Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gülsüm Sezgin
Danışman: KÜBRA GÜRAN YİĞİTBAŞI
Özet:Gündem belirleme, medyanın öncelik verdiği konuların, kamu nezdinde de öncelikli hâle gelmesini açıklayan bir kavramdır. Kitle iletişim araçlarının ve medyanın gündem belirlemeye etkisi bilinen bir gerçektir. Ancak çocuklara yönelik süreli yayınların çocuğa özgü bir gündemi, ulusal yahut uluslararası ölçekte dikkate sunması az rastlanır bir durumdur. Kazım Taşkent’in kuruculuğu, Vedat Nedim Tör’ün yönetiminde 1945 yılında yayına başlayan Doğan Kardeş dergisi, hem mevcut gündemi okurlarına aktaran hem de gündem belirlemede liderlik rolü üstelenen bir dergi olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’de yayımlanmış ve yayımlanmakta olan çocuk dergileri hakkında genel bilgi verilmiş; gündem belirleme kuramı ele alınmış ve Doğan Kardeş dergisinin gündem belirleme kuramı çerçevesinde incelemesi yapılmıştır. Sonraki yıllarda gündem belirleme gücünü kaybettiği için derginin ülkedeki çocuk gündemini oluşturmakta önemli bir nüfuza sahip olduğu 1945-1965 yılları arasındaki sayıları dikkate alınmıştır. Derginin belirlediği gündem konuları örnekler halinde sunulmuş, ülke kamuoyunda en çok yankı bulan Fil Mohini gündemi üzerinde özellikle durulmuştur. Mohini, Doğan Kardeş dergisinin talebi ve yayınları sonucunda, 1950 yılında Hint başbakanı Nehru tarafından Türkiyeli çocuklara hediye edilen Asya filidir. Çalışmada; derginin bu amaç doğrultusunda okurları, ülke kamuoyu, ülke yöneticileri hatta yabancı devlet adamları ve kuruluşları üzerinde oluşturduğu etki ele alınmıştır. Derginin gündem belirleme gücünü, gündeme getirdiği konuların ülke gündeminde ne ölçüde yer aldığını tespit etmek adına Milliyet gazetesi arşivi taranmış, Hürriyet, Akşam, Sabah, Cumhuriyet ve Yeni Sabah gibi diğer ulusal gazetelerin arşivlerinden de yararlanılmıştır. Ayrıca Doğan Kardeş dergisi okurlarının sonraki yıllarda yayımlanmış anılarından da istifade edilmiş; derginin gündem belirleme gücü, gündem belirleme kuramı çerçevesinde içerik analizi ve betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Dergi ve gazetelerden yapılan alıntılarda kaynak metnin imla ve noktalamasına müdahale edilmemiş, olduğu gibi aktarılmıştır. ii Çalışma sonucunda, Doğan Kardeş dergisinin söz konusu yıllarda önemli bir gündem belirleme gücüne sahip olduğu tespit edilmiştir. Dergi, bunu okuruyla kurduğu başarılı iletişime borçludur. Bu iletişim başarısı ve gündem belirleme gücü, günümüz yayıncıları için de örneklik teşkil etmektedir. -------------------- Agenda setting is a concept that explains the priority subjects of the media becoming the priority subjects of the public, too. The impact of mass communication and media on agenda setting is a known fact. However, presenting and drawing attention to a child-specific agenda on a national or international scale is an uncommon situation for children’s periodicals. Doğan Kardeş magazine, which was founded by Kazım Taşkent and began to be published under the management of Vedat Nedim Tör in 1945, has both been a magazine that transmits the current agenda to its readers, and also takes a leadership role in determining the agenda itself. In this study, general information about children’s magazines that were published in the past or is still being published at present in Turkey was provided; the agenda-setting theory was discussed, and Doğan Kardeş magazine was examined within the framework of the agenda-setting theory. Because the magazine lost its power of determining the agenda in the following years, the issues of the magazine published between 1945 and 1965, which had a significant influence on forming the child agenda in the country, were taken into consideration. The agenda topics that had been determined by the magazine were presented as examples, and the agenda of Elephant Mohini, which had made the most tremendous impact on the public opinion, was especially emphasized. Mohini is the Asian Elephant that was presented as a gift to Turkish children in 1950 by the Indian Prime Minister Nehru, as a result of the Doğan Kardeş magazine’s requests and publications. In the study; the impact that the magazine had made -in accordance with its purpose- on its readers, on the country’s public opinion, on the country’s governors and even on foreign statesmen and organizations was discussed. In order to measure the agenda-setting power of the magazine, and the extent to which the topics they bring up were included in the agenda of the country, the archives of Milliyet newspaper was scanned, and the archives of other national newspapers such as Hürriyet, Akşam, Sabah, Cumhuriyet and Yeni Sabah was also used. In addition, the memoirs of Doğan Kardeş magazine’s readers that were published in the later years were also utilized; and the iv agenda-setting power of the magazine was analyzed by content analysis and descriptive analysis method within the framework of the agenda-setting theory. The spelling, grammar, and punctuation conventions of the quoted texts from newspapers and magazines were not changed, they were given in their original form, that is, word for word as they exist in the source text. As the result of the study, it has been determined that Doğan Kardeş magazine had an important agenda-setting power in the mentioned years. The magazine owes this achievement to its successful communication with its readers. This communication success and agenda-setting power also constitutes an example of best practice for today’s publishers.