TÜRKİYE'NİN ENERJİ EKONOMİ POLİTİĞİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİ POLİTİKASI


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AMİN GHANNADİ

Danışman: Alaeddin Yalçınkaya

Özet:

Bu çalışmanın temel amacı, enerji ekonomi politiği bağlamında Türkiye’de yenilenebilir enerjinin yeri ve geleceğinin tespit edilmesi şeklinde belirlenmiştir. Bu doğrultuda, Türkiye’de yenilenemeyen ve yenilenebilir enerji kaynakları ile bu kaynakların mevcut durumu araştırılacak, yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji ekonomi politiği çerçevesinde Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılayıp karşılayamayacağı, bu hususta yapılan yasal düzenlemeler ve geleceğe dair öngörüler sunulacaktır. Çalışmanın konu kapsamı yenilenebilir enerjinin enerji ekonomi politiği bağlamında incelenmesi ile sınırlıdır. Örneklem olarak Türkiye seçilmiştir. Temelde, Türkiye’nin enerji ekonomi politiğinde yenilenebilir enerjinin mevcut yeri nedir ve bu durum uluslararası enerji politikalarıyla nasıl kıyaslanabilir, Türkiye’nin mevcut yenilenebilir enerji politikası nedir, ve bu politika ulusal enerji güvenliğini ve sürdürülebilirliğini nasıl etkilemektedir, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarından en yüksek düzeyde faydalanmak için belirlediği stratejiler ve politikaların uygulanabilirliği ve etkinliği nedir, Türkiye’de yenilenebilir enerji konusunda oluşturulan politikalar ve stratejiler son dönemde değişime uğramış mıdır ve Türkiye’nin yenilenebilir enerji potansiyeli, gelecekteki enerji ihtiyacını karşılamak için yeterli midir ve bu potansiyelin kullanımı ekonomik ve çevresel açıdan ne gibi avantajlar sağlayabilir gibi araştırma sorularına yanıt verilmiştir.

Gerek dünyada gerekse de ülkemizde uzun yıllardır temel enerji kaynağı olarak kömür, petrol, doğalgaz gibi yenilenemeyen, yakın zamanda tükenmesi muhtemel görülen ve sonsuz olmayan enerji kaynakları kullanılmaktadır. Dünyadaki yenilenemeyen bu enerji kaynaklarının hızla tükeniyor olmasından ötürü son yıllarda pek çok ülke yenilenebilir enerji kaynaklarını araştırmaya ve enerji ihtiyaçlarını gidermek üzere bu kaynaklardan faydalanma yoluna gitmeye başlamıştır. Türkiye özellikle son birkaç yıldır yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak üzere araştırmalar ve yatırımlar yapmaktadır. Ancak bu araştırmalar ve yatırımlar henüz yeterli seviyede değildir. Zira ülkemiz yenilenebilir enerji kaynakları anlamında oldukça zengin bir ülke olmakla birlikte gerek yasal prosedürler gerekse de teknoloji eksikliği gibi konular sebebiyle yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim henüz arzu edilen düzeyde değildir. Literatürde özellikle ekonomi bilim dalında yenilenebilir enerji kaynakları ve Türkiye konusunda pek çok çalışma yapılmış olduğu görülmektedir. Ancak bu çalışmalar çok yüzeysel kalmış olup, Türkiye’deki bu yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji ekonomi politiği bağlamında incelenerek gelecekte Türkiye’ye olacak potansiyel katkılarının incelenmesi gerekmektedir.

Bu çalışma çerçevesinde yenilenebilir enerjiye ilişkin ilgili literatür taranacak, yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili ülkemizdeki mevcut durum ve yasal prosedürler incelenecektir. Bu bağlamda, enerji ekonomi politiği bağlamında Türkiye’nin yenilenebilir enerji kapsamında enerji politikası araştırılacak ve gelecek dönemlerde Türkiye’nin sahip olduğu yenilenebilir enerji kaynakları ile enerji gereksinimini karşılayabilmesine ilişkin öneriler sunulacaktır. Bu çalışmanın verileri, kamu yayınlarından, ekonomik raporlardan, yasal düzenlemelerden ve akademik araştırmalardan toplanmış olup, SWOT ve PESTLE analizlerini birleştiren karma yöntemli bir yaklaşım ile gerçekleştirilmiştir. Nitel ve nicel teknikleri içeren bu kapsamlı metodoloji, Türkiye'nin yenilenebilir enerji durumu, yasal çerçevesi, politik gelişmeleri ve sektör eğilimlerinin kapsamlı bir şekilde incelenmesini sağlamıştır. Nicel analiz, yenilenebilir enerji kullanımı ve tahminleri hakkında istatistiksel içgörüler sağlarken, nitel analiz çeşitli yetkili kaynaklardan tematik anlayış sunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Enerji Politikası, Enerji Güvenliği, Yenilenebilir Enerji, Yenilenebilir Enerji Geçişi, Sürdürülebilir Enerji, Yenilenemeyen Enerji, Türkiye, Enerji Ekonomi Politiği