Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif Atalay
Danışman: NAİL YILMAZ
Özet:“İstanbul’da Yaşayan Azınlık Gruplarının İstanbul Algıları ve Kentsel Bellekleri” isimli bu tez çalışması, kentin kuruluşundan itibaren yerleşik olan, bugün geleneksel İstanbul azınlıkları olarak tanımlanan Rum, Ermeni ve Yahudilerin kentsel belleklerini ve algılarını incelemektedir. Türkiye’de sözlü tarih ve bellek çalışmalarının başlangıcı olan 1990’lı yıllar ve sonrası yapılan çalışmalar azınlık belleklerinin keşfinde önemli rol oynarken, aynı yıllarda, uzun dönem sessizleşen azınlık basın ve yayın hayatında da gelişmeler yaşanmıştır. Yapılan bu çalışmalar ve yayınlar İstanbul belleğinin 20. yüzyıl boyunca eksik kalan anı ve tanıklıklarının gün yüzüne çıkmasında etkili olmuştur. İstanbul azınlıklarının kent belleğinin, büyük toplumunkinden farklı olarak, grupların kimliksel özelliklerini hedef alan yaptırım, kısıtlama ve şiddet eylemlerine dair anı ve deneyimleri muhafaza ettiğini belirtmek gerekir. Ancak bunun yanında, Ermeni, Rum ve Yahudi bireylerin otobiyografik ve semantik bellekleri, İstanbul’a dair birçok farklı girdiyi de içinde barındırır. Genel hatlarıyla açmak gerekirse, kentin olağan gündelik hayatındaki gerek büyük toplum, gerekse grup içi ve gruplar arası ilişkilerde edinilen farklı deneyimler ile algılara, kent tarihine dair alternatif bilgi ve yorumlara da ulaşmaya olanak tanır ve çok kültürlü yapısıyla dolayımlanmış bir kent belleğinin de verilerini muhafaza eder. Bu çözümlemeli çalışmada, İstanbul belleği içerisinde azınlık belleğindeki olumsuz olayların bellek bağlamındaki karşılıkları, kent belleği açısından mekânsal ve toplumsal rol ve deneyimleri, kent tarihine dair rakip anlatıları, kent ve kimlik bileşenleri ile gerek grup içi gerekse gruplar arası heterojen yapısı açığa çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın temel verileri sözlü tarih yöntemi ile elde edilirken, verilerin desteklenmesi amacıyla edebi kaynaklar ile birlikte yazılı ve görsel medyadan da yararlanılmıştır. Buna ek olarak saha gözlemleri yapılmış, sözlü tarih katılımcıları dışında tez içeriğine katkı sağlayacak isimlerin, mülakat yöntemi ile görüş ve yorumlarına başvurulmuştur. Sözlü tarih katılımcılarının kent algıları, ulaşılan tüm bu veriler ile birlikte değerlendirilmiştir. -------------------- This thesis named “The Minority Groups in İstanbul, Their Perception Of İstanbul and Their Urban Memory” analyzes the urban memory and perception of Greeks, Armenians, and Jews who are today defined as official Istanbul minorities that settled in Istanbul from its establishment. The period around the 1990s and after was important for Turkish minority history as the beginning of oral history and memory studies done to discover memories of minorities. At the same period, minority media organs those were silent for a long time started to progress. All these works and publications had influence on the revival of Istanbul memory and its commemoratives and testimonies that was missing during the 20th century. It should be noted that, unlike the larger society, minority memories preserve commemorations and experiences about sanctions, restrictions and violent acts targeting minority identities. At the same time, Armenian, Greek, and Jewish people’s autobiographical and semantic memories contain various inputs regarding Istanbul. In other words, these memories allow for different experiences and perceptions based on in-group, intergroup relationships in daily life and alternative pieces of information and comments regarding the history of the city. Moreover, they keep the data of urban memory which is mediated by its multicultural structure. In this analytical study, we tried to discover the significance of negative events in minority memory within Istanbul memory; spatial and social roles and experiences of minorities, opponent narratives of city history and minority in-group- intergroup heterogenous structure. The main data of the study has been obtained through oral history method. Literary texts, written and visual media resources have been added to support main data. In addition to that, we did field observations and interviewed people who would contribute to thesis content to get their ideas and comments. Urban perception of oral history participants has been interpreted with these obtained data.