Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2000
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Aslı Yılmaz
Danışman: CEMİL ÖZTÜRK
Özet:Kıbrıs, türkiye için jeopolitik ve jeostratejik açılardan büyük öneme sahip bir adadır. Tarih boyunca bu özelliğini korumuştur. Sahip olduğu bütün ayrıcalıklara rağmen, Ortodoks Kilisesi, Savoy Dükası ile işbirliği yaparak bütün Türkleri bir gecede öldürme planı yapmıştır. 1814 yılında, Osmanlı İmparatorluğunu yıkmak amacını güden devletlerin desteği ile kurulan Filiki Eterya(Dostluk Cemiyeti) tarafından yürütülen Megali İdea(Büyük Ülkü), Kilise tarafından organize edilen ayaklanmalara neden olmuştur. Bunlardan, 1821 ayaklanması ile İngiliz idaresi döneminde düzenlenen 1831 ayaklanması en önemli olanlarıdır. Amacını silahlı bir örgüt aracılığıyla gerçekleştirmeyi kararlaştıran kıbrıs Rum Ortodoks Kilisesi, 1955 yılında EOKA(Ethniki Organosis Kypriakon Agoniston) tedhiş örgütünü kurdu ve yolları üzerinde bir engel oluşturan Kıbrıslı Türklere saldırmaya başladı. Buna karşılık olarak, Kıbrıslı Türkler Türk Müdafaa Teşkilatını (TMT) kurdular ve her ne pahasına olursa olsun Enosis'e karşı koymaya çalıştılar. Nihayet, 1960 yılında ilan edilen Kıbrıs Cumhuriyeti, Rumlara ve Türklere eşit haklar sağlayan bir yönetim olmuştur. Ancak, Türkler ve Rumlar arasında barış yoluyla oluşturulan denge, Rumların ve Atina'nın ihtirasları nedeni ile bu kez silahların gölgesinde oluşturulmak durumunda kalmıştır. Ne Türkiye ne de Kıbrıslı Türkler bu şekilde oluşturulan dengeden sorumlu tutulamaz. Gerçekte sorumulu olanlar, Anayasayı ve Kıbrıs Cumhuriyetini silah zoruyla ortadan kaldıran Rumlar ve onların hareketini örtülü şekilde destekleyen Batı'dır. Türkiye müdahalede bulunmakla, Ege'den sonra Doğu Akdeniz'e yönelen Yunan yayılma politikasına bir son vermiştir. Megali İdea ciddi şekilde zayıflamıştır. Türk ulusunun tepkileri hiçbir zaman şovenist olmamıştır. Yoğun bir keder döneminin atlatılmasının mutluluğu ile, bir ulusal kimlik ve özgüven kazanmanın göstergesi olarak ortaya çıkmıştır. SUMMARY Cyprus is an island that is extremely important for Turkey both geopolitically and geostrategically. It has been so throughout its history. Despite all privileges it had, beginning in 1600, the Orthodox Church planned to kill all Turks in one night by cooperating with the duke of Savoy. The Megali Idea ideal, maintained by Filiki Eterya established in 1814 with the support of states willing to destroy the Ottoman Empire, caused rebellions organized by the Church. Among them, the 1821 rebellion and the 1931 rebellion organized during British era are the most important. Having decided to attain their goal via an armed organization, the Greek-Cyprus Orthodox Church set up the terrorist organization EOKA(Ethniki Organosis Kypriakon Agoniston) in 1955 and began to attack the Turkish Cypriots, who constituted an obstacle on their road. In response, Turkish Cypriots established the Turkish Defense Organization and tried to counteract Enosis at any expense. Finally the Republic of Cyprus proclaimed in 1960, proved to be an administration granting equal rights to Greeks and Turks. However, the balance established between Turks and Greeks by means of peace, this time had to be established in the shadow of arms due to the ambitions of Greeks and Athens. Neither Turkey nor the Turkish Cypriots may be held responsible for the balance so established. Those who are actually responsible are the Greeks who destroyed the Constitution and the Republic of Cyprus with arms and the West who implicitly supported this movement. By intervening, Turkey put an end on the Greek policy to expansion policy into the Eastern Mediterranean after Aegea. Megali İdea has been seriously weakened. Turkish Nation's reactions have never been chauvinist. They have emerged as an indication of gaining a national identity and self-confidence with the joy of overcoming a period of intense sorrow..