Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Irmak Bayburtlu
Danışman: MİNE BİRET TAVMAN ERTUĞRUL
Özet:Giysinin sanatsal nitelikler taşımasında ona bu nitelikleri yükleyen tekstil yapılarının estetik içerikler açısından plastik sanatların resim ve heykel gibi disiplinlerinden etkilenen, bağ kuran bir yöne sahip olduğu dikkatte değer görünmektedir. Sanata ait çeşitli biçem ve yönelişler çerçevesinde ortaya koyulmuş giysilerde yer alan örme ve dokumaların plastik ve estetik değerleri ileten yapılar olarak ele alınmaları; tekstilin ve dolayısıyla giysinin plastik sanatlar, tasarım ve diğer sanat anlayışlarında edindiği konumun estetik açılardan belirlenmesine katkı sağlayacaktır. Konu estetiğin duyusal bir alan olarak kabul edildiği felsefi temel ve sanata ait çeşitli anlayışların açılarından “Duyusal Bir Alan Olarak Sanat”, örme ve dokumanın estetik yapılar olarak değerlendirildiği “Örme ve Dokumaya Duyusal Yaklaşım”, giysinin günlük yaşamdan, görsel sanatın alanına kadar ulaşan düzlemde konumlanan bir obje olarak ele alınıp Giyilebilir Sanat’ın bir kavram olarak kapsamının belirlendiği “Giysiye Sanatsal Yaklaşım” ve Giyilebilir Sanatta örme ve dokuma yapıların estetik yönlerden etkilerinin incelenerek, söz konusu yapıların giysiler üzerinden ilettikleri görsel, estetik dilin sanattaki konumunun belirlendiği “Giyilebilir Sanatta Örme ve Dokumanın Yeri” olarak dört ana başlıktan oluşmaktadır. Son bölümde yer alan “Giyilebilir Sanatta Örme ve Dokuma Yapıların Estetik Açıdan Değerlendirilmesi” alt başlığında ise örme ve dokuma yapıların plastik, estetik katkıları değerlendirilerek konunun daha iyi anlaşılabilmesi için tablolarla desteklenmiştir. Birinci bölümde sanat, tanım, kavram olarak, anlayış ve kuram farklılıkları bağlamlarında ve düşünsel, duyusal, yaratıcı ve özgün bir eylem olarak ele alınıp ayrıca duyusal bir alanı ifade eden sanatın da önemli konularından biri olan estetik ve duyusal nesnelerle olan ilişkileri bağlamlarında çeşitli sanat kuramcıları ve düşünürlerin görüş ve bilgilerine baş vurularak irdelenmiştir. İkinci bölümde temel tekstil oluşturma tekniklerinden olan örme ve dokumanın tarihsel ve teknik süreçlerine de değinilerek, bu yapılarla ortaya koyulmuş çağdaş-plastik sanatların alanında konumlanabilecek çeşitli çalışmalar üzerinden, duyusal dolayısıyla estetik etkileri incelenmiştir. Tarihsel süreçte bir akım olarak da ortaya çıkan Giyilebilir Sanatın, genel olarak beden üzerinde yapılandırılmış ve çeşitli sanat anlayışlarının ölçütlerini taşıyan tüm giyim objelerini kapsayan bir kavramı ifade ettiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla üçüncü bölümde, öncelikle giysinin yapılandırıldığı temel zemin olan beden kavramına değinildikten sonra giyinme olgusu ve ayrıca giysinin moda, tekstil, görsel sanatla ilişkisi incelenerek Giyilebilir Sanatın tüm bu konulardan ayrılan veya örtüşen yönleri irdelenip hem bir akım hem de kavram olarak kapsamı belirlenmiştir. Öte yandan estetik, felsefi temelleri incelendiğinde güzel, çirkin, v.b. kavramlardan öteye duyusal bir alanı ifade etmektedir. İncelenen çalışmalardaki estetik yaklaşımlar, hem görsel hem de dokunsal yönlerine vurgular yapılarak değerlendirilip haz, şaşkınlık, mizah, nesnel bir gerçekliğin betimlenmesi gibi yönlerinden ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise örme ve dokuma her iki yapının yer aldığı Giyilebilir Sanat kavramının kapsamında değerlendirilen giysilerin dokusal, resimsel ve hacimsel olarak ayrı alt başlıklarda ele alınması gerektiği anlaşılmıştır. Bu alt başlıklarda konu uygun olan çalışmalar üzerinden öncelikle duyusal ve bu duyusal etkilerin ilettiği düşünsel yaklaşımlar çerçevesinden ele alınıp “Giyilebilir Sanatta Örme ve Dokuma Yapıların Estetik Açıdan Değerlendirilmesi” kısmında ise son bölümde incelenen çalışmalar ışığında söz konusu yapıların estetik yerinin belirlenmesine yönelik çıkarımlar gerçekleştirilmiştir. ABSTRACT As regards the exhibition of artistic features in any attire, it is witnessed that in terms of aesthetical contents born by these features, plastic arts