1960 sonrası heykel sanatında hayvan imgesinin değişimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Volkan Keçebaş

Danışman: NURETTİN BEKTAŞ

Özet:

ÖZET İnsan, tarih sahnesine çıktığı ilk andan itibaren hayvanlarla çok yönlü bir ilişki içinde olmuştur. Hayvanlarla kurulan karşılıklı ilişki doğrultusunda; insan için hayvanın konumu önem kazanmıştır. Çeşitliliği, davranışı, görünüşü ve diğer pek çok özelliğiyle birlikte; insanoğlu, hayvanı anlamlandırmaya başlamış ve hayvanı bu yüklediği anlamlar üzerinden değerlendirmiştir. İnsan, hayvanı kimi zaman güçsüzlüğünün ve korkularının bir parçası; kimi zaman ise ona duyduğu saygı ve minnet çerçevesinde konu edinmiştir. Hayvan imgesinin farklı şekillerde ele alındığı bu süreç, uygarlık tarihi boyunca tinsel ve ruhani özellikler atfedilerek devam etmiş, insan için hayvanın değeri hep ön planda olmuştur. Konu edilişindeki tarihsel süreç; sanat başta olmak üzere din, felsefe, mitoloji gibi birçok alanda varlığını devam ettirmiştir. Bu bağlamda, tezde ilk olarak etimolojik ve biyolojik olarak hayvanın tanımı ile yine konuyla bağlantılı olarak imgenin tanımı yapılmıştır. İlkel topluluklardan başlayarak hayvan imgesine atfedilen her türlü yaklaşım, zamansal bir kurgu içerisinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. İzleyen bölümde ise; Mitlere ve Antik Dönem uygarlıklarına, Orta Çağ, Rönesans ve Modernizm’e odaklanılmıştır. İnsanın tüm bu süreçte hayvan imgesini ele alış biçimi incelenmiş, hayvanla kurulan ilişkinin sanatsal olarak yansımaları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Hayvan imgesinin karşılıklarının toplum ve kültürlerde nasıl karşılık bulduğuna dair örnekler üzerinden değerlendirilmesi yapılmıştır. Daha sonraki bölümde 1960 sonrası sanatın geçirdiği değişim ve dönüşüm irdelenerek, heykel sanatının bu aşamadaki konumu belirlenmeye çalışılmıştır. Son bölümden ise, 1960 sonrası sanatta hayvan imgesini ele alan sanatçı yaklaşımlarına odaklanılarak, heykel sanatıyla ilişkili seçilmiş sanatçı örnekleri ve eserleri değerlendirilmiştir. -------------------- ABSTRACT People have been in a multifaceted relationship with animals from the very first moment human beings came into existence in the history. Because of this mutual relationship; the position of animals has gained importance for people. With the diversity, behavior, appearance and many other features of animals; people began to make sense of animals and evaluated them over these meanings. People have sometimes portrayed animals as a part of their weaknesses and fears, and sometimes within the scope of the respect and gratitude they have to animals. This process, in which the animal image was approached in different ways, continued with spiritual and numinous features attributed throughout the history of civilization, and the value of animals has always remained at the forefront for people. The historical process in their portrayal continued to exist in many fields such as art in particular, religion, philosophy and mythology. In this context, firstly, the etymological and biological definition of animals and also in connection with the subject matter, the image are defined in the thesis. All kinds of approaches attributed to the animal image starting from primitive communities are tried to be evaluated in a temporal fiction. In the following section, myths and ancient civilizations, the Middle Age, the Renaissance and modernism are focused. The way in which people approached the animal image in this process is examined, and the artistic reflections of the relationship with animals are tried to be presented. The equivalents of the animal image in different societies and cultures are evaluated with examples. In the next section, the change and transformation of art after 1960 are studied, and the position of sculpture in this stage is tried to be specified. In the last chapter, selected examples and works of artists related to sculpture are evaluated by focusing on the approaches of artists that deal the animal image in art after 1960.