Türkiye'de sivil toplum düşüncesinin gelişimi ve din


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Esra Ay

Danışman: TALİP KÜÇÜKCAN

Özet:

Anahtar Kelimeler : Sivil Toplum, Türkiye, Din TÜRKİYE’DE SİVİL TOPLUM DÜŞÜNCESİNİN GELİŞİMİ VE DİN Sivil toplum kavramı insanların belirli bir amaç üzerinde devletten bağımsız bir şekilde kendi kendilerine örgütlenebildikleri toplum biçimine verilen addır. Batı’da uzun bir tarihsel geçmişe sahip olan sivil toplum tartışmaları Türkiye’de özellikle son yirmi yılda önem kazanmaya başlamıştır. Bu çalışma en genel haliyle Türkiye’de sivil toplum düşüncesinin gelişimini Türkiye’de yaşanan sosyo-ekonomik ve politik dönüşümler bağlamında incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma Türkiye’de sivil toplumun gelişimini Türk modernleşmesinin seyri ile yakından bağlantılı olarak görmektedir. Türkiye’de 1980 sonrası ekonomik ve politik alanlarda yaşanan liberalleşme kamusal alanının farklılaşmasına ve çoğullaşmasına imkan tanımıştır. 1990’lara gelindiğinde ise ortaya çıkan bu yeni aktörlerin sivil toplum kuruluşları vasıtasıyla gönüllü birliktelikler meydana getirdikleri görülmüştür. 1980 sonrası Türkiye’de genişleyen sivil toplum alanında en etkili şekilde yer alan toplumsal grup ise İslami hareketler olmuştur. Bu tesbite bağlı olarak İslami kesimin sivil toplum düşüncesine olan bakışının incelenmesi zorunluluk haline gelmiştir. Bu çalışma İslam-sivil toplum etkileşimi bağlamında MÜSİAD ve İHH adlı iki sivil toplum kuruluşunu incelemiş, bu kuruluşların söylemlerinde yer alan modern ve geleneksel unsurların analizini yapmaya çalışmıştır. Faaliyet ve projeleri incelendiğinde her iki kuruluşun da ulusal ve küresel düzlemde etkin bir pozisyonda yer aldıkları ve Türkiye’de sivil toplum düşüncesinin gelişmesine olumlu katkıda bulundukları kanaatine varılmıştır. Keywords : Civil Society, Turkey, Religion ABSTRACT CIVIL SOCIETY DEVELOPMENT IN TURKEY AND RELIGION ‘Civil society’ is a concept located basis of a functioning society, in the name for a common goal apart from the structures of state. 'Civil society arguments' which has a long historical background in West, have gained importance for the last 20 years in Turkey. This paper aims to take a general look at development of civil society in Turkey, in the light of social and political history. The research considers the development of civil society connected with the Turkish modernization process. The political and economic liberalization in Turkey after 1980s, contributes differentiation and pluralism within the public sphere. By 1990s, new actors have begun to composed voluntary civil organizations and institutions. With the enlarged public sphere, Islamic movements and organizations have been the most effective actors at civil society. This assertion needs a survey about the understanding of civil society concept by Islamic region. This research addresses Islam-civil society relationship through two NGOs (IHH & MUSIAD), and analysis the modern and conservative content in their discourse. Their actions and projects show us they are both active organizations at local and global base, and make contribution to development of civil society concept at Turkey.