possesses a unique attribution influenced, connected and emulated by disciplines such as painting and sculpture. In the attires exhibited within the framework of various artistic styles, tones, trends and approaches the treatment of fabrics and textures as the structures transmitting plastic and aesthetic values shall contribute significantly to detecting the place of textile and attire with respect to aesthetic aspects in plastic arts, design and similar artistic approaches. In terms of various philosophical grounds and artistic approaches in which topic aesthetics is regarded as a sensory field “Art as a Sensory Field”; “Sensorial Approach toward Fabric and Texture” in which fabric and texture is treated as aesthetic structures; “Artistic Approach to Attire” in which attire is positioned as an object within a scale ranging from daily life to visual arts and in Wearable Art in which the scope of Wearable Art as a concept is identified and by analyzing fabric and texture structures in Wearable Art with respect to aesthetic aspects; and “Place of Knitting and Weaving in Wearable Art” in which the place of the visual and aesthetical language that these structures reflect through the attires are the four main titles in present research. Following the last subheading, there is “Evaluation of Knitting and Weaving Structures in Wearable Art from Aesthetic Aspects” part in which plastics and aesthetics contributions of fabric and texture structures are evaluated via tables to provide a better understanding of the subject matter. In the first section, art as a definition and concept is analyzed within the framework of conceptual and theoretical divergence and via treating art as an intellectual, sensual, creative and original action in addition to being a sensory field and also as per art’s relation with aesthetic and sensory objects which are among the pivotal topics of art, the views and comments of different art theoreticians and scholars have been explored. In the second section, historical and technical processes of fabric and texture, which are the basic textile formation techniques, have been analyzed and through various studies that could be situated in modern plastic arts demonstrated via these structures, their sensory or in other terms aesthetical effects have been elaborated. Having also emerged as a movement in historical process it is seen that Wearable Art exemplifies a concept which is generally structured on body and encompassing all attires reflecting the criteria for various artistic approaches. Hence in the third section after mentioning the concept of body which is the basic ground in which attire is structured, the concept of dressing and the relation of attire with fashion, textile and visual arts; the differing and overlapping aspects of Wearable Art with all these subjects have been analyzed and its scope as both a movement and concept has been identified. On the other hand once we analyze philosophical grounds of aesthetics it surfaces that rather than concepts such as beauty, ugliness etc. which are commonly equated with aesthetics, it stands for a sensory field. Aesthetical approaches analyzed in relevant studies have been evaluated in terms of both visual and tactile qualities and have been treated in terms of aspects such as pleasure, bedazzlement, humor and description of an objective reality. In the fourth section it was realized that attires which were analyzed within the scope of Wearable Art concept in which both fabric and texture structures were present demanded to be analyzed under separate subtitles such as textural, pictorial and cubical. In these subtitles on the basis of researches with appropriate topic, the first step has been to analyze with respect to intellectual approaches in which senses and the effects of senses are transmitted and finally in the “Evaluation of Knitting and Weaving Structures in Wearable Art from Aesthetic Aspects” subhead, arguments have been proposed in the light of analyzed studies to determine the aesthetical place of the particular structures.