Kalp yetersizliğinde aile bakım vericilerin bakım verme yükü ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Handan Bingöl

Danışman: Aysel Gürkan

Özet:

Amaç: Çalışmanın amacı, kalp yetersizliği olan hastaların aile bakım vericilerinin bakım verme yükü ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı türdeki bu çalışmanın örneklemini 15 Nisan 2019-15 Haziran 2019 tarihleri arasında Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, kalp yetersizliği tanısı ile cerrahi girişim geçiren hastalara bakım veren 170 aile bakım verici oluşturdu. Veriler; Bireysel Özellikler Formu, Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Aile Bakım Verici Yaşam Kalitesi Ölçeği ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistiksel yöntemler (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma), normal dağılım testi, tek yönlü (one way) anova testi ve scheffe testi kullanıldı. Araştırmanın sürekli değişkenlerine pearson korelasyon ve regresyon analizi uygulandı. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 41.6 ± 11.9 (min.18-max.75) ve %58.2’si kadındı. Aile bakım vericilerin bakım verme yükü puan ortalaması 31.5 ± 14.5, yaşam kalitesi toplam puan ortalaması 50.8±10.8 olarak bulundu. Bakım verme yükü puan ortalaması ile yaşam kalitesi  toplam (r=-0,378) ve alt ölçek puan ortalamaları (sırasıyla psikolojik iyilik hali r=-0.385; sosyal iyilik hali r=-0.245; ve spiritüel iyilik hali r=-0,150) arasında negatif yönde anlamlı ilişki saptandı (p<0.05). Eğitim, algılanan gelir düzeyi düşük olan, hastasının hastalığından dolayı çalışma hayatı, ekonomik durumu ve sağlığının etkilendiğini düşünenlerin bakım verme yüklerinin anlamlı olarak daha yüksek ve yaşam kalitelerinin daha düşük olduğu gözlendi (p<0.05). Bakım verme yükünün bakım vericilerin genel yaşam kalitesinde %13.8 oranında azalmaya neden olduğu belirlendi (R2=0,138; ß=-0,280). Sonuçlar: Çalışma bulguları kalp yetersizliği olan aile bakım vericilerin bakım verme yükü ve yaşam kalitelerinin orta düzeyde olduğunu gösterdi. Ayrıca çalışma bulguları bakım verme yükünün yaşam kalitesi ile olumsuz yönde direkt ilişkili olduğunu ve bakım verme yükünün genel yaşam kalitesinde %13.8 oranında azalmaya neden olduğunu gösterdi. Çalışma bulguları göz önüne alınarak, kalp yetersizliği olan aile bakım vericilerin bakım verme yükü ve yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi ve gerekli desteğin sağlanması önerilmektedir.

Anahtar Sözcükler: Aile bakım verici; bakım verme yükü; kalp yetersizliği; yaşam kalitesi.