Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALİ ÖZTAŞ
Danışman: Levent Deniz
Özet:RESMİ ORTAÖĞRETİM OKUL YONETİCİLERİNİN TEKNOLOJİ LİDERLİĞİ ROLLERİNE İLİSKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ Ali ÖZTAŞ Yüksek Lisans, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Levent Deniz Aralık 2013 Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim okul yöneticilerinin bilişim teknolojilerinin eğitim sürecine etkili bir bicimde kaynaştırılmasını ve kullanımını sağlamaları bakımından, üzerlerine düşen teknoloji liderliği rollerini öğretmen görüşleri doğrultusunda belirlemektir. Bu amaç kapsamında resmi ortaöğretim okulu yöneticilerinin sergiledikleri teknoloji liderliği rollerinin seviyesinin öğretmen görüşleri doğrultusunda belirlenmesi ve bu görüşlerin öğretmenlerin görev yaptığı okul türlerine, branşlarına, cinsiyetlerine, kıdemlerine, yaşlarına ve teknoloji okur-yazarlığı ile teknolojiyi kullanma yeterliliklerine göre farklılaşma durumu irdelenmiştir. Bu araştırma 2012-2013 eğitim-öğretim yılı İstanbul ilinde bulunan Kartal, Ümraniye, Ataşehir, Sancaktepe ve Sultanbeyli ilçelerinde bulunan, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 15 resmi ortaöğretim okulunda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Sincar, M. (2009) tarafından geliştirilen “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Teknoloji Liderliği Ölçeği” ilgili okullardaki 940 öğretmene uygulanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır, verilerin analizinde frekans, betimsel istatistik yöntemleri, bağımsız grup t-testi, tek yönlü varyans analizi(ANOVA), Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testleri ile çoklu karşılaştırma testlerinden Scheffe testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; resmi ortaöğretim okulu yöneticilerinin sergiledikleri teknoloji liderliği rollerinin öğretmen görüşlerine göre hangi sevide olduğuna ilişkin yanıtların aritmetik ortalaması (x ̅) 3,31 çıkmış olup resmi ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin bu kurumlarda çalışan yöneticilerin teknoloji liderliği rollerine “Kısmen” sahip oldukları görüşünü taşıdıkları anlaşılmıştır. Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği yeterliliklerini kapsayan tüm boyutların ortalamaları birbirine yakın olduğu görülmektedir. Okul Yöneticilerinin sahip olduğu en yüksek seviyede davranışların “Destek” boyutu davranışları olduğu görülmektedir. “Okul Türü” değişkenine göre öğretmen görüşleri arasındaki farklılığın “Teknik/Meslek Lisesi” i öğretmenlerinin “Genel Lise” ve “Fen-Anadolu Lisesi” ndeki öğretmenlere oranla okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerine daha fazla sahip olduklarını düşündükleri anlaşılmaktadır. “Alan” (branş) değişkenine göre öğretmen görüşlerine incelenmiş olup “İnsan Merkezlilik”, “İletişim ve İşbirliği” ve “Destek” alt boyutlarında “Sayısal Alan Ders” öğretmenleri ile “Teknik ve Meslek Dersleri” öğretmenleri arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. “Teknik ve Meslek Dersleri” öğretmenlerinin “Sayısal Alan Ders” öğretmenlerine oranla okul yöneticilerinin bu 3 alt boyut rollerine daha fazla sahip olduklarını düşündükleri anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerine ilişkin görüşleri “Cinsiyet” değişkenine göre anlamlı bir farklılık ortaya koymamıştır. Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerine ilişkin öğretmen görüşleri “Kıdem” değişkenine göre “İnsan Merkezlilik, “Destek” ve “Vizyon” alt boyutlarında farklılaşırken “İletişim ve İşbirliği” alt boyutunda anlamlı bir farklılık belirlenmemiştir. 5 yıldan daha yüksek kıdeme sahip öğretmenler 5 yıldan daha az kıdeme sahip öğretmenlere göre okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerine daha fazla sahip olduklarını düşündükleri anlaşılmaktadır. “Yaş” değişkenine göre okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleri öğretmen görüşlerine göre “İnsan Merkezlilik”, “İletişim ve İşbirliği” ve “Destek” alt boyutlarında anlamlı bir farklılık olduğu “Vizyon” alt boyutunda ise anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. “Teknoloji Okur-Yazarlığı ve Teknolojiyi Kullanma Yeterlilikleri” değişkenine göre okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleri öğretmen görüşlerine göre veri toplama aracımızdaki ilgili bölümler dikkate alınarak, bilgisayarı gün içinde kullanma sıklığı, okul yöneticisi ile çalışma süresi, bilgisayar kullanmada kendini yeterli hissetme değişkenine, bilgisayar kullanımıyla ilgili kurs alanların kaç saatlik bir kurs aldığı ve katılımcıların teknolojiyi kullanma yeterliliği başlıklarına dair bulgular için gerekli analizler yapılmıştır. “Bilgisayarı Gün İçinde Kullanma Sıklığı” değişkenine göre okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleri öğretmen görüşlerine göre “İnsan Merkezlilik”, “Vizyon” alt boyutlarında anlamlı bir farklılık olduğu “İletişim ve İşbirliği” ve “Destek” alt boyutunda ise anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. “Okul Yöneticisi İle Çalışma Süresi” değişkenine göre okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleri öğretmen görüşlerine göre “Vizyon”, “İletişim ve İşbirliği” ve “Destek” alt boyutlarında anlamlı bir farklılık olduğu “İnsan Merkezlilik”, alt boyutunda ise anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. “Bilgisayar Kullanmada Kendini Yeterli Hissetme”, “Bilgisayar ve Teknoloji Destekli Öğretim Uygulamalarını Derste Kullanma” ve “Bilgisayar ve Teknoloji Alanındaki Yenilikleri Takip Etme” değişkenine göre okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleri öğretmen görüşlerine göre tüm alt boyutlarında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Araştırmada; eğitim-öğretim süreçlerinde teknolojinin en etkin şekilde kullanabilmesi, öğretmenlere gerekli teknolojik desteği sunulması ve okulda teknolojinin yerleşmesi süreçlerinde öğretmenlerin söz sahibi olmaları gibi konuların etkili bir şekilde okulda uygulanabilmesi için okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerine azami düzeyde sahip olmaları gerektiği düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Teknoloji Liderliği, Teknoloji Liderliği Rolleri, Okul