Bulanık kontrollü DC motor eğitim setinin oluşturulması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SADIK OKUYUCU

Danışman: AHMET FEVZİ BABA

Özet:

Bu çalışmada Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Elektronik-Bilgisayar Eğitimi Bölümü Kontrol Ana Bilim Dalı laboratuarında elektrik makineleri FH2 MkIV eğitim setinde bulunan DC motor, Bulanık Mantık kontrol ( Fuzzy Logic Controller) yöntemiyle kontrol edilecektir. DC motor, endüstriyel süreçlerde, ev ve eğlence araç gereçlerinde sıkça kullanılmaktadır. DC motor kontrolünde, ON-OFF, PID(Proportional, Integral, Derivative), MRAC(Model Reference Adaptive Controller) gibi birçok kontrol yöntemi uygulanmaktadır. Son yıllarda Bulanık mantık kontrol yöntemleri hızla yaygınlaşmakta diğer kontrol tekniklerinin yerini almaktadır. Bulanık mantık, pazarlama için anahtar bir sözcük haline gelmiştir. Bir çok ev ve iş yerlerinde kullanılan elektronik cihazların bulanık kontrol ile denetlendiğinin belirtilmesi bir moda halini almıştır. Bulanık mantık yeterliliğinden yoksun elektronik aletler aşamalı olarak ölü bir stoğa dönüşmektedir. FH2 MkIV Eğitim Seti, DC, AC, fırçasız ve adım motorlarını içeren eğitim ve araştırma amaçlı tasarlanmış bir sistemdir. Mevcut set trifaze uygunlaştırıcı (set ingiliz menşeli olduğundan) transformator üzerinden üçfazla beslenmektedir. DC motor beslemesi için gerekli olan enerji set içindeki anahtarlamalı güç kaynağı tarafından sağlanmaktadır. DC motor set üzerinde bulunan fren dinamometresine mili vasıtasıyla kuple edilmekte, hız bilgisi gösterge üzerinden izlenebilmekte ve 5 li bir DIN soket uçlarından analog olarak alınabilmektedir. FH2 MkIV Seti ile DC motoru açık çevrim çeşitli konumlarda çalıştırmak mümkün olmakla birlikte herhangi bir kontrol sistemi içermemektedir. DC motorun kontrolü, bilgisayarın seri portu üzerinden bulanık kontrol ile kontrol edilmesi sağlanacaktır. Bu amaçla bir mikro denetleyici kart tasarlanacaktır. Yazılım olarak Delphi programlama dili kullanılarak kontrol eğitiminde kullanılabilecek genel amaçlı bulanık kontrolör yazılımı gerçekleştirilecektir. Tasarlanan bulanık kontrolörün girişleri hız ve hız değişimi olarak seçilecektir. Çıkışta ise mikrodenetleyici kart vasıtasıyla motorun istenilen hızda dönmesi sağlanacaktır. Ayrıca bilgisayar üzerindeki yazılım, bulanık mantığın kavranması düşünülerek eğitim amaçlı tasarlanacaktır. Endüstrinin ve Mesleki Eğitimin ihtiyaç duyduğu güncel bilgilerle donatılmış nitelikli elemanın yetiştirilmesi kuşkusuz Teknik Eğitimin ana hedefidir. Yapılan çalışmada bilgisayarda tasarlanan görsel ve uygulamalı eğitim amaçlı yazılım sayesinde bir DC motorun bulanık mantık ile kontrol edilmesi sağlanacaktır. ABSTRACT In this study, the DC Motor on FH2 MkIV Training set which is in the labratory of Electronics and Computer Education department of Technical Education Faculty in Marmara University will be controlled by using Fuzzy Logic. DC motors are used widely in industry, home and office machines, toys and entertainment equipment etc. Those systems are usually controlled by ON-OFF, PID or MRAC. Todays Fuzzy control technics are very popular in the world. Fuzzy Logic is a key word for marketing. To notify "with Fuzzy Controlled..." home or office machines became a fashion. Without Fuzzy logic control machines will be dead stock step by step. FH2 MkIV Training set designed for education and research which is include DC, AC, Brushless motors fundementals. DC motor suplies from a switchmode power supply in the set. The motor coupling with its pivot to Eddy Current Dynamometer Brake. The speed data can read on a scale and take out from a 5 pin DIN socket for a computer. The motor can operate with open loop on FH2 MkIV Training set but doesn't include any control methode. To control the motor, designed a microcontroller card which communicate a computer on RS-232 port and written a software on the pc. The speed data will read from port by microcontroller card. The data will proccess here and then will send a signal to control the motor . The main target of Technical Education is graduate with new technologies. In this study, to control a DC motor with fuzzy, written on a PC which is visual and applicable software.