Yapılandırmacı yaklaşıma yönelik eleştiriler ve tarih öğretimine yansımaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HALİL AKKURT

Danışman: HALİL EKŞİ

Özet:

Bu çalışma eğitim literatüründe son yıllarda oldukça geniş yer kaplayan ve ülkemizdeki yeni öğretim programlarının felsefesine de kaynaklık eden yapılandırmacı yaklaşımı, bir disiplin olarak tarihi ve bu disiplinin öğretimine yönelik anlayışları paradigma kavramı çerçevesinde çeşitli boyutlarıya ele alarak yapılandırmacı yaklaşıma yönelik eleştirileri ve bu eleştirilerin tarih öğretimine yansımasını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerine dayalı olarak yürütülmüştür. Nitel araştırma tekniklerinden veri toplama ve çözümleme aşaması gerçekleştirilerek alanyazındaki farklı görüş ve felsefelerin zihinsel temelde yeni açılımlar yapmasına çalışılmıştır. Bu anlamda, modern ve postmodern paradigmalar etrafında paradigma anlayışının değişiminin izi sürülmüş; farklı eğitim felsefeleri ve akımları incelenerek yapılancırmacı yaklaşım ile aralarındaki farklılıklar gösterilmeye çalışılmış; yapılandırmacılılığın kolları arasındaki farklılıklar vurgulanmış; bir disiplin olarak tarihe ve onun öğretimine yönelik farklı anlayışlar sergilenmeye çalışılmıştır. Araştırmada; yapılandırmacı yaklaşımın nesnel bilgiyi tamamen ya da büyük ölçüde reddetmesi, bilgiyi geçici ve duruma bağlı olarak ele alması ve onun oluşumunda kültüre merkezi önem atfetmesi, öznelliği ve göreliliği temel ilkeler haline getirmesinin onun birçok bakımdan eleştirilmesini beraberinde getirdiği; bu anlamda postmodernizmin eğitimdeki uzantısı olarak değerlendirildiği; kimileri tarafından seküler bir din ya da bir ideoloji, kimileri tarafından ise ulus devletlerin parçalanmasına ve geri kalmış ülkelerin geri kalmışlığıyla gelişmiş ülkeler için hammadde ve pazar olarak kullanılmasına olanak tanıyan neoliberal politikaların bir aracı olarak olarak ele alındığı; tarih öğretimi açısından yapılan eleştirilerin de bu temelde şekillendiği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: yapılandırmacılık, tarih, tarih öğretimi, postmodernizm, yapılandırmacılık eleştirisi ABSTRACT This study aims to introduce constructivism which is popular in education in recent years and shaping Turkey’s latest education strategies, history as a discipline, teaching approaches of this discipline in accordance with the paradigm concept and to show criticisms of constructivism and its reflections on teaching history. This study was conducted with qualitative research methods. New ideas generated by the opinions and the philosophy in the field are the goals with the help of data collection and analysis steps of qualitative research method. The concept of paradigm was searched in accordance with modern and postmodern paradigms, the differences between them and the constructivism was aimed to be revealed by analyzing different education philosophies and trends in education, the differences among the branches of constructivism were emphasized, history as a discipline and different trends in teaching history were revealed in this study. In this research, constructivism’s largely or completely disapproval of objective information, its referring information as temporary and its giving importance to the culture as the main component, its making subjectivity as the basis and this leads to criticisms about it, in this condition its being accepted as the extension of postmodernism in education, its being accepted as the tool of neo-liberal policies that enable developed countries to make use of other countries as markets and raw product providers for themselves and finally it is concluded that the criticisms about teaching history are shaped on this basis. Key words: constructivism, history, teaching history, postmodernism, criticism of constructivism