Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatma Başar
Danışman: NURDAN DEMİRCİ
Özet:Araştırma, Türkiye genelindeki üniversitelerde hemşirelik eğitimi veren bölümlerin dördüncü sınıfında öğrenim gören öğrencilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarını ve bu tutumlarını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla kesitsel olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye’de dört yıllık hemşirelik eğitimi veren fakülte ve yüksekokulların son sınıfında öğrenim gören 6427 öğrenci, örneklemini ise Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2008’e göre 12 tabakaya ayrılarak seçilen 1165 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak anket formu ve Zeyneloğlu tarafından 2008 yılında geliştirilen “Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRTÖ) kullanılmıştır. Veri toplama araçları; ulaşılabilen 907 öğrenciye Eylül 2011- Ocak 2012 tarihleri arasında uygulanmıştır. Araştırmada öğrencilerin TCRTÖ toplam (puan ortalaması 144.71± 19.53) ve ‘‘eşitlikçi cinsiyet rolü’’ (puan ortalaması 34.48±4.68 ), ‘‘kadın cinsiyet rolü’’ (puan ortalaması 25.54±5.69), ‘‘evlilikte cinsiyet rolü’’ (puan ortalaması 34.85±4.42), ‘‘geleneksel cinsiyet rolü’’ (puan ortalaması 26.95±5.58) ve ‘‘erkek cinsiyet rolü’’ (puan ortalaması 22.89±3.86) alt boyutlarına ilişkin eşitlikçi tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Öğrencilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarını belirleyen TCRTÖ toplam puan ortalamaları ile, öğrenim gördükleri üniversite, yaş, cinsiyet, doğdukları yer, yaşadıkları yerde geçirilen süre, en son mezun oldukları okul, halen yaşadıkları yer, kardeş sayısı, aile tipi, anne-baba eğitim durumu, anne çalışma durumu, meslek seçiminde etkili olan kişiler, sosyal ağ kullanma durumu, boş zamanlarını değerlendirme ve mesleki hedeflerine ilişkin düşünceler arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Öğrencilerin tutumlarını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda, etkileyen faktörlerin önem sırasına göre cinsiyet, yaşadığı yerde geçirilen süre, anne eğitim durumu, kardeş sayısı, aile tipi ve baba eğitim durumu olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Hemşirelik öğrencileri, Toplumsal cinsiyet rolleri, Türkiye SUMMARY Attitudes of Nursing Students Towards Gender Roles in Turkey This research was carried out cross-sectionally to determine the attitudes of fourth grade students in nursing departments of universities in Turkey towards gender roles and the factors affecting these attitudes. The population of the research was composed of 6427 fourth-grade students in nursing departments of universities in Turkey and the sampling was composed of 1165 students chosen by dividing them into 12 categories according to 2008 Turkish Population and Health Research (TNSA). A questionnaire form and “A Scale for Attitudes towards Gender Roles (TCRTÖ)” developed by Zeyneloğlu in 2008 were used as data gathering tools, which were applied to 907 accessible students between September 2011- January 2012. It was determined that the students had an equalitarian attitude towards the following sub-dimensions with TCRTÖ total score mean 144.71± 19.53; towards equalitarian gender role with score mean 34.48±4.68, female gender role with score mean 25.54±5.69, gender role in marriage with score mean 34.85±4.42, traditional gender role with score mean 26.95±5.58 and male gender role with score mean 22.89±3.86. A statistically significant difference was found between TCRTÖ total score means, which determine the attitudes of students towards gender roles, and their university, age, gender, place of birth, how long they had been living in their current location, the school they had last graduated from, their current location, the number of siblings, the family type, the education of the parents, the professions of the parents, those influential in profession choice, the state of using a social net, the leisure time activities and ideas about professional targets (p<0.05). As a result of a multiple linear regression analysis conducted to determine the factors affecting the students’ attitudes, it was found that the factors were as follows in order of priorities: gender, how long they had been living in their current location, the education of the mother, the number of siblings, the family type and the education of the father. Key Words: Gender roles, Nursing students, Turkey