Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KAMER ILGIN ÇAKIROĞLU
Danışman: Serdar Pirtini
Özet:E-TÜKETİM DAVRANIŞLARI YAKLAŞIMI İLE YAŞAM TARZLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: İSTANBUL ÖRNEĞİ Bu çalışmanın amacı e-tüketim yaklaşımı ile İstanbul’da yaşayan tüketicilerin yaşam tarzlarının belirlenmeye çalışılmasıdır. Bu bağlamda, İstanbul’da yaşayan tüketicilerin yaşam tarzı ve değer sistemlerinin istatistiksel olarak anlamlı boyutlarının teşhis edilmesi ve aynı zamanda bu boyutların sonucunda oluşan yaşam tarzı kümelerinin ayırt edici özelliklerinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Çalışmada öncelikli olarak keşifsel araştırma ve daha sonra tanımsal araştırma gerçekleştirilmiştir. Keşifsel araştırma kapsamında yürütülen derinlemesine görüşmeler sonucunda elde edilen veriler, tanımsal araştırma aşamasında anketin tasarlanmasında girdi olarak kullanılmıştır. Tanımsal araştırma aşamasında elde edilen veri, üç aşamalı yaklaşım kullanılarak analiz edilmiştir. Birincisi, faktör analizi kullanılarak İstanbul’da yaşayan tüketicilerin temel yaşam tarzı boyutları belirlenmiştir. 102 değer ve yaşam tarzı ifadesine dayalı olarak, 15 faktör elde edilmiştir. Faktör analizi, İstanbul’da yaşayan tüketicilerin değer ve yaşam tarzlarının 15 faktör kullanılarak tanımlanabildiğini ileri sürmektedir: (1) Aile Değerleri, (2) Sosyal Medya ve İletişim, (3) Geleneksellik ve Din, (4) Geri dönüşüm ve Çevreyi Koruma Bilinci, (5) Sosyal Sorumluluk Bilinci, (6) Alışveriş ve Fiyat, (7) İnternet Kullanımı, (8) Formda Kalma ve Sağlıklı Yaşam, (9) Girişimci Ruh, (10) İnternet ve İnsan İlişkileri, (11) Marka Bilinci, (12) Reklam Güvenilirliği, (13) Alışveriş ve Tüketim, (14) Kadın ve Çalışma Hayatı, (15) Yardımseverlik ve Toplumsal Bilinç. İkincisi, 15 faktör daha sonra İstanbul’da yaşayan tüketicilerin yaşam tarzı kümelerini teşhis etmek için kümeleme analizinde kullanılmıştır. Son olarak, belirlenen kümelere dair doğru bir şekilde sınıflandırma yapılıp yapılmadığını kontrol etmek amacı ile diskriminant analizi yürütülmüştür. Diskriminant analizi sonucunda kümeler arasında farklılık olduğu doğrulanmıştır. Bu çalışmanın e-tüketim davranışı yaklaşımı ile İstanbul’da yaşayan tüketicilere özgü yaşam tarzı boyutlarının belirlenmesi ve yaşam tarzı boyutlarına dair fikir vermesi noktasında literatüre katkıda bulunacağı öngörülmektedir. Anahtar Kelimeler: Yaşam Tarzları, Değerler, Tüketim, E-Tüketim Davranışı, Tüketici Davranışı ABSTRACT The purpose of this study is to determine the lifestyles of the consumers residing in Istanbul with online consumption (e-consumption) approach. In this regard, it is aimed to identify statistically significant dimensions of consumers’ lifestyle and value systems as well as to reveal the distinctive features of lifestyle clusters formed as a result of these dimesions. Primarily in this study exploratory research was conducted and then descriptive research was carried out. In-depth interviews were made within the scope of exploratory research. The data which were obtained from in-depth interviews were used in the design of survey at the descriptive research stage. The data were analyzed by using the three-way approach. Firstly, basic lifestyle dimensions of consumers residing in Istanbul were identified with factor analysis. Fifteen factors were obtained basing on the 102 value and lifestyle items, namely: (1) family values, (2) social media and communication, (3) traditionalism and religion, (4) recycling and environmental consciousness, (5) social responsibility consciousness, (6) shopping and price, (7) internet usage, (8) fitness and healthy life, (9) entrepreneurial spirit, (10) internet and human relations, (11) brand consciousness, (12) advertising reliability, (13) shopping and consumption, (14) woman and working life, (15) benevolence and social consciousness. Secondly, fifteen factors were used to identify the lifestyle clusters of consumers residing in Istanbul. The cluster analysis identified the clusters having different characteristics. Finally, a discriminant analysis were conducted to check whether the identified value based clusters could be classified correctly. As a result of the discriminant analysis, the differences between the clusters were confirmed. This study is expected to contibute to the consumer behavior literature by determining the consumers’ lifestyles with an online consumption behavior approach and giving opinion about lifestyle dimensions of the consumers residing in Istanbul. Key words: Lifestyles, Values, Consumption, E-Consumption Behavior, Consumer Behavior