Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SERCAN TUNA
Danışman: EBRU ÇAĞLAYAN AKAY
Özet:Anahtar Kelimeler : Neoliberalizm, Gelişmekte Olan Ülkeler, Panel Veri Analizi, Granger Nedenselliği, Panel Nedensellik Analizi NEOLİBERAL İKTİSADİ SÜRECİN GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN PANEL NEDENSELLİK ANALİZİ Gerek ulusal gerekse uluslar arası ölçekte ortaya çıkan iktisat politikası ve/veya iktisadi strateji tercihleri, kapitalizmin bütünsel işleyişi ve bu işleyişe içkin mekanizmalar çerçevesinde analiz edilebilir ve anlaşılabilir. Bu noktadan hareketle; neoliberal iktisadi politika ve/veya stratejiler, gelişmiş kapitalist ülkelerin hakimiyetinde olan uluslar arası kurumlar ve şirketler vasıtasıyla gelişmekte olan ülkeleri geliştirme/kalkındırma söylemleri doğrultusunda uygulama alanı bulmuştur. Bu bağlamda; bu çalışmada, neoliberal anlayışın ve bu anlayışa içkin uygulamaların gelişmekte olan ülkeler üzerindeki etkilerini ortaya koyarak bir durum tespiti yapma ve bu uygulamaları sorgulama doğrultusunda, neoliberal iktisadi sürecin gelişmekte olan ülkeler üzerindeki etkileri, zaman serisi ve kesit verilerinin birlikte ele alındığı panel veri yaklaşımından yararlanılarak panel nedensellik analizi ile incelenmiştir. Buna göre; aralarında Türkiye’nin de bulunduğu, gelişmekte olan 32 ülkenin, 1986-2005 dönemleri arasındaki yıllık verileri kullanılarak neoliberal iktisadi sürecin etkileri analiz edilmiş, neoliberal uygulamaları temsil eden değişkenler doğrudan yabancı sermaye yatırımları (FDI) ve dışa açıklık oranı (OPEN), bu değişkenler ile nedensellik ilişkisi sorgulanacak olan değişkenler ise, gelir dağılımı eşitsizliği (GINI) ve işsizlik oranı (UR) olarak belirlenmiştir. İlk olarak; Levin, Lin ve Chu (LLC) ve Im, Pesaran ve Shin (IPS) panel birim kök testleri ile değişkenlerin durağanlık seviyeleri ortaya konmuş ve tüm değişkenlerin seviyesinde durağan oldukları belirlenmiştir. Daha sonra, seviyesinde durağan oldukları belirlenen değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi ise, panel verilere uyarlanmış Granger nedenselliği kullanılarak incelenmiştir. Bu doğrultuda, elde edilen bulgular; neoliberal uygulamaların, gelir dağılımı eşitsizliğine ve dolaylı olarak işsizliğe neden olduğunu göstermiş ve devletin, geliri yeniden dağıtacak iktisadi politikalara yönelmesi ve istihdam politikalarını sorgulayarak tekrar gözden geçirmesi gerektiği ileri sürülmüştür. Keywords: Neoliberalism, Developing Countries, Panel Data Analysis, Granger Causality, Panel Causality Analysis ABSTRACT PANEL CAUSALITY ANALYSIS OF THE EFFECTS OF NEOLIBERAL ECONOMIC PROCESS ON DEVELOPING COUNTRIES Economic policy and/or economic strategy preferences which appear at either national or international scale can be analyzed and understood in the context of entire process of capitalism and within the framework of mechanisms inherent this process. Moving from this point, neoliberal economic policy and/or strategies became applicable by means of international institutions and corporations dominated by developed capitalist countries pretending to declare development/improvement for developing countries. In this context, the objective of this study was understanding the impact of neoliberal approach and its inherent applications on developing countries and criticising these applications. The effects of neoliberal economic process on developing countries were investigated by panel causality analysis which exploits panel data approach combining time series and cross-section data. According to this, these effects of neoliberal economic process were analyzed by using annual data observed in the period between 1986-2005 for 32 developing countries including Turkey. Foreign direct investment (FDI) and openness rate (OPEN) were assigned as neoliberal application variables. Other variables were determined as inequality of income distribution (GINI) and unemployment rate (UR) whose causality relationship will be examined with FDI and OPEN. First of all, stationarity levels of variables were determined by panel unit root tests of Levin, Lin and Chu (LLC) and Im, Pesaran and Shin (IPS), it was found that all the variables were static in their levels. Then, the causality relationship of these static variables were studied by applying Granger causality adapted to panel data. In this regard, these results indicate that neoliberal applications cause inequality of income distribution and unemployment. They also suggest that the state should consider new economic policies to redistribute income and query current employment policies.