Reşit Efendi’nin Divan-ı lügaz’ı (inceleme-metin)

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Eren Ertürkoğlu

Danışman: ÜZEYİR ASLAN

Özet:

Lugaz, Türk Edebiyatında divan şâirleri tarafından genellikle mesnevî nazım şekliyle oluşturulan manzum bilmece türüdür. Allah, Hz. Peygamber ve insan ismi dışındaki her şeyin bilmece olarak sorulduğu lugazlara, Türk edebiyatında pek çok şâir ilgi göstermiş ve divanlarında lugazlara yer vermiştir. 18. yüzyıl şâirlerinden Reşîd ise lugaz konusunda müstakil bir eser yazmıştır. Bu çalışmada öncelikle lugazın Türk edebiyatındaki yeri ve önemiyle ilgili bilgi veren bir giriş yapılmış, devamında Reşîd’in hayatı, edebî kişiliği hakkında bilgi verilmiş; eseri olan Divan-ı Lugaz’ın metni ortaya konmuş ve bu eserdeki lugazlar hakkında şekil ve içerik yönünden bir inceleme yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: Lugaz, Reşîd, bilmece, klâsik edebiyat, Türk edebiyatı ABSTRACT Riddle, is a kind of poetical puzzle created by divan poets in Turkish literature. Most of poets in Turkish literature have been interested in riddles where everything is asked except The God, The Prophet and the name of human. Reşîd who is from 18. century's poet, has written an independent work about riddle. In this work, an entrance giving a knowledge about place and importance in Turkish literature had been made, an information about the life and the literary personality of Reşîd given; the text of Divan-ı Lugaz belongs to him presented, research about riddles in this work with regard shape and content made. Key Words: Riddle, Reşîd, puzzle, classical literature, Turkish literature.