Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TANAY YÜKSEL
Danışman: Mustafa Selçuk Uzmanoğlu
Özet:
Yapılan bu çalışmanın ana amacı, Türkiye'deki alabalık yetiştiriciliği için değer zincirinde yer alması gereken temel ve destekleyici faaliyetleri ortaya çıkarmak, alabalık yetiştiriciliğinin değer zinciri analizini gerçekleştirmektir. Değer zinciri kavramı 1960 ve 1970'li yıllarda mineral ihraç eden ekonomiler için gelişim yolları çizen analistler tarafından ilk olarak kullanılmıştır. 1990'lı yıllardan itibaren ise değer zinciri analizi yaygın şekilde uygulanmaya başlamıştır. Değer zinciri, bir ürünün veya hizmetin başlangıcından (fikir ve tasarım aşamasından), farklı üretim aşamaları boyunca (fiziksel dönüşümün ve çeşitli üretici hizmetlerinin girdilerinin bir araya getirilmesiyle), son tüketicilere ulaştırılması ve kullanım sonrası ortadan kaldırılıncaya kadar (geri dönüşüm dahil), gerekli olan faaliyetlerin tamamı olarak tanımlanmaktadır. Değer zinciri; birincil aktiviteler (giren lojistik, operasyon, çıkan lojistik, pazarlama ve satış, hizmetler) ve destekleyici aktiviteler (firma alt yapısı, insan kaynakları yöntemi, teknoloji geliştirme, tedarik) olmak üzere iki ana kısımdan oluşmaktadır. Çalışmanın özgün değerini; Alabalık yetiştiriciliği sektörü değer zinciri haritasının ortaya çıkartılması, değer zinciri boyunca ürün akışının belirlenmesi aşamaları oluşturmaktadır. Ayrıca bu çalışma ulusal literatürde yer alan değer zinciri analizi uygulamaları içinde su ürünleri alanındaki ilk çalışma olma yönüyle de özgün değerini ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın materyalini içsularda (göl ve akarsular) alabalık yetiştiriciliği sektöründe yer alan paydaşlarla yapılan görüşmelerden elde edilen birincil veriler ve ikincil veriler oluşturmaktadır. Alabalık yetiştiriciliği sektörünün öncelikle değer zinciri haritası çıkarılarak sektördeki ana aktörler ve paydaşlar belirlenerek üretimden son tüketiciye ulaşana kadar olan tüm ürün akışı tanımlanmıştır. Ülkemizde alabalık yetiştiriciliğinin değer zincirinde yer alan temel ve destekleyici aktiviteleri Porter (1985)'in değer zinciri modeli temel alınarak belirlenmiştir. Porter (1985)'in değer zinciri modelinde yer alan beş temel aktivite ve bunların alt boyutları ve dört destekleyici aktivite ve bunların alt boyutları ülkemizdeki alabalık yetiştiriciliği sektöründeki aktör ve paydaşlardan elde edilen bilgiler ile desteklenerek incelenmiştir. İnceleme sonuncunda değer zincirinde ortaya çıkan sorunlar tartışılıp çözüm önerileri sunulmuştur.