Fen eğitiminde anlamlandırma ve örgütleme stratejileri kullanımının öğrencilerin akademik başarı, tutum ve kavram öğrenmelerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÜMRAN BETÜL CEBESOY

Danışman: ORHAN AKINOĞLU

Özet:

Bu çalışmanın amacı, fen eğitiminde anlamlandırma ve örgütleme stratejileri kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına ve kavram öğrenmelerine olan etkisini araştırmaktır. Araştırma, öntest-sontest kontrol gruplu model kullanılarak gerçekleştirilmiş deneysel bir çalışmadır. Araştırmaya 2008-2009 öğretim yılının birinci döneminde İstanbul ili, Bağcılar ilçesindeki bir ilköğretim okulunda öğrenim gören 120 altıncı sınıf öğrencisi katılmıştır. Yansız atama yoluyla 6-A sınıfı, Deney 1; 6-B sınıfı Deney 2 ve 6-E sınıfı kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Birinci deney grubunda anlamlandırma stratejilerine dayalı etkinliklere göre hazırlanan öğretim planı, ikinci deney grubunda örgütleme stratejilerine dayalı etkinliklere göre hazırlanan öğretim planı uygulanırken kontrol grubunda 2004 Fen ve Teknoloji programı doğrultusunda hazırlanan öğretim planı doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öğrencilerin akademik başarılarını ölçmek için araştırmacı tarafından hazırlanan “Akademik Başarı Testi”, öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Akınoğlu (2001) tarafından geliştirilen “Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” ve öğrencilerin kavram öğrenmelerini belirlemeye yönelik olarak hazırlanan kavram öğrenme soruları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır: Anlamlandırma stratejilerinin kullanıldığı deney 1 grubu ve örgütleme stratejilerinin kullanıldığı deney 2 grubu öğrencilerinin akademik başarıları, kontrol grubuna göre daha yüksek ve anlamlı bulunmuştur. Ancak deney gruplarını kendi aralarında karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Araştırma sonucunda her üç grubun da tutum puanlarında artış olmuştur. Ancak anlamlandırma stratejilerinin uygulandığı deney 1 ve örgütleme stratejilerinin uygulandığı deney 2 grubu öğrencilerinin fene karşı tutum puanları kontrol grubu öğrencilerinden daha yüksek bulunmasına rağmen deney ve kontrol grupları kendi aralarında karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Kavram öğrenme sorularının analizi sonucunda, anlamlandırma ve örgütleme stratejilerinin uygulandığı deney gruplarındaki “Tam Anlama” ve “Kısmen Anlama” düzeyindeki öğrenci cevaplarının kontrol grubu öğrencilerinden yüksek olduğu ve uygulanan öğrenme stratejilerinin kavram öğrenmeyi olumlu etkilediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Fen ve teknoloji eğitimi, öğrenme stratejileri, anlamlandırma stratejileri, örgütleme stratejileri ABSTRACT The aim of this study is to investigate the effectiveness of usages of elaboration and organization strategies in science education on students’ academic achievement, their attitudes towards science and technolgy education and their conceptual learning. The research is an experimental study which is carried out by using pretest- posttest control grup model. The participants are students who’re having instruction in a public secondary school which is in Bağcılar, a district of Istanbul in the first semester of 2008-2009 academic year. The classes were assigned randomly to three groups. Two classes are chosen as experimental goups and one class is chosen as control group. 6-A is determined as experimental-1 group, 6-B is determined as Experimental-2 group and 6-E is determined as control group. Totally 120 students were participated in this study. The activities which were designed for elaboration strategies are applied in E-1, the activities which were designed for organization strategies are applied in E-2 and the new science and technology programme which was developed in 2004 is applied in control group. The academic achievement test which was developed by researcher, the science and technology attitude scale which was developed by Akınoğlu (2001) and the concept questions which was developed by researcher for assessing the students’ concept learning are applied to experimental and control groups as pretest before study and postest after study. The findings which’re obtained from the study are those: The academic achievements of elaboration strategies group and organization strategies group were higher than control groupand there’s significant difference between experimental and control groups. However the was no significant difference between experimental groups. The scores of attitude scale have increased in all of three groups. However the increase of experimental groups is higher than control group but the was no significant difference between three groups. When concept learning questions analyzed, the levels of “fully understanding” and “partial understanding” in elaboration and organization groups are found higher than control group. The strategies which are used are affected the science concept learning positively. Key Words: Science and technology education, learning strategies, elaboration strategies, organization strategies,