinde sebep olduğu yıkıcı etkiler, 11 Eylül olayları sonucu Amerika Birleşik Devletleri'nin Afganistan'a müdahalesi örneği üzerinden değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda yirmi yıllık müdahale süreci Amerika Birleşik Devletleri'nin dört başkanlık dönemi üzerinden ele alındıktan sonra Afganistan'da yaşanan insancıl hukuk ihlalleri Birleşmiş Milletler raporları üzerinden incelenmiştir. Çalışmamızda kalitatif araştırma yöntemi kullanılarak elde edilen bulgular objektif bir perspektifle açıklanmıştır.