Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AMİN GHANNADİ
Danışman: Alaeddin Yalçınkaya
Özet:
Bu çalışmanın temel amacı, enerji ekonomi politiği
bağlamında Türkiye’de yenilenebilir enerjinin yeri ve geleceğinin tespit
edilmesi şeklinde belirlenmiştir. Bu doğrultuda, Türkiye’de yenilenemeyen ve
yenilenebilir enerji kaynakları ile bu kaynakların mevcut durumu araştırılacak,
yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji ekonomi politiği çerçevesinde
Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılayıp karşılayamayacağı, bu hususta yapılan
yasal düzenlemeler ve geleceğe dair öngörüler sunulacaktır. Çalışmanın konu
kapsamı yenilenebilir enerjinin enerji ekonomi politiği bağlamında incelenmesi
ile sınırlıdır. Örneklem olarak Türkiye seçilmiştir. Temelde, Türkiye’nin
enerji ekonomi politiğinde yenilenebilir enerjinin mevcut yeri nedir ve bu
durum uluslararası enerji politikalarıyla nasıl kıyaslanabilir, Türkiye’nin
mevcut yenilenebilir enerji politikası nedir, ve bu politika ulusal enerji
güvenliğini ve sürdürülebilirliğini nasıl etkilemektedir, Türkiye’nin
yenilenebilir enerji kaynaklarından en yüksek düzeyde faydalanmak için
belirlediği stratejiler ve politikaların uygulanabilirliği ve etkinliği nedir,
Türkiye’de yenilenebilir enerji konusunda oluşturulan politikalar ve
stratejiler son dönemde değişime uğramış mıdır ve Türkiye’nin yenilenebilir
enerji potansiyeli, gelecekteki enerji ihtiyacını karşılamak için yeterli midir
ve bu potansiyelin kullanımı ekonomik ve çevresel açıdan ne gibi avantajlar
sağlayabilir gibi araştırma sorularına yanıt verilmiştir.
Gerek
dünyada gerekse de ülkemizde uzun yıllardır temel enerji kaynağı olarak kömür,
petrol, doğalgaz gibi yenilenemeyen, yakın zamanda tükenmesi muhtemel görülen
ve sonsuz olmayan enerji kaynakları kullanılmaktadır. Dünyadaki yenilenemeyen
bu enerji kaynaklarının hızla tükeniyor olmasından ötürü son yıllarda pek çok
ülke yenilenebilir enerji kaynaklarını araştırmaya ve enerji ihtiyaçlarını
gidermek üzere bu kaynaklardan faydalanma yoluna gitmeye başlamıştır. Türkiye
özellikle son birkaç yıldır yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak
üzere araştırmalar ve yatırımlar yapmaktadır. Ancak bu araştırmalar ve
yatırımlar henüz yeterli seviyede değildir. Zira ülkemiz yenilenebilir enerji
kaynakları anlamında oldukça zengin bir ülke olmakla birlikte gerek yasal
prosedürler gerekse de teknoloji eksikliği gibi konular sebebiyle yenilenebilir
enerji kaynaklarına yönelim henüz arzu edilen düzeyde değildir. Literatürde
özellikle ekonomi bilim dalında yenilenebilir enerji kaynakları ve Türkiye
konusunda pek çok çalışma yapılmış olduğu görülmektedir. Ancak bu çalışmalar
çok yüzeysel kalmış olup, Türkiye’deki bu yenilenebilir enerji kaynaklarının
enerji ekonomi politiği bağlamında incelenerek gelecekte Türkiye’ye olacak
potansiyel katkılarının incelenmesi gerekmektedir.
Bu çalışma çerçevesinde yenilenebilir enerjiye
ilişkin ilgili literatür taranacak, yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili
ülkemizdeki mevcut durum ve yasal prosedürler incelenecektir. Bu bağlamda,
enerji ekonomi politiği bağlamında Türkiye’nin yenilenebilir enerji kapsamında
enerji politikası araştırılacak ve gelecek dönemlerde Türkiye’nin sahip olduğu
yenilenebilir enerji kaynakları ile enerji gereksinimini karşılayabilmesine
ilişkin öneriler sunulacaktır. Bu çalışmanın verileri, kamu yayınlarından, ekonomik
raporlardan, yasal düzenlemelerden ve akademik araştırmalardan toplanmış olup,
SWOT ve PESTLE analizlerini birleştiren karma yöntemli bir yaklaşım ile
gerçekleştirilmiştir. Nitel ve nicel teknikleri içeren bu kapsamlı metodoloji,
Türkiye'nin yenilenebilir enerji durumu, yasal çerçevesi, politik gelişmeleri
ve sektör eğilimlerinin kapsamlı bir şekilde incelenmesini sağlamıştır. Nicel
analiz, yenilenebilir enerji kullanımı ve tahminleri hakkında istatistiksel
içgörüler sağlarken, nitel analiz çeşitli yetkili kaynaklardan tematik anlayış
sunmuştur.
Anahtar
Kelimeler: Enerji Politikası, Enerji
Güvenliği, Yenilenebilir Enerji, Yenilenebilir Enerji Geçişi, Sürdürülebilir
Enerji, Yenilenemeyen Enerji, Türkiye, Enerji Ekonomi Politiği