Mehmet Hazmi Tura


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Sena Yönlüer

Danışman: NECDET TOSUN

Özet:

Bu çalışmada, tekkeler kapatılmadan önceki son dönem Uşşâkî meşâyıhından ve aynı zamanda ulemâdan olan Mehmet Hazmi Tura (1881-1960)’nın biyografisi sunulmuştur. Mehmet Hazmi Tura, Arapgir’de doğmuş, tahsil için İstanbul’a gelmiş, Arapgirli Hüseyin Avni Karamehmetoğlu’ndan icâzet alarak Bâyezıd Dersiâmları arasına katılmıştır. Pâdişâh huzurunda yapılan Huzur Dersleri’nde muhâtablıkta bulunmuş, 20 sene Murad Molla Kütüphanesi’nde görev yapmış, 10 sene Süleymaniye Kütüphanesi müdürlüğünü yürütmüştür. Çeşitli şehirlerde ve vefâtına kadar İstanbul’da Fâtih Câmîi’nde Mesnevî okutmuştur. Gençlik yıllarında Kâdiriyye’ye intisâb eden Mehmet Hazmi Efendi, 1918 yılında Kasımpaşa Uşşâkî Âsitânesi şeyhlerinden Mustafa Hilmi-i Sâfî Efendi’ye bağlanmış, aynı zamanda da dâmâdı olmuştur. Mustafa Sâfî Efendi’den hâlifelik alarak İstanbul Fâtih Keçeciler’de bir Uşşâkî tekkesi olan Şeyh Mahmud Bedreddin Dergâhı’nın son postnişîni olmuştur. Bu dergâh Cemâleddin-i Uşşâkî (ö. 1164/1751)’nin halîfelerinden Mahmud Bedreddîn Efendi (ö. 1197/ 1783) tarafından 1179/1765 yılında kurulmuştur. Bugün tekkeden geriye, Şeyh Mahmud Bedreddin Efendi’nin türbesi ile yanındaki küçük hazîre dışında bir şey kalmamıştır. Uşşâkîyye tarîkatının son asırdaki temsilcilerinden olan Mehmet Hazmi Tura, 1960 yılında vefât etmiş, Kasımpaşa Feriköy Mezarlığı’na defnedilmiştir. Mehmet Nusret Tura, Mehmet Hazmi Efendi’nin halîfelerindendir. Mehmet Hazmi Tura’nın yayımlanmış ve yayımlanmamış şiirleri, makaleleri ve tercümeleri bulunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Mehmet Hazmi Tura, Uşşâkiyye, Keçeciler Şeyh Mahmud Bedreddin Dergâhı, Mustafa Hilmi-i Sâfî Efendi, Mehmet Nusret Tura. ABSTRACT In this work, the biography of Mehmet Hazmi Tura (1881-1960), who was one of the Ottoman scholars and of the Uşşaki Sheikhs of the last era before the dervish lodges were shut down, is presented. He was born in Arapgir, and moved to Istanbul in order to study. He got his degree as a professor of his time from Hüseyin Avni Karamehmetoğlu from Arapgir and joined "Bayezid Dersiamları".He was a narratee of "Huzur Dersleri", which was held in the presence of the Sultan. He served 20 years in the library of Murad Molla, and served another 10 years as the director of Suleymaniye Library. He taught "Mesnevi" in various cities and in Fatih mosque until his demise. Mehmet Hazmi, who joined Kadiriyye in his youth, became the son in law and a disciple of Mustafa Hilmi-i Safi, who was one of the sheikhs of “Kasımpaşa Âsitâne-i Uşşakiyye”, in 1918. Mehmet Hazmi got his caliphate from Mustafa Safi Efendi, and became the last sheikh of Şeyh Mahmud Bedreddin Dergâhı, which was a Uşşaki lodge in Kececiler in Fatih, İstanbul. This lodge was founded by one of the caliphs of Cemaleddin-i Uşşaki (...-1751), Mahmud Bedreddin Efendi (...-1783) in 1765. Today, apart from Shiekh Bedreddin Efendi's tomb and the small cemetery next to it, nothing is left of that Lodge. One of the last sheikhs of Uşşakis, Mehmet Hazmi Tura, passed away in 1960 and he was burried in Kasımpaşa Feriköy Cemetery. Mehmet Nusret Tura is one of Mehmet Hazmi's caliphs. Mehmet Hazmi Tura has many translations, poems and articles that are published, and yet to be published. Keywords: Mehmet Hazmi Tura, Uşşâkiyye, Keçeciler Sheikh Mahmud Bedreddin Lodge, Mustafa Hilmi-i Sâfî Efendi, Mehmet Nusret Tura.