Subkutan antikoagülan alan hastalarda karın ve kol bölgelerindeki hematom gelişimi ve ağrı şiddetinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burcu Demircan

Danışman: BİLGİ GÜLSEVEN KARABACAK

Özet:

1. Araştırma, karın ve kol bölgelerine subkutan heparin enjeksiyonu yapılan hastalarda hematom gelişimi ve ağrı şiddetinin incelenmesi amacı ile deneysel olarak gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini Aralık 2010 - Şubat 2011 tarihleri arasında Sağlık Bakanlığına bağlı bir hastanenin Ortopedi ve Travmatoloji kliniklerinde yatarak tedavi gören ve düşük molekül ağırlıklı heparin tedavisi alan hastalar, örneklemini ise bu hastalardan örnekleme alınma ölçütlerine uyan 25’i kadın, 25’i erkek olmak üzere toplam 50 hasta oluşturdu. Verilerin toplanmasında; Hasta Tanılama Formu, Görsel Kıyaslama Ölçeği ve Değerlendirme Formu, Opsite- Flexigrid Ölçüm Aracı, Hasta İzlem Formu kullanıldı. Heparin enejksiyonları araştırmacının kendisi tarafından sırasıyla sağ kol, sağ karın, sol kol, sol karın ve sağ kol bölgelerine uygulandı. Her enjeksiyondan hemen sonra ağrı şiddeti, 48 ve 72 saat sonra bölgedeki hematom ve renk değişikliği değerlendirildi. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metodların (Ortalama, Standart sapma, medyan, frekans, oran) yanısıra ağrı ölçümlerinin gruplar arası karşılaştırmalarında Kruskal Wallis test ve iki gruba göre değerlendirmelerde ise Mann Whitney U test kullanıldı. Parametrelerin grup içi karşılaştırmalarında ise Mc-Nemar test kullanıldı. Niteliksel verilerin gruplar arası karşılaştırmalarında Ki-Kare testi ve Fisher’s Exact test kullanıldı. Araştırma sonucunda subkutan heparin enjeksiyonu sonrası sağ karın bölgesinde oluşan hematom, renk değişikliği ve ağrı şiddeti ortalamalarının sağ kol ve sol kol bölgelerine göre daha düşük olduğu bulundu (p=0.001). Cinsiyet, yaş ve beden kitle indeksine göre karşılaştırıldığında; sağ kol bölgesi ağrı düzeyinin erkek hastalarda (p=0.039), sağ kol ve sol kol bölgesi hematom ve renk değişikliği oranlarının 40 yaş üzerindeki hastalarda (p=0.037) daha yüksek olduğu belirlendi. Subkutan heparin enjeksiyonu uygulamasında karın bölgesinin tercih edilmesi gerektiği sonucuna varıldı. Anahtar kelimeler: Subkutan heparin enjeksiyonu, Hematom, Renk değişikliği, Ağrı. 2. SUMMARY Evaluation of Pain Severity and Haematoma Development in Abdomen and Arm Areas in Patients Receiving Subcutaneous Heparin Injection The aim of the study was to assess the development of haematoma in abdomen and arms, and severity of pain in patients receiving subcutaneous heparin injection. The study adopted an experimental design. The study population was composed of patients treated at a hospital affiliated to the Health Ministry, and who was hospitalized at orthopaedic and traumatology clinic between December 2010 and February 2011, and who was receiving subcutaneous low molecular weight heparin injection. The study sample comprised of 50 patients (25 females, 25 males) who met the inclusion criteria. Data were collected using Patient Information Questionnaire, Visual Analog Scale and Evaluation Form, Opsite-Flexigrid Measurement Tool and Patients Monitoring Questionnaire. Heparin injection was administered by researcher to right arm, right part of the abdomen, left arm, left part of the abdomen and then right arm, respectively. The severity of pain was assessed following each injection. The injection areas were assessed 48 hours and 72 hours after injection in relation to development of haematoma and bruising. Data were analyzed using descriptive statistics (mean, standard deviation, median, frequency, and percentage), Kruskal Wallis test, Mann-Whitney U Test, McNemar’s test, Fisher’s exact test and Chi-Square test. Study found that development of haematoma and bruising, and pain following subcutaneous low molecular weight heparin injection was much less in right side of the abdomen injections than in right and left arm injections (p = 0.001). Pain severity following subcutaneous heparin injection in the right arm was higher in male patients (p = 0.039). The rate of haematoma and bruising development in right and left arm areas following subcutaneous heparin injection was higher in patients over 40 years old (p = 0.037). It can be concluded that it is better to administer subcutaneous heparin injections in the abdomen. Key words: Subcutaneous heparin injection, Haematoma, Bruising, Pain.