Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HARUN DANIŞMAZ
Danışman: Kemalettin Köroğlu
Özet:Urartu Krallığı ile Assur Arasındaki Siyasi İlişkiler Urartu Krallığı ile Assur, yaklaşık 200 yılı aşkın bir süre aynı zaman diliminde, farklı coğrafyalarda egemenlik kurmuştur. Güneydoğu Toroslar, Hakkari masifi ve Zağroslar bu iki krallık arasındaki doğal sınırı oluşturur. Urartu ve Assur güçlü oldukları dönemde bu sınırları aşarak birbirleriyle siyasi ilişkilerde bulunmuşlardır. 9. yy.’da Menua döneminden itibaren Urartu Krallığı, Assur’a karşı başarılı görünmektedir. Assur kralı III. Şalmaneser’in son yıllarından başlayan bu dönem, sadece Urartu’nun değil Geç Hitit krallıklarının da gelişme ve yükselme dönemidir. Urartu Krallığı sınırlarını batıda Melid Krallığı’na kadar genişletmiş, Fırat Nehri’nin batısında bulunan Kummuh topraklarına kadar uzanan seferlere çıkmıştır. Urartu orduları Torosların güneyinde, Assur Ülkesi’ni (Yukarı Dicle bölgesi) yağmalayabilmiştir. Bu süreç, 743 yılına kadar devam etmiştir. Urartu Krallığı doğuda ise Urmiye havzasına yerleşmiş, Manna ve Parsua gibi kuzeybatı İran’da bulunan güçlerle temas kurmuştur. Bu bölgedeki etkinliği ise Assur Kralı II. Sargon’un 714 yılındaki 8. seferi ile son bulmuştur. 7 yy.’da Urartu Krallığı, II. Rusa döneminde, batıdaki etkinliğini artırmak için çaba harcamış bunda kısmen başarılı olmuştur. Bu dönemde Assur’a yollanan Urartu heyetinin, Assur yazıt ve kabartmalarında belirtilmesi Urartu’nun yıkılış evresine girdiği 7 yy.’da bile Assur için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Urartu Krallığı, Siyasi İlişkiler, Assur, Geç Hitit, Melid, Kummuh, Yukarı Dicle, Urmiye Havzası, Manna, Parsua, Muşaşir. ABSTRACT Political Relations between Urartian Kingdom and Assyria Urartian Kingdom and Assyria reigned over different territories in the same time period for nearly 200 hundred years. South eastern Taurus, Hakkari Mountains and Zagros mountains were a natural border between these two kingdoms. Urartians and Assyrians crossed this border whenever they saw it possible and established political relations with each other. In the 9 th century with the beginning of King Menua’s reign Urartian Kingdom seems to be successful agaist Assyria. This period beginning with the last years of Assyrian King Shalmaneser III was not just rising and progression period of Urartian Kingdom but it was also a blooming period of Neo Hittite kingdoms. Urartian Kingdom had expanded its borders as far as Melitian Kingdom in the west and went of campaigns as far as Kummuh territory located in west of euphrates. Urartian armies managed to pillage Assyrian land in the South Eastern Anatolia (Upper Tigris). This process kept going on until 743. In the east, Urartian Kingdom settled down in Urmiye plain and got into connection with powers in Northern Iran such as Manna and Parsua. Urartian Kingdoms activity in this territory came to an end with 8. campaign of Assyrian King Sargon II. In 7 th century during the reign of Rusa II Urartian Kingdom showed some effort in order to increase its activity in the west and that was partly successful. In this period depiction of Urartian ambassadors in Assyrian inscriptions and reliefs shows how important Urartians were to Assyrians even in 7. century during Urartians period of demise. Key Words: Urartian Kingdom, Political Relations, Assyria, Neo Hittite, Melid, Kummuh, Upper Tigris, Urmiye Plain, Manna, Parsua, Musasir.