Eğitim fakültesi müzik eğitimi anabilim dalı yaylı çalgı eğitiminde şarkımsı çalışa bağlı olarak müzikal ifadenin geliştirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HASAN HAKAN OKAY

Danışman: Sibel Çoban

Özet:

Çalgı eğitimi sürecinde, müzikal ifadenin geliştirilmesi önemli bir gereksinimdir. Ancak eğitim sürecinde öncelikle teknik becerilerin hedefleniyor olması ya da öğrencilerin teknik gelişimleri ile müzikal ifadenin kendiliğinden gerçekleşeceği düşünceleriyle müzikal ifade eğitiminin aksadığı bilinmektedir. Bu araştırma, müzikal ifadenin geliştirilmesine yönelik öğrencilerin kendi stratejilerini oluşturmalarını sağlayacak, kolay anlaşılır, kaynağını müziğin dil ile, çalgı müziğinin de şarkı ile ilişkilerinden alan bir yöntemin etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Yapılan araştırmalar dil ve müziğin çok önemli ortaklıklar taşıdığını nörofizyolojik kanıtlarla ortaya koymuştur. Çalgı müziği, çalgıların solist olarak görevlendirildiği anlayış ile değerlendirildiğinde şarkıdan kaynağını alan bir olgu olarak göze çarpmaktadır. Dolayısıyla yöntem, müziği ve çalgı müziğini tanımak için bu anlayışları temel alarak tasarlanmıştır. Kullanılacak yöntemin kuramsal yönü, ulusal ve uluslararası dağarda özgün yapısından dolayı araştırma raporunda ayrıntılı şekilde verilmiştir. Çalışmada şarkımsı çalışa bağlı olarak müzikal ifadenin geliştirilmesi için hazırlanmış yöntem, ön test – son test deney ve kontrol gruplu deneysel araştırma deseni ile sınanmıştır. Araştırma, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı’nda 2009-2010 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında uygulanmıştır. Kontrol ve deney grupları cinsiyet, sınıf, çalgı çeşidi değişkenleri de dikkate alınarak ön test sonuçları kapsamında 10’ar kişilik iki gruptan oluşmaktadır. Bu gruplardan deney grubu yöntemin, kontrol grubu ise geleneksel yöntemin uygulandığı grupları temsil etmektedir. Araştırma 10 haftalık bir eğitim sürecini kapsamaktadır. Grupların oluşturulmasından sonra araştırmacı tarafından düzenlenmiş yöntem uygulanmıştır. Tüm eğitim süreci bireysel eğitim ortamında sürdürülmüştür. Araştırmada veri toplama araçları olarak “Müzikal İfade Performans Ölçeği” ile “Başarı Testi” uygulanmıştır. Ön test sürecine ait verilerin elde edilmesinin yanında grupların oluşturulmasında da bu ölçeklerden yararlanılmıştır. Yöntemin müzikal ifadeye bir katkısının olup olmadığı, söz konusu ölçeklerden alınan verilerle belirlenmeye çalışılmıştır. Verilerin analizinde çeşitli istatistik yöntemleri kullanılmıştır. Sonuçta, kullanılan yöntemin deney grubu lehine sonuçlandığı görülmüştür. İlgili yöntem müzikal ifadeye yönelik çalgı öğrencilerinde olumlu bir gelişme sağlamıştır. Ancak özellikle Müzikal İfade Performans Ölçeğinde karşılaşılan puanlayıcıların korelasyon puanlarındaki farklılık, ülkemizdeki eğitimcilerin müzikal ifadeye yönelik görüş farklılıkları olduğu kadar yeni performans ölçeklerine de gereksinim olduğunu göstermektedir. Ayrıca yapılan gözlemlerde öğrencilerin yöntem sayesinde çalgılarına karşı daha olumlu tutum gösterdikleri gözlenmiştir. Daha sonra yapılacak araştırmalarda yöntemin piyano, gitar, flüt eğitimi gibi diğer çalgıların eğitsel süreçleri için de düzenlenebilmesi olanaklı görünmektedir. Ayrıca ulusal düzeyde müzikal ifade performans ölçeklerinin geliştirilmesine olan gereksinimi de ortaya çıkartmıştır. Bunun yanında, müzikal ifadenin geliştirilebilir bir anlayış olması da yine araştırmanın önemli sonuçlarından biridir. ABSTRACT In the instrument training process, the development of musical expression is an important requirement. However, being primarily aimed at technical skills resulted with not making a musical expression education or resulted with the postponement of musical expression education because of the thought of being take place with the technical development of students. This research aims to determine the effect of the method that is easy to understand that will allow students to create their own strategies for the development of musical expression and which takes its source from the relationship between music and language also the relationship between the instrumental music and song. Studies have indicated with neurophysiological evidence that the language and the music carries a very important partnerships. Instrumental music, stands out as a case that takes its source from song when assessed with the understanding of instruments oppointed as a soloist. Therefore, the method is designed based on this understanding to recognize music and instrumental music. Theoretical aspect of the method used is given in the research report in detail due to its original structure. In the study depending on cantabile playing the method that is designed for the development of musical expression has been tested with pretest - posttest experimental and control group experimental research design. The research were applied in Balıkesir University Necatibey Education Faculty Education Department of Fine Arts Music Education Branch on Fall Semester of the 2009-2010 Academic Year. The control and experimental groups consits of ten persons that composed of two groups by taking into consideration the gender, class, type of instrument variables within the scope of pretest results. From these groups, the experimental group represents the groups to which the method is applied, control group represents the groups to which the traditional method is applied. The research covers a 10-week training period. After the creation of groups methods were applied that are organized by the researcher. All the training process carried out in an individual training environment. In the research ‘’Musical Expression Performance Scale’’and "Achievement Test" was applied as data collection tools. This scales have been used for obtaining the data of the pretesting process and also used for the creation of the groups. Whether there is a contribution of the method to musical expression have been tried to determined from the datas taken from the scales. Various statistical methods were used to analyze the data. As a result, the method used resulted in favor of the experimental group. The method has provided a positive development for the students of musical instruments for musical expression. However, especially the difference in correlation scores that are encountered in the Musical Expression Performance Scale showes the difference of opinions of educators in our country for musical expression as well as the need for the new performance scales. The observations also showed that the students showed more positive attitudes towards their instruments with this method. In the future investigations, the edition of the method seems probable for educational proccesses of other instruments like piano, guitar, flute. Also at the national level, the need for the development of musical expression performance scales became clear. In addition, the understanding of musical expression can be developed is also one of the important results of the study.