Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NİHAL KAFALI
Danışman: AYŞE ERGÜN
Özet:Bu araştırmanın amacı, adölesanlarda, Transteoretik Model’in (TTM) değişim aşamaları, değişim süreci, öz-etkililik ve karar alma süreçlerini kullanarak egzersiz davranışlarını tanımlamaktır. TTM’nin egzersizle ilgili olarak ülkemizde ilk kez ele alındığı bu çalışma ile, TTM adölesan egzersiz ölçekleri Türkçe literatüre kazandırılmıştır. Araştırma örneklemini, İstanbul Kadıköy ilçesinde bulunan İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı 3 devlet ve 1 özel okul (n=800) öğrencileri oluşturmaktadır. TTM ölçeklerinin güvenirlikleri; Davranış Değiştirme Süreci Ölçeği için 0.95, Egzersiz:Öz-Etkililik için 0.92 ve Egzersiz:Karar Alma Ölçeği için 0.83 bulunmuştur. TTM’nin değişim aşamalarına göre adölesanların dağılımı; düşünmeme; %7.5 (bireyler egzersiz yapmamaktadır ve gelecek altı ay içinde de egzersiz yapmayı düşünmemektedir), düşünme; %21.8 (bireyler egzersiz yapmamaktadır fakat, gelecek altı ay içinde egzersiz yapmayı düşünmektedir), hazırlık; %43.8 (bireyler düzenli olmasa da egzersiz yapmaktadır ve gelecek bir ay içinde düzenli olarak egzersiz yapmayı planlamaktadır), hareket; %10.4 (bireyler altı aydan kısa bir süredir düzenli olarak egzersiz yapmaktadır), devam ettirme; %16.6 (bireyler altı aydan daha uzun bir süredir düzenli olarak egzersiz yapmaya devam etmektedir) olarak bulunmuştur. Adölesanların değişim aşamaları boyunca davranış değiştirme süreci bilişsel/deneysel ve davranışsal süreçlerini kullanma puan ortalamaları ve egzersiz:öz-etkililik puan ortalamaları belirgin ölçüde artış göstermiştir. Egzersiz davranışının algılanan olumlu yanları (yarar) ve olumsuz yanlarının (zarar) kıyaslanması üzerine temellendirilen karar alma kuramına göre ise değişim aşamaları boyunca “yarar” puanları artış gösterirken “zarar” puanları düşüş göstermiştir. Anahtar kelimeler: Adölesan, Değişim Aşamaları, Değişim Süreçleri, Egzersiz, Karar Alma, Öz-Etkililik, Transteoretik Model. SUMMARY Transtheoretical Model: Examination of Behavior of Adolescence Exercise The aim of this study was to examine exercise behaviour with using the stages of change, process of change, self-efficacy and decisional balance of Transtheoritical Model (TTM) in adolescents. The study that TTM deals with for the first time in our country have been gained to the Turkish literature of the adolesent exercise questionnaires of TTM. The students of 3 governments and 1 private high schools (n=800) that were connected to Istanbul Kadıköy State Principle of Education form the research sampling. In reliability analysis of TTM questionnaire internal consistency was found 0.95 for Processes of Change Questionnaire, 0.92 for Exercise:Self-Efficacy Questionnaire and 0.83 for Decisional Balance Questionnaire. Distribution of the sample across the stages was: precontemplation; 7.5% (individuals are physically inactive and do not intend to initiate exercise with in the next 6 months), contemplation; 21.8% (individuals are physically inactive and intend to begin regular exercise within the next 6 months), preparation; 43.8% (individuals are irregularly active but, they are planning to do regular exercise in a next month time), action; 10.4% (individuals have been regularly active for less than 6 months), maintenance; 16.6% (individuals have sustained regular exercise for more than 6 months). The processes of change in the adolescent stages of change indicated clear augmentation in mean of using their cognitive/experimential processes and the mean of self-efficacy. According to desicional balance theory which was based on comparing the positive (pros) and the negative (cons) sides in the stages of change while the pros scores indicated increase, the cons scores indicated decrease. Key words: Adolescent, Decisional Balance, Exercise, Processes of Change, Self-Efficacy, Stages of Change, Transtheoretical Model.