Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Haliç Üniversitesi, LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ, TEKSTİL VE MODA TASARIM, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZEYNEP KABACI
Danışman: Nilşen Sünter Eroğlu
Özet:
Biyomimikri, yaşam ve taklit kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulan, yeryüzündeki birçok canlının fiziksel özelliklerini ve çalışma biçimlerini inceleyen bir bilimdir. Canlıların doğada yaşam şekilleri ve tehlikelere karşı verdikleri reaksiyonlar tasarım alanına ilham kaynağı olmuştur. Doğayı ve doğadaki canlıların her türlü davranışını gözlemleyip taklit etme sanatı olan biyomimikri kavramı ile tıp, mimari, endüstri, ulaşım gibi birçok farklı alanda yaratıcı çözümler ortaya çıkmıştır. Biyomimikrinin en fazla kullanıldığı alanlardan biri tekstil sektörüdür. Tekstil lifleri, iplikler, kumaş yüzeyleri ve giysi tasarımında birçok biyomimikri uygulaması ile yenilikçi ve işlevsellik odaklı ürünler elde edilmiştir. Yaşadığımız dünyayı bizden sonraki nesillere zarar vermeden ya da en az zararla aktarabilmemizi sağlayacak olan sürdürülebilirlik faaliyetleri her geçen gün daha büyük bir önem kazanmaktadır. Geçmişte bir tasarımdan yaratıcılık beklenirken, yeni teknolojilerin var olmasıyla multifonksiyonel, işlevsellik kavramı devreye girmiştir. Tez çalışmasında, sürdürülebilirlik teması çerçevesinde atık materyaller ile tasarımın zenginleştirilmesi ve multifonksiyonellik kazandırmak amaçlanmaktadır. Tez çalışmasında, akıllı tekstillerin bir bölümünü oluşturan, ısı yoluyla renk değiştiren kromik boyarmaddeler ile baskı uygulamasıyla deneysel bir tasarım yapılmıştır. Akıllı tekstiller, sürdürülebilirlik ve biyomimikri kavramları içeren multifonksiyonel ürün tasarımı yapmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda sürdürülebilir moda kapsamında doğadan ilham alarak atık materyallerden dokusal yüzeyler oluşturularak ve biyomimikri destekli kromik baskı tasarımları ile model tasarımı ve üretimi yapılarak bir kapsül koleksiyon sunulmuştur. Hazırlanan koleksiyon ile doğadan ilham alınan inovasyonlar ve tasarımsal öğeler bir arada kullanılarak doku ve baskı uygulamalarıyla sürdürülebilirlik teması vurgulanmıştır. Tasarlanan ve dikilen modeller üzerinde yorumlama ve değerlendirmelerle sürdürülebilirliği temel alan biyomimikri ilhamlı akıllı giysi tasarım önerileri sunulmuştur. Tez çalışması kapsamında, doğada bulunan malzemelerin birçok tekstil uygulaması için sayısız mükemmel kaynak ve potansiyel oluşturduğu öngörülmektedir. Doğadaki tasarım ve süreçlerin taklit edilerek gelecekte sürdürülebilir, teknolojik ve yenilikçi uygulamaların geliştirileceği ve çok büyük bir potansiyele sahip olduğu düşünülmektedir.