Doğal afetlerin kamu maliyesi üzerine etkisi: Türkiye örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Maliye Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVDA AKAR

Danışman: MUSTAFA ÇELEN

Özet:

Anahtar Kelimeler: Doğal Afet, Kamu Maliyesi DOĞAL AFETLERİN KAMU MALİYESİ ÜZERİNE ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Son yüzyılda doğal afetlerin sayılarının ve etkilerinin fazlalaşması, hem sosyal bilimcilerin hem de doğa bilimcilerin bu konuya ilgisini arttırmıştır. Çoğu zaman doğal afetlerin öngörülemez ve beklenmedik olmaları, yarattıkları tahribatı arttırmakta, insanoğlunun sosyolojik ve ekonomik açıdan ciddi bir biçimde etkilenmesine yol açmaktadır. Bu çalışmada doğal afetlerin tanımları, sınıflandırmaları, maliyetleri, etkileri ile doğal afetlerin etkilerini azaltmada kullanılan çeşitli yöntemler ele alınmıştır. Türkiye’de en sık meydana gelen ve en tahripkar doğal afet türü olan depremler özelinde doğal afetlerin Türkiye’de kamu maliyesi ve makroekonomi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışmada 1980–2012 yılları arasında 7 ve 7 üstü şiddetinde meydana gelmiş olan Marmara, Düzce ve Van depremlerinin anlık, kısa ve uzun vadeli etkileri araştırılmıştır. Çalışma bulgularına göre depremlerin Türkiye’de kamu harcamalarını ve çıktı açığını önemli ölçüde arttırdığı bulunmuştur. Ayrıca depremler sonrası harcamaların artması, vergi gelirlerinin azalması bütçe üzerinde ciddi bir baskı yaratmıştır. Ancak uygulanan deprem vergileri ile bu baskı hafifletilmiştir. Keywords : Natural Disasters, Public Finance ABSTRACT THE IMPACT OF NATURAL DISASTERS ON PUBLIC FINANCE: TURKISH CASE Due to increasing number of natural disasters in the last century, natural and social scientists show great interest to the topic. Natural disasters are often unpredictable. Therefore; they cause serious damage sociologically and economically for human being. In addition to definitions, classifications and possible effects of natural disasters; methods that are used to reduce damage of natural disasters are also investigated in the study. Earthquakes are the most encountered natural disasters in Turkey. For this reason it is tried to investigate the instantenous, short and long term effects of Marmara, Düzce and Van earthquakes that have a magnitude bigger than 7 on macroeconomic variables and public finance. The results show that earthquakes lead to increase public expenditures. After the earthquakes, increasing in public expenditure and decreasing tax revenues causes pressure on the budget. But, new taxes alleviated this pressure.