Yöneticileri. ABSTRACT TEACHER VIEWS on the ROLES of TECHNOLOGY LEADERSHIP of GOVERMENT SECONDARY EDUCATION SCHOOL MANAGERS Ali ÖZTAŞ Master Study, Department of Educational Studies Thesis Supervisor: Doç. Dr. Levent Deniz December 2013 The purpose of this research is to determine the roles of technology leadership of school managers of secondary education in terms of merging and using of information technology effectively into the process of education with the direction of teacher views. In this scope of purpose, determination of level of technology leadership which official secondary school managers performed in the sense of teacher views and the occasion of differentiation of these views according to teachers’ types of schools where they worked, branches of field, genders, seniority, ages and technological understanding (or literacy) together with their sufficiency of technology usage have been examined. This research had been conducted in fifteen official secondary schools which connected to the authority of Ministry of National Education in the counties of Kartal, Ümraniye, Ataşehir, Sancaktepe and Sultanbeyli of the Istanbul province during the 2012-13 education year. In the research, “Elementary School Principals’ Technology Leadership Role Scale” which was developed by Sincar, M. (2009), had been applied to 940 teachers in the aforementioned schools. In the study, quantitative research method had been used. In data analysis, frequency, descriptive statistic methods, independent group t-test, One Way Analysis Of Variance (ANOVA), Mann Whitney-U and Kruskal Wallis-H tests together with Scheffe Test of multiple comparative tests had been used. According to research findings, arithmetic mean (x ̅) of answers gained through teacher views about being which level of the roles of technology leadership performed by official secondary school managers is 3,31; and this shows that teachers who work at the official secondary school institutions have been carrying the opinion that the managers who work at these institutions have “Partially” had the roles of technology leadership. The means of all dimensions which comprise the sufficiency of technology leadership of school managers are observed close to each other. The highest level of attitudes which the school managers had is observed as being “Support” dimensional behaviors. According to school type variable, difference between teacher views sources from the separation of “Technical/ Vocational High School” and “General High School” and “Anatolian Sciences High School” and teachers in the first type of schools think that school managers have more technology leadership than teachers of the latter group of schools. According to “Field” (Branch) variable however, a significant difference is seen between teachers of “Numerical Field Lesson” and “Technical and Vocational Lessons” in the sub-dimensions such as “Human-Centralism”, “Communication and Cooperation” and “Support”. Teachers of “Technical and Vocational Lessons” have been thought to be having more roles of these given three sub-dimensions than in proportion to teachers of “Numerical Field Lesson”. Teacher views on the roles of technology leadership do not put forward a significant difference in terms of “Gender” variable. While teacher views regarding technology leadership roles of school managers differentiate according to “Seniority” variable in the sub-dimensions of “Human-Centralism”, “Support” and “Vision”, it was not designated a significant difference in the sub-dimension of “Communication and Cooperation”. Teachers who had a seniority and/or experience above five years are observed to be thought that school managers had more technology leadership roles in comparison with teachers who have a seniority of below five years. According to “Age” variable, there is a significant difference in the sub-dimensions of “Human-Centralism”, “Communication and Cooperation” and “Support” within teacher opinions, whereas no significant has been observed in the “Vision” sub-dimension. For the variable of “Literacy of Technology and Sufficiency of Technology Usage”, technology leadership roles of school managers with regard to teacher views have been made some necessary analysis with taking into account the related chapters of our survey questionnaire to pose for findings on the titles of daily computer usage frequency, work duration with school manager, sense of self-sufficiency in the computer usage, how many hour courses have been taken about computer usage by trainees and sufficient usage of technology of the participants. According to “Daily Computer Usage Frequency” variable, teacher views on the technology leadership roles of school managers constitute a significant difference in the sub-dimensions of “Human-Centralism” and “Vision”, while a significant difference has not been observed in “Communication and Cooperation” and “Support” sub-dimensions. With respect to “Work Duration with School Manager” variable, it has been observed that there is a significant difference in “Vision”, “Communication and Cooperation” and “Support” sub-dimensions, whereas there has been seen any significant difference in “Human-Centralism” sub-dimension in terms of teacher views on the roles of technology leadership of school managers. According to the variables of “Sense of Self-Sufficiency in Computer Usage”, “Using of Computer and Technology Supportive Teaching Applications in the Lessons” and “Following the Innovations in the Areas of Computer and Technology” however, there has been observed significant differences in all sub-dimensions for the technology leadership roles of school managers in the minds of teachers. In the research, it is convinced that school managers should have had the maximum technology leadership roles for the application of issues like effective usage of technology in the processes of education and teaching, presentation of necessary technical assistance and adjustment of technology in school together with teachers’ have a right to say about all these aforementioned processes. Keywords: Technology Leadership, Roles of Technology Leadership, School Managers.